Nhiều loài thủy sản đã biến mất

Tình trạng khai thác quá giới hạn cho phép, tỷ trọng cá tạp trong khai thác ngày càng tăng… dẫn đến nguồn lợi thủy sản mất dần khả năng tự tái tạo, phục hồi.

Sản lượng khai thác thủy sản đạt khoảng 4,5 triệu tấn/năm đã góp phần thay đổi bộ mặt nông thôn, xóa đói, giảm nghèo, cải thiện sinh kế cho cộng đồng ngư dân. Bên cạnh sự phát triển, ngành thủy sản đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức, trong đó có sự suy giảm nguồn lợi thủy sản trên các thủy vực nội địa, vùng biển và ven biển.

Suy giảm nguồn lợi thủy sản

Tình trạng khai thác quá giới hạn cho phép, tỷ trọng cá tạp trong khai thác ngày càng tăng, nguồn lợi thủy sản mất dần khả năng tự tái tạo, phục hồi. Tổng trữ lượng hải sản của cả nước là 5,1 triệu tấn, khả năng khai thác bền vững tối đa là 2 triệu tấn nhưng hiện tại tổng lượng khai thác đã đạt 2,27 triệu tấn.

Chỉ riêng tại Hải Phòng, tình trạng khai thác tận lực các nguồn thủy sản đã ở mức báo động đỏ. Ông Vũ Văn Hợp – Chi cục trưởng Chi cục bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản Hải Phòng cho biết: “Nguồn lợi suy giảm nghiêm trọng. Một số loài thủy sản quí hiếm đang dần mất đi như: cá sủ vàng kép, tôm he, cá nhụ, cá đé và một số loài cá khác… Chúng tôi muốn khôi phục lại những loài cá quí hiếm này bằng cách cho sinh sản nhân tạo, sau đó thả tái tạo và bảo vệ, tăng cường cho công tác lưu giữ”.

Ông Nguyễn Ngọc Oai, Cục phó Cục Bảo vệ và Khai thác nguồn lợi thủy sản (Tổng cục Thủy sản – Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) cho rằng, nguyên nhân trực tiếp làm suy giảm nguồn lợi thủy sản là số lượng tàu thuyền khai thác quá nhiều, đặc biệt là thuyền công suất nhỏ khai thác ven bờ với nghề khai thác tận diệt làm cho nguồn lợi thủy sản bị suy giảm, một số loài đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, các hệ sinh thái thủy sinh tại nhiều nơi đang bị phá hủy.

Tuy nhiên, hoạt động đánh bắt xa bờ vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển. Năm 2000, tổng sản lượng khai thác xa bờ đạt 192.000 tấn, đến năm 2006 con số này tăng lên khoảng 546.000 tấn. Điều này cho thấy nghề đánh bắt cá xa bờ ở Việt Nam vẫn còn tiềm năng phát triển trong thời gian tới.

Nguồn lợi thủy sản thuộc các thủy vực và nguồn lợi hải sản vùng ven bờ tiếp tục bị khai thác quá giới hạn cho phép, tỷ trọng cá tạp trong khai thác ngày càng tăng, nguồn lợi thủy sản mất dần khả năng tự tái tạo, phục hồi. Danh sách các loài thủy sinh quí hiếm có nguy cơ tuyệt chủng ngày càng tăng; số loài sinh vật thủy sinh ngoại lai, ngoại lai xâm hại có xu hướng tăng (ốc bươu vàng, cá chim trắng, rùa tai đỏ, cá hoàng đế, tôm hùm nước ngọt…).

Ngoài ý thức khai thác của người dân, một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng tận diệt các nguồn lợi thủy sản, theo ông Nguyễn Ngọc Oai là công tác điều tra nguồn lợi thủy sản được thực hiện không thường xuyên, thiếu thông tin cập nhật, các tư liệu khoa học làm cơ sở cho việc hoạch định cơ chế chính sách bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản; sự hiểu biết, dữ liệu về nguồn lợi thủy sản vùng biển khơi còn rất hạn chế. Cho đến nay, Việt Nam chưa lập được bản đồ nguồn lợi thủy sản; hoạt động thống kê, báo cáo khai thác thủy sản mới chỉ dừng ở các qui định; hệ thống thống kê thủy sản bất cập, thiếu cấp cơ sở…

Cần các giải pháp đồng bộ

Thực tế, đầu tư cho công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản còn hạn chế. Nhiều địa phương không được cấp kinh phí cho nội dung bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, thậm chí công tác điều tra nguồn lợi tại các vùng nước nội địa không được quan tâm.

Theo ông Vũ Văn Hợp, từ khi Chương trình 131 của Chính phủ (chương trình Bảo vệ và Phát triển nguồn lợi thuỷ sản đến năm 2010) ra đời hầu hết các địa phương chưa được cấp kinh phí. “Chúng tôi đề nghị Chính phủ, Bộ NN-PTNT, Bộ Tài chính sớm có chính sách để tiếp tục triển khai Chương trình 131. Chương trình này trong 6 năm qua dù chưa có kinh phí nhưng đã thúc đẩy công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản”.

Bên cạnh việc khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, theo các chuyên gia trong lĩnh vực này, cần xây dựng một số mô hình chuyển đổi nghề khai thác hợp lý, mô hình nuôi trồng thủy sản và các mô hình khác; Vận động và hỗ trợ chuyển nghề cho các hộ đang khai thác bằng các nghề sát hại nguồn lợi thủy sản ven bờ, đồng thời quy hoạch nghề khai thác thủy sản phù hợp với trữ lượng, nguồn lợi và khả năng cho phép khai thác, thậm chí đóng cửa luân phiên và định kỳ các ngư trường để nguồn lợi thủy sản có cơ hội phục hồi; thiết lập các vùng cấm hoặc hạn chế đánh bắt có thời hạn.

“Cần hạn chế việc mở rộng nuôi trồng quảng canh thủy sản ven biển. Đồng thời có biện pháp kiểm soát hiệu quả các công cụ đánh bắt hủy diệt” - PGS.TS Nguyễn Chu Hồi, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và hải đảo Việt Nam cho biết.

Ngoài ra, việc quản lý sinh vật ngoại lai cũng cần được sớm quan tâm và coi là nhiệm vụ trọng tâm, đòi hỏi có sự tham gia của nhiều ngành và các cấp chính quyền địa phương.

Vũ Hạnh

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005