Cá tra, ba sa và "gánh nặng" tiêu chuẩn

Hiện người nuôi cá tra, ba sa đang đứng trước khó khăn trong việc phải lựa chọn một trong số những tiêu chuẩn đều được quảng cáo là tốt nhất như GlobalGap, SQF, hay ASC... Mỗi tiêu chuẩn chỉ có phạm vi công nhận trong một vài quốc gia, song áp lực phải đạt được những tiêu chuẩn này đang trở thành gánh nặng của ngành cá tra, ba sa Việt Nam.

Mỗi thị trường một tiêu chuẩn

Ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, doanh nghiệp muốn được xuất khẩu thủy sản vào Mỹ thì điều bắt buộc đầu tiên là phải có HACCP. Đây là tiêu chuẩn bắt buộc mà Mỹ quy định cho bất kỳ sản phẩm thực phẩm nào nhập khẩu vào nước họ.

“Có thể sản phẩm đạt tiêu chuẩn HACCP được xuất khẩu vào Mỹ nhưng không có nghĩa là với tiêu chuẩn này lại được nhập khẩu vào các nước Liên minh châu Âu (EU)”, ông Hòe nói

Còn ông Đỗ Xuân Mai thuộc Hiệp hội thủy sản An Giang (AFA) lo lắng, nếu Mỹ thông qua đạo luật Farm Bill 2008 đưa cá tra, ba sa của Việt Nam vào danh mục catfish thì cá tra, ba sa của Việt Nam ngoài việc áp dụng HACCP còn phải tuân theo một tiêu chuẩn khác về kỹ thuật chế biến cũng như quy trình sản xuất, chế độ kiểm tra chất lượng phải tương đương tiêu chuẩn hiện hành của Bộ Nông nghiệp Mỹ.

Trong khi đó, để nhập khẩu vào các nước thuộc Liên minh châu Âu, doanh nghiệp trước hết phải tuân theo code (mã) quy định của liên minh này và một tiêu chí theo kiểu “luật bất thành văn” để được dễ dàng chấp nhập tại các siêu thị, hệ thống bán lẻ tại đây, đó là tiêu chuẩn Thực hành sản xuất nông nghiệp tốt toàn cầu (GlobalGap).

Theo VASEP, trước đây, các nước thuộc Liên minh châu Âu đưa ra tiêu chuẩn nuôi thủy sản bền vững của một hệ thống bán lẻ của châu Âu là EurepGAP, sau đó, chuyển thành GlobalGap. Chính vì vậy, trong những năm qua, để dễ dàng xuất khẩu vào thị trường các nước nói trên, các doanh nghiệp trong ngành thủy sản tìm mọi cách để áp dụng tiêu chuẩn này.

Sau khi đưa cá tra, ba sa vào rồi lại quyết định rút ra khỏi danh mục đỏ trong cuốn cẩm nang tiêu dùng thủy sản 2010 - 2011 thì Quỹ Quốc tế bảo vệ thiên nhiên (WWF) đã đạt được bản thỏa thuận với Hội nghề cá Việt Nam, VASEP về việc áp dụng một tiêu chí cho ngành cá tra, ba sa. Đó là đến năm 2015, có khoảng 50% sản lượng cá tra xuất khẩu của Việt Nam sẽ đạt tiêu chuẩn của Hội đồng Quản lý nuôi trồng thủy sản (ASC) và số còn lại sẽ theo các tiêu chuẩn khác như GlobalGap…

Rối như canh hẹ

Trao đổi với qua điện thoại, ông Võ Văn Thanh, người có 5 héc ta nuôi cá tra, ba sa tại xã An Nhơn, Châu Thành, Đồng Tháp cho biết, bản thân ông cảm thấy rất bối rối vì chưa biết phải áp dụng GlobalGap hay SQF 1000 cho cá tra, ba sa thì nay có thêm tiêu chuẩn ASC, mà tiêu chuẩn nào cũng được quảng cáo là tốt nhất.

“Tôi không thể cùng một lúc áp dụng mấy tiêu chí này được vì số tiền để được cấp giấy chứng nhận là quá lớn, qua đó, đẩy chi phí giá thành sản xuất 1 kg cá tra, ba sa lên quá cao”, ông Thanh cho biết.

Theo ông Đỗ Xuân Mai, hiện giá thành 1 kg cá tra, ba sa trung bình vào khoảng 20.000 đồng/kg, trong đó, 70 - 80% chi phí thức ăn, 10% chi phí thuốc thú y, và việc áp dụng những tiêu chí GlobalGap, ASC, SQF... sẽ tốn khoảng gần 10% chi phí.

“Với mức chi phí đầu vào như kể trên thì về lâu dài ngành cá tra, ba sa khó phát triển bền vững như trong chiến lược phát triển cá tra, ba sa đến năm 2020 mà chúng ta đă từng đề ra”, ông Mai nghi ngại.

Theo ông Trương Đình Hòe, sau vụ việc WWF muốn Việt Nam áp dụng tiêu chuẩn ASC của tổ chức này cho cá tra, ba sa càng khiến cho người nuôi như đứng trước mê cung các tiêu chuẩn vì tiêu chuẩn nào cũng được quảng cáo tốt.

Ông Hòe cho rằng, hiện các tiêu chuẩn cho con cá tra, ba sa quá nhiều và gây ra hiện tượng nhiễu thông tin, vì thế, cơ quan nhà nước phải có nhiệm vụ thông tin đầy đủ cho người nuôi để qua đó giúp họ có quyết định đúng đắn trong việc phải ứng dụng tiêu chuẩn nào. Và, cũng thể hiện được quan điểm của cơ quan quản lý, chứ không phải để các công ty, tổ chức phi chính phủ muốn con cá tra, ba sa phải áp dụng tiêu chuẩn nào cũng được.

“Tôi không biết sau những tiêu chuẩn GlobalGap, ASC, SQF thì sắp tới một công ty hay một tổ chức nào đó lại đưa ra một tiêu chí mới cho cá tra, ba sa và tạo sức ép với ngành thủy sản Việt Nam như WWF đã làm thì chúng ta sẽ phản ứng như thế nào?”, ông Mai thắc mắc.

Một số tiêu chuẩn đang được áp dụng cho ngành thủy sản

SQF: Tiêu chuẩn an toàn thực phẩm xác định các yêu cầu cần thiết trong hệ thống quản lý chất lượng nhằm nhận diện các mối nguy đối với an toàn thực phẩm và chất lượng cũng như thẩm tra/giám sát các phương thức kiểm soát. SQF bao gồm SQF 2000cm và SQF 1000cm. Hiện tại, chi phí để học tập toàn bộ quy trình tiêu chuẩn này vào khoảng 100 đô la Mỹ/người/lần học. Đó là chưa kể đến chi phí kiểm tra và chứng nhận.

GlobalGap: Thực hành sản xuất tốt theo tiêu chí toàn cầu. Số tiền để được chứng nhận là 7.500 đô la Mỹ/lần/năm với tối tiểu 5 héc ta nuôi cá trở nên. Sau mỗi năm số tiền chứng nhận giảm 10%.

HACCP: Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn. Đây là nguyên tắc được sử dụng trong hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. HACCP được ứng dụng vào ngành thủy sản Việt Nam từ những năm 1990 do yêu cầu từ các quốc gia nhập khẩu thủy sản.

Trên nền tảng của HACCP, Việt Nam đã xây dựng bộ tiêu chuẩn quốc gia cho ngành thủy sản là TCVN 5603:2008 (Quy phạm thực hành về những nguyên tắc chung đối với vệ sinh thực phẩm). Đây là tiêu chuẩn áp dụng bắt buộc cho tất cả các khâu trong chuỗi thực phẩm, và có thể áp dụng cho cơ quan quản lý nhà nước, nhà sản xuất, chế biến, cung cấp dịch vụ thực phẩm và cho cả người tiêu dùng.

Tiêu chuẩn ASC của WWF. Đây là bộ tiêu chuẩn trong đó người nuôi cá, người chế biến, các cơ quan quản lý và một bên độc lập đứng ra chứng nhận dựa trên những nền tảng về bảo vệ loài thủy sản nuôi, những mối quan hệ về xã hội học, an sinh xã hội cũng như việc cung cấp nguồn dinh dưỡng hằng ngày cho người tiêu dùng.

Ngọc Hùng

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005