Hà Tĩnh: Nỗi niềm nghề “nuôi bọt nước”

Người ta vẫn gọi nghề nuôi trồng thủy sản là nghề “nuôi bọt nước”, bởi lẽ từ trắng tay trở thành tỷ phú, từ tỷ phú lại hóa ra trắng tay là câu chuyện muôn thuở của cái nghiệp “đánh bạc với trời này”. Bao nhiêu công sức đổ ra tưởng chừng được đền đáp khi ngày thu hoạch cận kề thì “cơn ác mộng” lũ lịch sử kéo đến, cuốn băng cả cơ nghiệp xuống sông xuống biển. Một lần nữa những người “nuôi bọt nước” lại rơi vào cảnh lao đao, khốn cùng…

Mất trắng sau một đêm…

Can Lộc được coi là một trong những vựa cá của tỉnh Hà Tĩnh với diện tích nuôi trồng là 750 ha, trong đó có Trại cá giống Tiến Lộc, một đầu mối cung cấp nguồn giống khá lớn. Cho đến bây giờ, khi cơn lũ lịch sử đã đi qua hơn nửa tháng, không khí vẫn vắng vẻ, đìu hiu. Trên những khuôn mặt đã nhiều kham khổ của cái nghề nhiều giông bão lại càng thất thần, tiều tụy vì “cơn ác mộng” vừa qua.

Để phát triển quy mô sản xuất, vợ chồng anh Trần Tiến ở xóm 11, xã Vượng Lộc đã đổ không ít tiền để nâng cấp, cải tạo ao hồ trở thành trang trại vào loại lớn trong vùng với 1 ha nuôi cá nước ngọt. Trung bình mỗi năm các giống cá mè, trôi, chép, rô phi đưa lại cho gia đình anh từ 60 - 70 triệu đồng. Chưa kịp mừng vì con đường làm giàu hé mở thì chỉ sau một đêm, cả chục triệu đồng tiền mua cá giống thả từ đầu vụ đã trôi theo dòng nước lũ.

Anh Tiến chia sẻ: “Nhiều năm làm nghề này, trải qua biết bao thăng trầm nhưng tôi chưa từng bị rơi vào cảnh khốn cùng như bây giờ. Chỉ mấy ngày nữa là đến mùa thu hoạch thì lũ đến, tôi đã đăng lưới bảo vệ nhưng nước lên cả đêm, nhanh và chảy xiết nên chẳng vớt vát được đồng tiền vốn nào. Trong hồ có những con cá mè nặng đến 5 - 6 kg rồi chị ạ. Đứng nhìn tiền của bị cuốn trôi, xót xa lắm!”. Đó là chưa kể hệ thống ao nuôi cũng bị nước lũ tàn phá nặng nề, tính ra, anh chị bị thiệt hại trên 50 triệu đồng.

Đồng cảnh ngộ, vợ chồng anh Lĩnh, công nhân Trại nuôi cá giống Tiến Lộc cũng đau đớn khi nghĩ đến hồ nuôi trống rỗng của nhà mình. Nhận khoán từ Trại cá giống Tiến Lộc 1,2 mẫu, nghề nuôi cá giống mang lại nguồn thu nhập chủ yếu của cả hai vợ chồng từ nhiều năm nay. Mỗi năm trừ các chi phí, anh chị còn thu lãi trên 20 triệu đồng. Hôm chúng tôi đến, vợ chồng anh đang bơm nước để cải tạo hồ, những gì còn sót lại sau cơn lũ chỉ toàn rong rêu, rác rưởi và loài ốc sắt nhỏ li ti nằm lẫn lộn trong lớp bùn đất nhão nhoét.

Vừa nhặt nhạnh những thứ còn sót lại vào xô để bán lấy chút tiền, anh Lĩnh vừa nói trong chua xót: “Đấy, chị xem, thành quả của một mùa nuôi chỉ còn lại chừng ấy ốc. Định xong vụ này tôi sẽ trả hết nợ ngân hàng, ai ngờ 5 tạ cá mà bây giờ không còn thấy một bóng đớp nào. Giờ nợ lại chồng nợ, có muốn đầu tư lại cũng hết tiền rồi”. Theo lời anh kể, ở trại cá này chưa bao giờ có trận lụt lớn đến vậy, nhà nào cũng mất trắng chỉ sau một đêm. Cá từ hồ tràn ra đặc nước, thậm chí “chiếm” cả QL1A đoạn đi qua trại cá.

Tại Thạch Hà, ông Trần Xuân Hòa - Phó phòng Nông nghiệp huyện cho biết: “NTTS là một trong những thế mạnh của địa phương, mỗi năm ngành NTTS thu về cho ngân sách hàng trăm triệu đồng. Tất cả 870 ha với hơn 315 tấn thủy sản ngọt và mặn lợ đều bị tràn bờ sau hai trận lũ khủng khiếp. Hàng trăm hộ nuôi phải “khóc ròng” vì trở thành tay trắng, có người lỗ đến 500 - 600 triệu đồng”.

Hai trận lũ lịch sử trong tháng 10 đã gần như “xóa sổ” toàn bộ diện tích NTTS trên toàn tỉnh. Có đến 4.593,5 ha nuôi trồng bị ngập lụt, trong đó: nuôi cá nước ngọt là 3.567 ha với 2.528 tấn, trong đó hàng triệu giống tôm, cá các loại; 1.026 ha mặn lợ với 519,2 tấn. Mưa lũ cũng cuốn trôi gần 30 lồng nuôi. Nặng nề nhất là các huyện Can Lộc, Thạch Hà, Đức Thọ, Cẩm Xuyên, Nghi Xuân… ước tính, thiệt hại về ngành NTTS trên 93 tỷ đồng.

Khó khăn về nguồn giống và vốn đầu tư

Đó là khẳng định của nhiều hộ nuôi trên toàn tỉnh. Mặc dù thời tiết nắng ấm trở lại, nhiều hộ nuôi đã tiến hành cải tạo ao hồ, gia cố lại bờ bao nhưng hiện hồ ao vẫn đành ngâm chờ vì chưa có cá giống. Anh Nguyễn Danh Nghệ - Trại trưởng Trại cá giống Tiến Lộc cho biết: “Chúng tôi có 40 ao nuôi với 12,7 ha, mỗi năm trại cá cung ứng cho thị trường khoảng 15 - 18 tấn cá giống và 1,5 tấn cá hương. Sau trận lụt, ao đã trống không, chẳng còn gì nữa. Hồ không thể để không, chúng tôi đang liên hệ mua cá giống ở một số tỉnh miền Bắc nhằm gây lại đàn cá giống, cung ứng kịp thời cho bà con nhưng chắc chắn lượng giống năm nay sẽ khan hiếm và có nhiều khả năng bị đội giá”.

Đợt lũ vừa qua, ao cá giống của gia đình ông Nguyễn Đình Tuyết (phường Trần Phú - TP Hà Tĩnh) cũng có chung “số phận” khi gần 3.000 m2 với 6 tạ cá thịt, 400 kg cá giống gần như mất trắng. Ông chia sẻ: “Tuy có chủ động được một số lượng giống để cung ứng cho thị trường nhưng sau lũ lụt, cơ sở của tôi vẫn chưa vực lại được khả năng cung cấp giống như trước. Trước mắt, tôi chỉ cải tạo hồ nuôi, tìm nguồn giống ương lại để chuẩn bị cho vụ nuôi sau chứ vụ này thì không kịp nữa”.

Ông Nguyễn Công Hoàng - Chi cục trưởng Chi cục NTTS Hà Tĩnh cho biết: “Do thời tiết từ nay đến cuối năm không thuận lợi cho NTTS, nên chúng tôi khuyến cáo người dân tập trung vệ sinh, cải tạo lại ao nuôi, ai còn sót lại cá thì tiếp tục nuôi vỗ chờ bán vào dịp tết. ở các ao sâu, ít rét thì chỉ nên thả lại những giống cá lớn từ 10 - 15 con/kg. Đối với tôm thẻ chân trắng thì không nên thả lại”.

Cũng theo ông Hoàng, vấn đề nan giải nhất bây giờ là nguồn giống vì không chỉ riêng tỉnh Hà Tĩnh mà các đầu mối cung ứng giống lân cận như: Nghệ An, Quảng Bình cũng bị thiệt hại. Thêm vào đó, người dân vẫn chưa thể lấy lại được cân bằng sau những mất mát do lũ gây ra, trong khi đầu tư cho NTTS lại đòi hỏi một nguồn vốn lớn. Để có số tiền từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng gây dựng lại cơ nghiệp là một điều không hề dễ dàng đối với người NTTS hiện nay.

Khó lòng “với tới” chính sách hỗ trợ…

Theo Quyết định 3092/QĐ-UBND tỉnh về chính sách hỗ trợ thủy sản sau lũ lụt quy định rõ: các hộ nuôi có quy mô từ 2 ha trở lên bị thiệt hại 70% trở lên hỗ trợ 3 triệu đồng/ha (tối đa không quá 10 triệu đồng). Như vậy, điều kiện cần và đủ để các hộ NTTS được hỗ trợ là sản lượng bị thiệt hại không dưới 70% và diện tích nuôi trồng không nhỏ hơn 2 ha. Dẫu biết rằng rất khó để giải quyết được một cách thỏa đáng các chính sách hỗ trợ liên quan đến NTTS, song, có một thực tế khá “chênh” đang tồn tại đó là những đối tượng cần được hỗ trợ lại khó lòng “với tới” những tiêu chí đã đề ra.

NTTS không chỉ là nghề nhiều mạo hiểm mà còn đòi hỏi nguồn vốn rất lớn và thời gian thu lãi khá. Trong khi các chủ nuôi lớn dù mất mát nhưng “lực” vẫn đủ mạnh để tìm nguồn vốn “quay đầu”; còn người nông dân phải đổ cả gia sản đầu tư cho hồ nuôi và đó cũng chính là nguồn kinh tế chủ lực của gia đình. Trong lúc này, họ rất cần sự tiếp sức từ những chính sách hỗ trợ của tỉnh để vượt qua khó khăn, làm lại từ đầu.

Chi cục trưởng Chi cục NTTS Hà Tĩnh khẳng định: “Chỉ trừ một số ít doanh nghiệp và trang trại lớn thì quy mô NTTS của tỉnh vẫn nhỏ và manh mún, nuôi theo hộ gia đình là chủ yếu. Nếu theo những tiêu chí trên thì chỉ có các trang trại lớn và doanh nghiệp mới được hỗ trợ, còn người nông dân nghèo thì hầu như không mấy ai có diện tích nuôi trồng đạt 2 ha”.

NGUYỄN OANH

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005