Hiểm họa sâu biển ở Kiên Giang: Bó tay chờ nhà khoa học

Dù chỉ sắp bước vào mùa thả nuôi, nhưng những ngày này về vùng biển Kiên Giang, đâu đâu chúng tôi cũng dường như nghe tiếng thở dài của người nuôi sò, hến biển.

Bởi tuy mang lại nguồn lợi rất lớn, nhưng liên tiếp mấy năm gần đây con vật từng giúp người dân ăn nên làm ra đứng trước nguy cơ bị sâu biển tấn công. Theo dự báo, nạn sâu biển sẽ bùng phát trên diện rộng và gia tăng theo tốc độ biến đổi khí hậu toàn cầu và nước biển dâng.

Xanh mặt vì vật nuôi vàng

Theo kỹ sư thủy sản Huỳnh Văn Quýt, Phó chủ tịch UBND xã Nam Thái (huyện An Biên), một trong những người gắn bó với người nuôi sò, hến biển, sẽ không có gì quá lời khi gọi sò, hến biển là vật nuôi hốt bạc. Đặc biệt những năm gần đây khi phong trào nuôi tôm sú, vịt lấy trứng phát triển thì nghề này được ví như nghề hốt vàng. Bởi chỉ cần đầu tư khoản tiền nho nhỏ mua giống về thả vào vùng biển thuộc quyền sử dụng của mình là chờ ngày hốt bạc. Bởi sò, hến biển sẽ tự ăn phiêu sinh vật mà lớn.

Tuy nhiên vài năm gần đây, lợi nhuận của ngư dân ngày một giảm, thậm chí có người thua lỗ sạch túi, lo nghĩ bạc đầu mà vẫn không truy ra nguyên nhân. Kỹ sư Quýt cho biết: “Rồi một lần tình cờ dịp tình cờ có người trong xã tắm biển chạm vào con vật thân tròn dài như con sâu nhưng mình đầy lông, sợ quá nên mang đi giết thì phát hiện trong bụng nó chứa nhiều sò, hến. Khi đó người nuôi mới biết đó là thủ phạm xóa sổ diện tích nuôi loài nhuyễn thể".

Gần đây nhất là vụ nuôi 2009 - 2010, ông Quýt thuê 100 ha mặt biển ở xã Nam Yên nuôi hến với tổng đầu tư tiền thuê, tiền giống... hết 700 triệu đồng thì... bị sâu nuốt sạch. Sau liên tiếp những năm thua lỗ với số tiền lên đến hàng chục tỉ đồng/năm, nhiều ngư dân ở huyện An Biên từ chỗ quý như vàng chuyển sang sợ xanh mặt với sò, hến biển.

Ông Nguyễn Hữu Hoa, Trưởng phòng NNPTNT huyện An Biên, xác nhận: Toàn huyện có trên 5.800 ha diện tích mặt biển có thể thả nuôi sò, hến biến tập trung ở các xã Nam Thái, Nam Thái A, Nam Yên và Tây Yên. Những năm trước đây, do số ngư dân tìm đến xin thuê để nuôi sò, hến biển rất nhiều nên cơ quan chức năng phải xem xét... Tuy nhiên từ sau khi nạn sâu biển bùng phát diện tích mặt biển được dân thuê giảm hàng năm do hiệu quả nuôi thấp.

Theo ông Hoa, những năm 2008 - 2009, có hộ nuôi sò, hến bị sâu biển làm thiệt hại lên cả tỉ đồng. Và mức độ gây hại cũng tăng dần hàng năm. Nếu như năm 2008 chỉ có khoảng 40% trong tổng diện tích thả nuôi 4.500 ha bị thiệt hại thì đến năm 2009 diện tích sò, hến bị thiệt hại lên đến đến 100% tổng diện tích 4.400 ha. “Có nhiều nguyên nhân khiến sò, hến biển bị thiệt hại, như: Nước ngọt từ thượng nguồn đổ về nhiều trong thời gian ngắn kèm theo dư lượng thuốc bảo vệ thực vật... nhưng cơ bản nhất, chủ lực nhất vẫn là sâu biển”, ông Hoa nhấn mạnh: Vì vậy mà dù huyện đề xuất tỉnh hạ giá cho thuê mặt nước biển xuống khoảng 50% (tương đương 150.000 đ/ha/năm) nhưng nhiều ngư vẫn vẫn chưa mặn mà và năm 2011 này dân thuê mặt biển rất ít.

Chống sâu bằng... kinh nghiệm

Bà Nguyễn Ngọc Phượng, Phó giám đốc Sở NNPTNT Kiên Giang, cho biết, theo dõi thời gian qua cho thấy, năm nào độ mặn gần bờ tăng cao thì sâu biển (hay còn gọi là giun nhiều tơ) tiến vào bờ càng nhiều. Những tháng mùa mưa, nồng độ mặn được hạ thấp thì sâu biển rút ra vùng nước sâu hoặc một số bị chết nên không còn gây hại.

Theo dự báo, vùng ven biển Kiên Giang ngày càng có nhiều sâu biển tấn công. Ảnh: L.T

Đây là loài sâu sống được ở độ mặn từ 25 phần ngàn trở lên, ăn được sò nhỏ và hến nuôi. Ngành đã khuyến cáo người nuôi khi thả giống cần đo nồng độ muối, nếu thấy cao hơn 25 phần ngàn thì không nên thả. Nếu có thả thì bà con cần cho giống vào lưới bao, nuôi khi nào sò, hến lớn thì mới thả vào vùng nuôi (bầu nuôi). Khi đó, đối với con sò lớn thì sâu biển không ăn được.

Theo bà Phượng, sâu biển được phát hiện vào khoảng năm 2005, khi chúng tấn công đàn hến, sò nuôi của dân vùng biển Kiên Giang. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có công trình nào nghiên cứu về nó. Thậm chí ngay cả ngành nông nghiệp cũng chưa có tài liệu khoa học đầy đủ về sinh vật gây hại này. Do vậy đến nay ngành chức năng vẫn chưa thể có giải pháp hữu hiệu để khuyến cáo ngư dân áp dụng, bảo vệ vật nuôi, hạn chế thiệt hại. Vì vậy giải pháp phòng tránh hay nhất hiện nay chính là dựa vào kinh nghiệm với các biện pháp thủ công: Dùng lưới rào, cây chắn...

Theo bà Phượng, nếu tiếp tục duy trì giải pháp mang tính thủ công thế này thì ngư dân sẽ tiếp tục đối mặt với bất lợi. Bởi trong điều kiện biến đổi khí hậu, hạn hán và xâm nhập mặn gia tăng, thì nồng độ muối sẽ tăng ở vùng ven biển. Khi đó tần suất xuất hiện của sâu biển ở ven bờ sẽ dày đặc và gây hại với mức độ cao hơn. Trong khi đó sò, hến thả nuôi trên biển mênh mông, sẽ rất khó để kiểm soát... Trong khi đó giải pháp sử dụng hóa chất để phòng trừ sâu biển càng không thể áp dụng vì lo ngại môi trường.

Đã có không ít ngư dân lâm cảnh khó khăn vì nạn sâu biển, nhưng mãi đến nay họ chỉ biết ngồi chờ. Bởi các giải pháp hãy còn đang được các nhà khoa học nghiên cứu... Hàng ngàn ngư dân nuôi sò, hến biển ở Kiên Giang đã chờ và phải chờ đến bao giờ?

LỤC TÙNG

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005