Tam Bình (Vĩnh Long): Cua đồng lên hương

Chợ cá, chợ rau... thì đầy rẫy chứ chợ cua thì ít thấy. Nhưng cái “chợ” nhỏ cặp Đường tỉnh 904 (Hòa Hiệp - Tam Bình - Vĩnh Long) là điểm thu mua cua của cả vùng châu thổ ĐBSCL, cung cấp vài tấn mỗi ngày cho các mối ở TP Hồ Chí Minh, Bình Dương và... xuất khẩu. Chặng đường cua lên phố thấm đẫm những giọt mồ hôi, nhọc nhằn pha lẫn niềm vui, ước mơ của những người nghèo khó.

Nhộn nhịp chợ cua vùng quê

Người khơi nguồn cái “chợ” cua là chú Nguyễn Hoàng Ba, với cái tên gần gũi là Ba Cua. Khi chúng tôi đến nơi, cơn mưa cuối ngày cũng vừa tạnh. Trời nhá nhem tối, khu chợ nhỏ bắt đầu sáng đèn. Hình ảnh đầu tiên đập vào mắt chúng tôi là những trẻ nhỏ tay xách bọc cua cùng với nhiều người đi xe đạp, xe máy khắp nơi kéo đến cân cua. Họ xúm xít, nói cười rộn rã, vui cả khúc đường. Nói là chợ cua nhưng chỉ vài điểm thu mua. Điểm của chú Ba thì “nội tính mối quen là cỡ ba chục người, chưa kể những tay thu gom ở các nơi khác trong tỉnh và những tỉnh lân cận như Trà Vinh, Cần Thơ, An Giang... mỗi ngày mua khoảng vài tấn, 2 bận lên Sài Gòn bằng xe tải".

Chợ cua nhộn nhịp lan tỏa cả một vùng quê

Cơ duyên đến với nghề của chú Ba cũng lắm bẽ bàng. Lái máy cày rồi đi vùng kinh tế mới, nhưng cái xứ đồng chua đó, muốn chinh phục đâu phải dễ. Rít mạnh một hơi thuốc lá, chú Ba đăm chiêu: “Thực là lúc đó tôi cũng không biết làm gì nữa. Nhìn mấy đứa nhỏ đi học về là chạy ra đồng bắt cua, ốc về nấu ăn, nước mắt tôi chảy vào lòng chú à. Tôi mượn tiền mua chiếc xe 67, lận lưng số vốn ít ỏi đi kêu người ta bắt cua rồi gom lại, mang lên Vĩnh Long bán cho các quán... Bây giờ thì cua của tôi đã tới Sài Gòn rồi, lại còn được xuất khẩu nữa. Cứ ngày hai chuyến cua, cung cấp cho vựa và công ty thực phẩm. Có mấy lần bị “tổ trác”, cua đi không được, tôi nghĩ ra cách xay nó ra, nấu lại thành bánh cua, đông lạnh, tận dụng được cua dạt, cua ế”.

Như mọi ngày, cua ém chặt trong bao lưới được các lái chở đến liên tục. Đổ cua ra cái xửng to, mọi người phân loại chọn cua đại lấy càng, cua trung và cua bé để riêng. Cua trong bao hiền khô, nằm êm ru, nhưng đổ ra xửng như cá gặp nước, mạnh khù, bò rào rào. Út Minh, một tay thu mua cua cho biết: “Phải lựa trước, nếu không vựa chê dữ lắm, nó mà bỏ chừng phân nửa là mình không bán được nữa đâu”.

Từ khi có cái chợ nhỏ này, nhiều người trong xóm được nhờ. Chiều chiều, bà con gom lại phụ lựa cua. Cô Oanh trong xóm cho biết: “Chiều mà không đi lựa cua thì buồn, nhớ... cái mùi con cua lắm. Cái máy dập cua mới có đây chứ gì, chứ hồi trước mình tách bằng tay không à. Mỗi ngày, một người tách gần trăm ký, kiếm cũng bộn tiền, nhưng nhiều lúc bị kẹp bầm tím tay”. Nhưng người bắt cua thì cực hơn nhiều. Trời chạng vạng, cô Ba ở Ấp 2 (Hòa Hiệp) mặc bộ đồ lấm lem sình đất, xách cái bọc hơn 3 ký cua: “Bữa nay phải đi xa hơn nên hơi trễ. Tranh thủ chạy nhanh đem bán rồi về, mắc mưa lạnh quá chú ơi”. Đâu phải ngày nào cũng đi, bắt hoài không có, phải đợi con nước ròng. Kế bên, chị Phượng ở Ấp 10 vui vẻ nói vào: “Thọt hang bắt cua chỉ sợ... rắn thôi. Chứ dính sình đất hay cua kẹp thì có gì đâu!”. “Bị kẹp cho đau một lần rồi thôi, sau đó không đau nữa” – em Nga hồn nhiên nói, trong khi mọi người chỉ cười nhẹ, vì thật sự chỉ người trong nghề mới biết! Tấn Đạt ở Ấp 3 đang học lớp 10, đi bắt cua từ năm 12 tuổi. Tranh thủ sáng học, chiều đi bắt cua, ngày em bắt được khoảng 3 kg. Bàn tay phải của Đạt đầy vết xước, “có bữa rướm máu vì bị cua kẹp hoài không buông”. Nhưng nhà nghèo nên em “chỉ chịu thua khi mấy khóe ngón tay bị kẹp sưng lên thôi”. Cầm ba mươi mấy ngàn đồng, miệng em tươi rói khoe: “Tại lúc này đi học, chứ mấy ngày nghỉ là em bắt nhóc luôn, tiền nhiều hơn nữa!”.

Đạt vội về trong đêm lạnh, còn chúng tôi vẫn nhớ mãi đôi bàn tay sần sù, đầy thẹo vết của em với ước mơ trở thành thầy giáo.

Cua đồng ra phố

Ba Cua điện thoại oang oang hối các đầu mối giao hàng cho kịp chuyến đêm. Chợ cua đồng của Sài Gòn nằm trên đường Cách mạng Tháng Tám, đoạn gần chợ Hòa Hưng, có từ ba bốn mươi năm nay. Độ 3 giờ sáng, khi những xe tải cua đến nơi thì khu vực này bỗng đông nghẹt người. Phường 9, Quận 3 có 2 vựa, phía chợ Ông Tạ cũ thuộc Phường 5, quận Tân Bình cũng có 2 vựa. Một chủ vựa cua tên Bình cho biết, cua đồng sẽ được phân phối sang các chợ Thủ Đức, Hóc Môn, Củ Chi, Biên Hòa. Còn Minh là một tay “cò cua” thâm niên hàng chục năm, giải thích: “Cua đồng đổ về đây phần lớn là từ Vĩnh Long, Châu Đốc, Long Xuyên (An Giang), Đồng Tháp. Tháng 7 đến tháng 11âl là mùa cua của An Giang; tháng 6 là mùa cua của Đồng Tháp và Long Xuyên...”. Các thương lái thích nhất là cua vùng Châu Đốc, thịt chắc và thơm, lại sống dai. Tuy vậy, mùa cua còn phụ thuộc vào con nước lên xuống và cả mùa trăng. Thời điểm ít cua nhất là vào những tháng giáp tết và sau tết.

Con cua đã từ đồng lên phố. Thân phận cua đồng đã đổi thay, nó làm thay đổi nhiều cuộc sống của người dân nghèo khó. Các món ăn được chế biến từ cua đồng nay không còn hổ thẹn là thân phận đồng quê mà sánh ngang với các món đặc sản trong menu nhà hàng sang trọng. Cua rang me, cua rang muối, cua hấp bia, súp cua đồng, lẩu cua đồng... đều là đặc sản bổ dưỡng và còn là thực phẩm sạch “made in đồng ruộng”. Tuy nhiên, trong lòng chúng tôi vẫn đau đáu nỗi niềm, mong con cua đồng có thể giúp thay đổi những thân phận nghèo khó vùng châu thổ, trong đó có em Đạt với mong ước thành thầy giáo.

TẤN ANH – TRƯỜNG SƠN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005