ĐBSCL: Gỡ khó cho ngành công nghiệp chế biến cá tra

Từ đầu năm đến nay, giá xuất khẩu cá tra phi lê sang thị trường Hoa Kỳ, châu Âu… tăng, từ đó kéo giá cá nguyên liệu trong nước liên tục nhảy vọt lên từ 27.000 - 28.000 đ/kg trở lên, mức cao kỷ lục. Dù giá cá cao chót vót, nhưng người nuôi vẫn dè chừng do thiếu vốn và phập phồng đầu ra chưa ổn định.

Chế biến cá tra xuất khẩu ở ĐBSCL.

* Giá có lời nhưng… vẫn lo!

Giá cá tra liên tục tăng là tín hiệu mừng cho người nuôi ở các tỉnh, thành ĐBSCL. Ông Nguyễn Văn Chảnh, ở xã Vĩnh Thới, huyện Lai Vung (Đồng Tháp), tỏ ra phấn chấn: “Chưa bao giờ giá cá tra tăng mạnh như hiện nay. Giá càng tăng, thương lái tìm đến mua càng nhiều, có bao nhiêu bán hết bấy nhiêu, lấy tiền cái một, sướng thật”. Theo ông Chảnh, với mức giá hiện tại, bình quân người nuôi đảm bảo lợi nhuận từ 3.000 - 4.000 đ/kg sau khi trừ chi phí. Ai nuôi giỏi, ít hao hụt, có thể lời nhiều hơn.

Xuôi theo sông Bồ Ót, chúng tôi tìm đến phường Thuận An, một trong những nơi nuôi cá tra khá lớn của quận Thốt Nốt (TP. Cần Thơ). Ông Võ Văn Đệ, hộ nuôi cá chuyên nghiệp ở phường Thuận An, cho biết: Sau 2 năm người nuôi thua lỗ (2008 - 2009), từ giữa năm 2010 đến nay, giá cá diễn biến theo chiều hướng có lợi cho dân. Chỉ cần giữ vững giá này thì chắc chắn năm nay dân nuôi cá sẽ gỡ được nợ từ những vụ lỗ trước. Ông Lê Chí Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội Nghề nuôi và chế biến thủy sản An Giang, nửa mừng - nửa lo khi giá cá đang lên đỉnh điểm: “Ai có cá bán lúc này coi như thắng lớn, tuy nhiên tới đây diễn biến ra sao vẫn chưa thể lường trước được. Lo nhất của người nuôi là giá thức ăn cứ liên tục nhảy vọt và chưa có điểm dừng, đã đẩy chi phí giá thành nuôi cá tra lên rất cao. Nhiều hộ trăn trở đầu vào tăng nhưng nếu đến kỳ thu hoạch, lỡ giá cá sụt là người nuôi lãnh đủ. Chuyện này đã từng xảy ra những năm trước. Vì vậy, diện tích cá tra gần đây có tăng nhưng chưa nhiều như mong muốn”. Theo Sở NN&PTNT các tỉnh, thành ĐBSCL, không chỉ thức ăn mà con giống, xăng dầu, thuốc, nhân công lao động… cũng tăng cao. Đặc biệt, hầu hết hộ nuôi cá đang thiếu vốn trầm trọng để tái đầu tư, trong khi nghề này đòi hỏi vốn lớn (bình quân nuôi 1.000 tấn cá tra cần từ 22 - 24 tỉ đồng). Không đủ vốn nên người nuôi buộc phải vay hỏi, các ngân hàng thì bảo sẵn sàng giải ngân nhưng thực tế việc tiếp cận rất khó.

“Bơm vốn” qua mô hình liên kết

Theo Bộ NN&PTNT, trong tháng 3-2011, các doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu được 400 triệu USD, nâng tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản 3 tháng đầu năm 2011 đạt khoảng 1,1 tỉ USD, tăng 22% so cùng kỳ năm ngoái. Cá tra và tôm sú vẫn là 2 mặt hàng xuất khẩu chủ lực. EU, Hoa Kỳ và Nhật Bản là 3 thị trường chính, trong đó thị trường Hoa Kỳ dù còn nhiều cản ngại nhưng từ đầu năm đến nay, xuất khẩu vào thị trường này vẫn tăng gần 40% so cùng kỳ; Đức tăng 32%; Canada tăng gấp 2 lần… Ông Nguyễn Văn Đạo, Giám đốc Công ty Cổ phần thủy sản Gò Đàng, cho biết: Giá cá tra xuất sang thị trường Hoa Kỳ từ 3,8 - 4 USD/kg; châu Âu từ 3,2 - 3,4 USD/kg; châu Á 3,2 USD/kg… Về cơ bản, từ đầu năm đến nay, giá xuất tương đối ổn định, nhu cầu tiêu thụ các thị trường tốt, nhờ đó mà công ty tăng trưởng doanh số trên 15%. Ông Đạo nhận định: Trong quý II/2011, đầu ra cho cá tra vẫn tiếp tục duy trì tốt. Tuy nhiên, khó khăn chung mà các doanh nghiệp thủy sản đang vướng lúc này là nguồn nguyên liệu thiếu hụt. Hiện tại, doanh nghiệp nào có vùng nuôi nguyên liệu thì hoạt động xuyên suốt, còn ai không có vùng nguyên liệu sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Ông Mai Đăng Hòa, Tổng giám đốc Công ty TNHH Thủy hải sản Sài Gòn Mekong (Trà Vinh) trăn trở: “Lãi suất quá cao và ngân hàng hạn chế cho vay làm cho doanh nghiệp rất lúng túng. Những ai muốn đẩy mạnh chế biến xuất khẩu cũng không thể bứt phá”. Thực tế cho thấy, với mức lãi suất từ 18 - 21%/năm đang là gánh nặng cho doanh nghiệp xuất khẩu. Nếu ngân hàng càng tăng lãi suất, doanh nghiệp càng dễ chết, nhất là những doanh nghiệp nhỏ, nội lực kém sẽ không chịu nổi. Đáng quan ngại hơn, dù mức cho vay cao nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng có thể tiếp cận được đồng vốn để chế biến xuất khẩu cá tra. Hiện tại, mỗi ngân hàng có cách giải ngân khác nhau và tùy theo mối quan hệ với từng doanh nghiệp mà họ áp dụng mức lãi suất cao hay thấp, nhưng phần lớn không còn “dễ thở” như trước.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề trên, lãnh đạo Ngân hàng Á Châu chi nhánh Cần Thơ cho biết, vẫn cho doanh nghiệp xuất khẩu cá tra vay vốn bình thường, trong đó có những “mối” quen biết lâu nay. Đối với người nuôi cá thì ngân hàng rất hạn chế giải ngân những trường hợp nuôi nhỏ lẻ, địa bàn xa thuộc các huyện, vì khó quản lý và không đủ cán bộ đi thẩm định. Chủ yếu tập trung cho vay những HTX hoặc tổ hợp tác có sự liên kết với các nhà máy. Nếu người dân không chủ động được đầu ra thì có thể nuôi gia công cho nhà máy vẫn được ngân hàng xem xét cho vay. Từ mô hình liên kết, Ngân hàng Á Châu chi nhánh Cần Thơ đã giải ngân trên 200 tỉ đồng hỗ trợ nghề cá. Theo ông Võ Ngọc Diệp, Giám đốc VietinBank chi nhánh Đồng Tháp: Ngân hàng đang cho người dân nuôi cá tra vay trên 218 tỉ đồng, đa số là những hộ nuôi quy mô lớn. Các doanh nghiệp xuất khẩu nếu thanh toán qua hệ thống VietinBank sẽ được giảm 2% lãi suất. Về cơ bản, ngân hàng vẫn tiếp tục xem xét cho vay phát triển nghề cá, nhưng phải chọn lọc; trong đó ưu tiên những doanh nghiệp uy tín, làm ăn bài bản, xuất khẩu giá cao và người nuôi theo dạng liên kết sẽ được xem xét cho vay.

Hiện Bộ NN&PTNT rất ủng hộ mô hình sản xuất liên kết giữa người nuôi và doanh nghiệp, bởi nhiều cái lợi như: dễ quản lý, đầu tư vốn thuận tiện, người nuôi đảm bảo đầu ra ổn định, còn doanh nghiệp chủ động được nguồn nguyên liệu; quá trình nuôi được kiểm soát chặt chẽ, nhờ đó mà chất lượng cá tăng cao, đáp ứng tốt cho nhiều thị trường xuất khẩu dù khó tính nhất. Công ty Cổ phần Thủy sản Bình An, Công ty Việt An… làm tốt vấn đề này và Bộ đang khuyến khích phát triển mô hình liên kết.

Theo Phòng NN&PTNT huyện Hồng Ngự (Đồng Tháp), mấy năm qua, hàng chục hộ nuôi cá ở Hồng Ngự nhờ liên kết với Công ty Cổ phần Thủy sản Bình An (Bianfishco) nên đầu ra rất ổn định. Ngoài việc hỗ trợ tích cực cho người nuôi nhiều mặt, Bianfishco còn mua cá nguyên liệu cho dân với giá cao hơn thị trường từ 500 - 600 đ/kg. Từ mô hình liên kết đã giúp dân nuôi cá an tâm đầu tư phát triển, nhiều hộ giàu lên từ con cá tra đặc sản.

TRỌNG HUỲNH

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005