“Trớ trêu” nghề nuôi cá tra

Hiện nay, giá cá tra thu mua cá tra nguyên liệu ở ĐBSCL đã đạt mức giá cao nhất từ trước đến nay, 20.000 đồng/kg. Theo tính toán của nông dân nuôi cá, với đà tăng của thức ăn, thuốc phòng dịch, con giống… như hiện nay, giá thành cá tra nguyên liệu sẽ không dưới 19.000 đồng/kg trong năm 2011.

Giá cá tra tăng cao kỷ lục

Từ cuối tháng 10/2010 đến nay, giá cá tra ở ĐBSCL gần như tăng nóng từng ngày. Ông Nguyễn Văn Bé, nông dân nuôi cá tra ở xã Nhị Mỹ, huyện Cai Lậy (Tiền Giang) cho biết, giá cá tra nguyên liệu trước tháng 10/2010 chỉ vào khoảng 16.500 - 17.000 đồng/kg. Đến trung tuần tháng 10, cá tra nguyên liệu tăng thêm 1.500 đồng/kg so với mức giá đầu tháng và đạt từ 18.000 - 18.200 đồng/kg. Từ cuối tháng 10 đến nay, giá cá tra nguyên liệu loại tốt (thịt trắng) đã đạt mức 20.000 đồng/kg nếu thương lái trả tiền ngay sau khi bắt cá và 20.500 đồng/kg nếu trả sau thời gian bắt cá 1 tháng.

Theo các chuyên gia của ngành nông nghiệp, từ năm 2008, người nuôi cá tra ở ĐBSCL gặp khó khăn vì tình trạng bán giá cá tra dưới giá thành sản xuất, điều này khiến nhiều hộ nuôi cá bị lỗ nặng và không còn khả năng tái đầu tư. Điển hình như TP. Cần Thơ hiện có khoảng 730 ha mặt nước nuôi cá tra, giảm gần 300 ha so với đầu năm 2010 và chỉ bằng một nửa so với diện tích nuôi cá tra năm 2008.

Hay ở Tiền Giang chỉ có 140 ha diện tích nuôi cá tra nhưng có đến 40% diện tích “treo ao”, chuyển sang nuôi các loài khác. Hầu hết, những ao nuôi cá tra còn sót lại là của những “đại gia” đầu tư hay hợp tác xã liên kết với doanh nghiệp, còn hộ nuôi nhỏ lẻ không trụ được với nghề. Ông Trần Văn Nghĩa, ở phường Thuận An, quận Thốt Nốt (Cần Thơ), cho biết: “Từ đầu năm 2008 đến nay, các hộ nuôi cá tra nhỏ lẻ bị loại dần ra khỏi nghề, theo ước tính đến nay khoảng 80% số hộ nuôi nhỏ lẻ phải “treo ao” hay bán ao vì không còn tiền để tiếp tục đầu tư”.

Vào thời điểm này, các doanh nghiệp đang phải đẩy mạnh việc thu mua cá tra nguyên liệu để hoàn thành hợp đồng đã ký, nhất là các doanh nghiệp lỡ ký nhiều hợp đồng và phải hoàn thành sớm để phục vụ cho lễ Giáng sinh và Tết Dương lịch đang đến gần. Trong lúc diện tích nuôi giảm, nguồn cá tra nguyên liệu đang khan hiếm khiến tình trạng thiếu cá tra nguyên liệu ngày càng trở nên trầm trọng hơn.

Nguyên nhân dẫn đến giá cá tra tăng mạnh, theo nhận định của nhiều chuyên gia, trước hết là do sản lượng cá tra năm nay thiếu hụt nhiều, khoảng 30% diện tích nuôi cá tra bị treo. Trong khi đó, những tháng cuối năm này, nhu cầu nhập khẩu cá tra lại đang tăng mạnh ở nhiều thị trường. Bên cạnh đó, yếu tố tâm lý cũng đang có tác động không nhỏ tới việc giá cá tra tăng cao.

Ông Nguyễn Văn Đạo - Tổng giám đốc công ty CP TS Gò Đàng (Khu Công nghiệp Mỹ Tho, Tiền Giang) - cho biết, khi thấy giá cá tăng, nhiều hộ nuôi không vội bán mà tiếp tục cho cá ăn để chờ giá cao hơn. Các DN lại sợ thiếu hụt nguyên liệu, vội vã giành mua cá bằng cách nâng giá thu mua lên, do đó giá cá tra cứ tăng liên tục.

Do thiếu hụt nguyên liệu, hiện nay các DN chế biến cá tra ở ĐBSCL chỉ hoạt động được 40 - 50% công suất. Những DN đã chủ động nuôi cá tra dù cũng gặp khó khăn nhưng tình hình khả quan hơn. Chẳng hạn, ở Công ty Gò Đàng năm nay đã tổ chức nuôi trên diện tích 80 ha, đạt tổng sản lượng 18.000 tấn, đáp ứng được 60% nhu cầu nguyên liệu cả năm. Vì thế, đến giờ này, Gò Đàng vẫn đang cầm cự được bằng nguồn nguyên liệu tự có.

Đối với những DN không không có vốn đầu tư hay không đầu tư vùng nuôi riêng thì đang lâm vào tình cảnh phải đóng cửa sản xuất hàng loạt. Bởi với giá cá như hiện nay, DN phải xuất khẩu được bình quân với giá 2,9 USD/kg thì mới hòa vốn hoặc có lãi chút đỉnh. Tuy nhiên, giá xuất khẩu cá tra bình quân của các DN hiện dù đã cao hơn nhiều so với đầu năm nay, nhưng cũng chỉ đạt mức khoảng 2,75 USD/kg.

Nhiều ao nuôi vẫn “treo”

Thức ăn chăn nuôi là loại chi phí chủ yếu trong nuôi cá tra (chiếm khoảng 75% giá thành sản xuất), trong khi đó giá thức ăn liên tục tăng và chất lượng ngày càng giảm, khiến cho chi phí nuôi cá tra ngày càng đội lên, đây là một trong những nguyên nhân khiến nông dân không an tâm đầu tư nuôi cá.

Ông Nguyễn Văn Biển, người nuôi cá ở huyện Mang Thích (Vĩnh Long) cho biết, trước đây hệ số chuyển đổi thức ăn FCR trong nuôi cá tra chỉ khoảng 1,4 - 1,6, tức là cần 1,4 - 1,6 kg thức ăn để tạo ra 1 kg cá, nhưng hiện nay hệ số thức ăn đã lên đến 1,8 - 2,0. “Tôi còn 2 ao cá tra đang “treo” nhưng cũng chưa quyết định có nên thả cá giống hay không? Bởi vì, hiện nay, với giá thức ăn trung bình 9.200 đồng/kg thì giá thành sản xuất đã là 17.000 đồng/kg. Nếu thả cá vào thời điểm này thì đến lúc thu hoạch cá, vào khoảng tháng 4 - 5/2011, giá thành sản xuất sẽ không dưới 19.000 đồng/kg. Khi đó, cá phải bán với giá trên 20.000 đồng/kg thì mới có lời, nhưng không biết lúc đó giá cá cao thấp như thế nào?” - ông Biển than vãn.

Hạn chế lớn nhất đối với người nuôi cá tra hiện nay là nguồn vốn. Theo tính toán của ngành nông nghiệp các tỉnh ĐBSCL, để nuôi được cá tra thâm canh với diện tích 1 hecta, người nuôi cá phải có trong tay ít nhất 4 tỷ đồng. Những năm nghề nuôi cá tra trong thời điểm hoàng kim thì vốn đầu tư là chuyện nhỏ, vì nếu thiếu vốn, người nuôi chỉ cần lập hồ sơ với phương án nuôi cá tra là ngân hàng sẵng sàng cho vay. Nhưng suốt từ năm 2008 đến nay, người nuôi cá tra lỗ nhiều hơn lãi, nhiều hộ đang phải nợ nần ngân hàng, nợ đại lý thức ăn, vật tư thủy sản... với số tiền hàng tỷ đồng nên các ngân hàng cũng không còn thiết tha khi cho nông dân vay.

Nợ nần chồng chất, cánh cửa ngân hàng thì gần như đã khép lại nên cơ hội tái sản xuất của người nuôi cá tra nhỏ lẻ là gần như không còn. Ông Phan Văn Đực - nuôi cá tra ở cồn Tân Phong, huyện Cai Lậy (Tiền Giang) - cho biết, trong 2 năm 2008 - 2009, ông bị thua lỗ tổng cộng hơn 1 tỷ đồng, trong nhà thì không còn gì có giá trị ngoài ngôi nhà đang ở và 2 ao cá tra. Do đó, để tiếp tục nuôi cá, ông phải đi gõ cửa hàng chục ngân hàng trên địa bàn tỉnh nhưng không ngân hàng nào đồng ý cho vay.

Theo thống kê của ngành nông nghiệp các tỉnh ĐBSCL, cuối năm ngoái, tổng dư nợ cho vay nuôi cá tra của các tổ chức tín dụng toàn địa bàn An Giang trên 1.500 tỷ đồng, trong đó nợ quá hạn hơn 52 tỷ đồng, gần 160 hộ nuôi cá mất khả năng chi trả. Không ít người phải bán đất, sang ao trang trải nợ nần.

Năm 2009, ở Đồng Tháp, 30% hộ nuôi cá tra phải phá sản vì vướng nợ ngân hàng mà không còn khả năng thanh toán. Đến năm nay, 50% hộ trong số còn lại tiếp tục bỏ nghề.

Theo thống kê chưa đầy đủ tại Tiền Giang, nợ quá hạn của người nuôi cá tra là hơn 10 tỷ đồng và hiện tại có khoảng 30 % diện tích nuôi cá tra đang bỏ trống hay chuyển sang nuôi các đối tượng khác.

Thực tế thời gian qua, những hộ nuôi cá tra nhỏ lẻ, không có sự liên kết với doanh nghiệp đều thua lỗ và không trụ được với nghề. Vì vậy, liên kết trở thành xu hướng tất yếu của nền công nghiệp cá tra trong tương lai. Và để đảm bảo lợi nhuận của các bên tham gia trong chuỗi giá trị cá tra thì hiện nay thì giải pháp thiết lập giá sàn trong thu mua cá tra nguyên liệu và xuất khẩu cá tra là cần thiết. Bên cạnh đó, Nhà nước cần tăng cường quản lý chất lượng thức ăn thủy sản, có biện pháp kiểm soát giá thức ăn; Các doanh nghiệp tăng cường quảng bá hình ảnh cá tra đến người tiêu dùng thế giới, cạnh tranh lành mạnh bằng chất lượng, đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại...

Thành Công

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005