Kinh tế thủy sản Cà Mau: Chặng bứt phá về đích còn lắm gian nan

Mặc dù trong những năm gần đây, ngành kinh tế thủy sản trong tỉnh có nhiều bước tiến đáng kể. Sản lượng tôm nuôi được nâng lên, mở rộng diện tích, hình thức sản xuất được đa dạng hóa so với trước. Nhưng nhìn một cách tổng thể vẫn còn nhiều vấn đề bất cập, nhiều rào cản còn tồn tại, khó có thể tạo được bước bứt phá cho ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.

Được đánh giá là tỉnh có nhiều lợi thế về phát triển kinh tế thủy sản nhất trong khu vực ĐBSCL, nhưng năng suất bình quân tôm nuôi trong tỉnh hiện chỉ đạt khoảng 350-380 kg/ha/năm, còn thấp so với các tỉnh trong khu vực.

Nhiều bài toán cần lời giải

Một trong những rào cản lớn làm cho kinh tế thủy sản phát triển chưa xứng với tiềm năng của tỉnh hiện nay là khâu quy hoạch vùng nuôi. Tuy diện tích nuôi trồng thủy hải sản tỉnh đạt trên 296.000 ha, nhưng phát triển theo hình thức nhỏ lẻ, manh mún, tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Thành Tươi khẳng định, để đạt được diện tích 10.000 ha nuôi tôm công nghiệp vào năm 2015, điều quan trọng nhất là có sự vào cuộc của doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư phát triển vùng nuôi. Nhưng xem ra các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh hiện chưa thật sự mặn mà với việc đầu tư cho phát triển vùng nguyên liệu.

Do thiếu vốn để đầu tư nuôi tôm công nghiệp, nông dân Cái Nước chọn mô hình nuôi tôm quảng canh cải tiến năng suất cao. Ảnh: ĐỨC TOÀN

Theo ý kiến của các doanh nghiệp chế bến và xuất khẩu thủy sản trên địa bàn tỉnh, việc đầu tư phát triển vùng nuôi, để chủ động nguồn nguyên liệu trong sản xuất là một trong những nhu cầu cần thiết hiện nay, cũng như cho sự phát triển lâu dài. Tuy nhiên, với mặt bằng quy hoạch thực tế, nếu đầu tư, khả năng thua lỗ là rất cao.

Như vậy, nếu làm tốt khâu quy hoạch, chắc chắn các doanh nghiệp sẽ vào cuộc. Với tiềm năng về tài chính, kỹ thuật của hơn 34 công ty, nhà máy chế biến và xuất khẩu thủy sản đóng trên địa bàn tỉnh, thì việc đạt được mục tiêu đặt ra vào năm 2015 là không khó.

Một bài học kinh nghiệm được rút ra từ các tỉnh trong khu vực là tỉnh nào làm tốt công tác quy hoạch thì tỉnh đó có nền kinh tế thủy sản phát triển mạnh và nhanh. Sở dĩ, tỉnh Bến Tre có năng suất tôm nuôi đạt rất cao trong khu vực cũng là nhờ làm tốt khâu quy hoạch.

Vùng nuôi tôm công nghiệp của tỉnh Bến Tre được đầu tư rất bài bản, khoa học và tách hẳn ra thành một khu vực riêng. Hệ thống mương cấp và thoát nước được phân biệt rõ ràng, có ao lắng trước khi thải ra môi trường, đặc biệt là hệ thống lưới điện 3 pha.

Đồng thời có sự trao đổi đất giữa những hộ trong vùng quy hoạch nuôi tôm công nghiệp nhưng không có nhu cầu nuôi với những hộ bên ngoài có nhu cầu.

Chính khâu quy hoạch chưa tốt nên bài toán về hệ thống thủy lợi, lưới điện chưa tìm được lời giải đáp căn cơ. Ngoại trừ hệ thống thủy lợi, lưới điện hiện chưa đảm bảo cho sản xuất, thì một bài toán cho ngành thủy sản cần phải tìm đáp án đó chính là việc ứng dụng khoa học - kỹ thuật của người dân. Mặc dù hằng năm tỉnh tổ chức hàng ngàn buổi tập huấn kỹ thuật cho người dân, hàng trăm mô hình trình diễn nhưng xem ra vẫn còn mang tính lý thuyết, người dân chưa thể áp dụng trong thực tiễn.

Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh Nguyễn Trần Thức nhận định, tuy đội ngũ khuyến nông viên hiện đã được phủ khắp các xã, phường trên địa bàn tỉnh nhưng tỷ lệ đủ trình độ và kinh nghiệm thực tế là rất thấp, đa phần là cán bộ mới ra trường, kiến thức thực tế còn nhiều hạn chế. Trang thiết bị phục vụ cho công tác chuyên môn còn thiếu nên đã ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả trong quá trình đưa khoa học - kỹ thuật đến với người dân.

Đối với các mô hình trình diễn mà tỉnh đã triển khai thực hiện trong nhiều năm qua tuy đạt kết quả khá cao nhưng theo Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Thành Tươi nhận định, nó cũng chỉ dừng lại ở mức độ trình diễn mà chưa được nhân rộng phổ biến rộng rãi trong nhân dân để áp dụng thực hiện.

Khó khăn kép!

Trong chiến lược phát triển kinh tế thủy sản đến năm 2015, tỉnh đặt ra mục tiêu đạt 10.000 ha nuôi tôm công nghiệp và năng suất bình quân tôm nuôi đạt từ 700-800 kg/ha/năm xem ra con đường đạt được mục tiêu ấy là vô cùng khó khăn, nếu không nhanh chóng giải quyết những bất cập đang hiện hữu.

Sau hơn 10 năm chuyển dịch cơ cấu sản xuất, tổng diện tích nuôi tôm công nghiệp chỉ khoảng 2.700 ha. Trong khi từ đây đến năm 2015 chỉ còn hơn 4 năm nhưng phải phát triển diện tích tôm công nghiệp thêm 10.000 ha, tức gấp 4 lần.

Quả thật con đường về đích còn quá xa và gian khó. Trong khi những tồn tại và bất cập chưa được tháo gỡ thì những khó khăn, thách thức khác lại xuất hiện. Việc giá xăng dầu, điện tăng cao như hiện nay đã làm nhiều mặt hàng phục vụ trong sản xuất leo thang, làm cho những khó khăn của ngành nuôi trồng và khai thác thủy sản cũng được nhân đôi.

Anh Trương Thanh Nhàn, xã Thanh Tùng, huyện Đầm Dơi, cho hay, cứ đà này thì không biết duy trì được bao lâu, bình quân mọi thứ đều tăng lên khoảng 15-20%. Nếu như trước kia 0,5 ha nuôi tôm công nghiệp sử dụng chế phẩm sinh học mức đầu tư chỉ khoảng 250 triệu đồng thì giờ phải từ 300-320 triệu đồng.

Nếu thu hoạch dưới 3 tấn tôm nguyên liệu xem như có khả năng thua lỗ. Nếu như tôm chết giữa chừng thì cầm chắc sẽ lâm nợ. Anh Nhàn so sánh, sau hơn 10 năm chuyển dịch, giá chi phí mọi thứ gần như đã tăng gấp đôi, chỉ có giá tôm giậm chân tại chỗ?

Một tồn tại không nhỏ làm cho nghề nuôi trồng thủy sản lâm vào khó khăn như hiện nay là chất lượng con giống. Những năm gần đây, Cà Mau được đánh giá là “túi chứa”, là nơi tiêu thụ tôm giống kém chất lượng. Bằng cách này hay cách khác, những lô tôm giống kém chất lượng xoay vòng vào vuông của nông dân. Nguồn tôm giống kém chất lượng, môi trường bị ô nhiễm, kỹ thuật nuôi của người dân còn thấp là nguyên nhân dẫn đến tình trạng tôm chết nhiều nơi.

Hình ảnh “con tôm ôm chai rượu” đã xuất hiện ở một số nơi. Tuy đây chỉ là một cách nói vui nhưng là thực tế của một số gia đình trong những con nước nuôi thất bát liên tục, nếu đem bán thì lỗ tiền xăng, đành để lại làm mồi nhậu.

Ông Trần Hoàng Chen, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh khẳng định, kể từ khi nghề nuôi tôm trong tỉnh được phát triển đến nay, trại sản xuất tôm giống tăng liên tục. Nhưng trong suốt thời gian qua, hơn 890 trại sản xuất giống trong tỉnh chưa có trại giống nào tự động đăng ký hủy một đợt tôm giống kém chất lượng.

Phải chịu tác động nhiều nhất trong hai đợt tăng giá qua là nghề khai thác thủy sản biển. Ông Trần Văn Tòng, ngư dân khóm 5, thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời, cho biết, qua hai đợt tăng giá của xăng, dầu thì các dịch vụ hậu cần nghề biển cũng leo thang theo.

Ông tính toán, mỗi chuyến biển phải bỏ thêm từ 70-100 triệu đồng, tùy theo công suất tàu. Nhiều người dân hành nghề khai thác đang đứng trước tình trạng “tiến thoái lưỡng nan”, tiếp tục ra khơi hay nằm bờ; làm cách nào giảm chi phí cho mỗi chuyến ra khơi hay chuyển sang nghề khác.

Xăng, dầu đã nhiều lần được điều chỉnh tăng giá, theo đó hàng loạt những mặt hàng khác cũng leo thang theo. Ngành khai thác, nuôi trồng và chế biến thủy sản trên địa bàn tỉnh sẽ phải tiếp tục đón nhận những “dư chấn” khó khăn.

Trước tình trạng đó nếu không tìm ra một giải pháp phát triển hợp lý, tiết kiệm và khoa học thì nghề khai khác, nuôi trồng và chế biến thủy sản tỉnh khó có thể đạt được những mục tiêu đã đề ra./.

Nguyễn Phú

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005