Xuất khẩu thủy sản có thể giảm do thiếu nguyên liệu

Theo báo cáo mới nhất từ Trung tâm thông tin nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) về mặt hàng thủy sản, hoạt động chế biến, xuất khẩu thủy sản Việt Nam nhiều khả năng sẽ phải đối mặt với tình hình sụt giảm xuất khẩu ngay trong thời kỳ thị trường xuất khẩu phục hồi, mà nguyên nhân then chốt lại từ “trong lòng ta”, đó là thiếu nguyên liệu chế biến.

Những nghịch lý cung - cầu

Thiếu nguyên liệu chế biến đang là vấn đề nhức nhối đối với ngành thủy sản Việt Nam, bao gồm cả những sản phẩm xuất khẩu chủ lực là tôm sú và cá tra. Nguyên nhân của tình trạng này xuất phát từ việc thiếu một chiến lược phát triển sản phẩm chủ lực.

Nếu như năm 2001, các sản phẩm cá tra xuất khẩu chỉ chiếm 0,5% trong cơ cấu sản lượng thủy sản xuất khẩu, thì năm 2009 đã chiếm hơn 50%. Trên thị trường thế giới, cá tra Việt Nam đang nắm giữ vị thế quan trọng và có mặt trên 133 thị trường.

Tại các thị trường tiêu dùng thủy sản lớn như Mỹ, EU, Nga, cá tra Việt Nam chiếm đến 70 - 80% thị phần trong phân khúc sản phẩm này. Tuy nhiên, đến thời điểm này, mặt hàng cá tra xuất khẩu Việt Nam đã đạt đến ngưỡng và nếu các doanh nghiệp tiếp tục sử dụng chiến lược giá cạnh tranh để chiếm lĩnh thị trường thế giới, thay vì chuyển sang một giai đoạn phát triển khác thì chính hoạt động nuôi trồng - chế biến - xuất khẩu nội địa sẽ bị tổn hại.

Thực tế là giá thu mua cá tra nguyên liệu đã được duy trì ở mức thấp trong một thời gian dài, trong khi đó giá nguyên liệu đầu vào (như con giống, thức ăn chăn nuôi) tăng mạnh. Điều này đã dần dần làm mất đi động lực sản xuất của nông dân.

Cho đến hết quý 3 năm 2010, người nuôi thả cá tra vẫn dè dặt dù giá thu mua tăng. Thực tế, mức tăng này vẫn không mang lại lợi nhuận bằng các loại thủy sản khác. Tình trạng này dẫn đến nguy cơ sụt giảm xuất khẩu cá tra cục bộ trong tương lai gần.

Trong khi nguồn cung cá tra trong nước có nguy cơ sụt giảm thì người tiêu dùng thế giới ngày càng yêu thích mặt hàng này. Trên thị trường Mỹ, Đức, Nga, cá tra đều nằm trong danh sách các loại thủy sản được tiêu dùng nhiều nhất.

Người tiêu dùng tại các thị trường lớn như Anh, Tây Ban Nha, Pháp cũng rất ưa chuộng dòng sản phẩm này. Điều này đã tạo nên sự đối nghịch giữa một bên cầu ngày càng lớn và một bên là cung có nguy cơ giảm vì chính những vấn đề nội tại của nguồn cung.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho rằng, từ thực tiễn với mặt hàng cá tra, đang đặt ra vấn đề cấp bách là cần có một chiến lược tổng thể và bài bản đối với nhóm sản phẩm mà Việt Nam đã giành được thế mạnh trên thị trường thế giới.

Cần chiến lược tổng thể phát triển sản phẩm chủ lực

Mới đây, Hiệp hội Thủy sản Việt Nam (VASEP) đã đề nghị bốn giải pháp đối với sản xuất cá tra; trong đó, giải pháp quy định giá sàn cho cá tra được xem là giải pháp căn cơ.

Theo các chuyên gia, quy định giá sàn theo điều kiện hiện nay sẽ thúc đẩy người nông dân nuôi trồng trở lại, ổn định sản lượng xuất khẩu cá tra trong tương lai gần; qua đó, duy trì được vị thế của cá tra Việt Nam trên thị trường thế giới.

Tuy nhiên, cũng theo các chuyên gia, quy định giá sàn là chưa đủ để giải quyết vấn đề của ngành cá tra trong dài hạn khi mà vấn đề then chốt là mối ràng buộc lợi ích kinh tế trong chuỗi giá trị ngành hàng cá tra nói riêng, thủy sản nói chung, giữa người nông dân và doanh nghiệp còn hết sức lỏng lẻo.

Mặt khác, quy định giá sàn không có giá trị đảm bảo lợi nhuận sản xuất của người nông dân, biện pháp này chỉ có tác dụng bảo vệ họ trước những biến động bất thường của thị trường. Điều này cho thấy, về dài hạn, để phát triển bền vững lợi ích kinh tế của ngành hàng cá tra nói riêng, thủy sản nói chung, Việt Nam cần có một chiến lược tổng thể, dài hơi hơn.

Trong ngành cá tra nói riêng, thủy sản Việt Nam nói chung, vấn đề then chốt đầu tiên cần quan tâm là xác định sản phẩm phát triển chủ lực. Cá tra phi lê đông lạnh, cùng với tôm sú bóc vỏ đông lạnh, tôm cỡ lớn đông lạnh đã giành được những vị thế nhất định trên thị trường thế giới và nhu cầu đối với các mặt hàng này vẫn được dự báo tăng trong thời gian tới.

Trên cơ sở này cần xác định cá tra và tôm sú, tôm cỡ lớn là những sản phẩm chủ lực của ngành thủy sản trên thị trường thế giới; từ đó, xây dựng chiến lược phát triển tổng thể dựa trên các dòng sản phẩm có lợi thế cạnh tranh cao./.

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005