Bấp bênh nghề câu cá ngừ đại dương

Với những ngư dân miền biển, ra khơi đánh bắt trong thời điểm này không khác gì “đánh bạc với trời”, bởi biết đâu mà “dò bụng biển”. Nhiều chuyến đi biển không mang lại hiệu quả đã khiến cho các chủ tàu gặp khó khăn, bạn câu rời tàu vì nghề biển không đủ sống. Đã không ít tàu đánh bắt xa bờ (ĐBXB) phải nằm bờ, chờ đợi…

Ngư dân gặp khó

Vươn khơi câu cá ngừ đại dương không hiệu quả, nhiều tàu thuyền chuyển sang khai thác cá chuồn, cá ngừ sọc dưa.

Buổi sáng, Cảng cá Hòn Rớ (TP. Nha Trang) - chợ thủy sản lớn nhất khu vực Nam Trung bộ, không mấy nhộn nhịp. Lác đác một vài chủ tàu tranh thủ tàu vừa vào, cân bán số ít cá ngừ sọc dưa, cá chuồn vừa đánh bắt được cho những vựa cá trong chợ. Dưới bến, hàng trăm tàu cá gác mũi nằm bờ chưa dám ra khơi, một vài ngư phủ tranh thủ kiểm tra lại máy móc, ngư cụ, vá lưới chuẩn bị cho chuyến đi lưới cản, lưới vây… thay cho những chuyến đi câu cá ngừ đại dương (CNĐD). Trò chuyện với chúng tôi khi đang sửa lại lưới cá, anh Huỳnh Văn Anh - ngư dân trên tàu KH91035TS giới thiệu: “Nghề câu CNĐD xuất phát từ những năm 90 của thế kỷ trước, khi ngư dân đánh lưới cá chuồn phát hiện đàn CNĐD bám theo để săn mồi. Các ngư phủ thử làm lưỡi câu, móc mồi, ai dè đàn cá thi nhau dính câu. Nghề câu CNĐD hình thành và phát triển từ đó cho đến nay”. Theo cách giảng giải của ngư phủ này, để câu CNĐD cần phải có một giàn câu bủa. Dàn dây bủa gồm một dây triên bằng cước 3,5 mm, đầu giàn câu là một phao có cắm cờ hiệu. Suốt giàn câu, người ta mắc những thẻo câu, mỗi thẻo câu bằng cước 1,8 mm, dài 20 m. Đuôi thẻo câu là sợi “dây mi” bằng inox, thường là mi 8 “dem” dài 1 m, xoắn đôi, buộc chặt một lưỡi câu bằng inox 4,8 mm. Tuy sợi cước nhỏ nhưng khó bị đứt vì cá ngừ khi cắn câu sẽ không dám trì kéo mạnh bởi sẽõ bị đau. Cá thường dùng răng cắn nhưng gặp phải dây mi bằng inox lại được xoắn đôi nên đành chịu thua! Có từ 500 đến 700 thẻo câu, khoảng cách các thẻo câu là 30 m. Dọc theo dây triên có gắn vài chục dọi cờ. Dọi cờ là một phao có gắn một bóng đèn chạy 2 pin đại, bóng đèn có đặc điểm là khi trời tối sẽ tự động nhấp nháy. Phía trên mỗi thẻo câu có một “phao ganh” để theo dõi khi cá dính mồi thì kéo phao xuống…

Hiện nay, các chủ vựa chỉ thu mua được cá ngừ sọc dưa; cá ngừ đại dương rất ít

Ngư trường khai thác chính của ngư dân trên địa bàn tỉnh chủ yếu là khu vực ngoài khơi thuộc vùng biển Ninh Thuận, Bình Thuận và Trường Sa. Mùa vụ câu CNĐD thường từ tháng 2 đến tháng 6 âm lịch. Những chuyến đi biển câu CNĐD thường kéo dài cả tháng trời. Giữa mênh mông sóng nước, ngư dân phải đối mặt với không ít nguy hiểm. Tuy khó khăn, vất vả nhưng những năm trước, sản lượng cá ngừ câu được nhiều nên hầu như chuyến nào ngư dân cũng có lãi, thậm chí có tàu lãi hàng trăm triệu đồng…

Trong khó khăn, nhiều ngư dân vẫn tiếp tục bám biển (Trong ảnh: Đưa đá ướp cá vào khoang lạnh, chuẩn bị cho một chuyến đi biển mới).

Hỏi chuyện các ngư dân đang neo tàu tại Cảng Hòn Rớ, chúng tôi được biết, qua nhiều năm bám biển, đời sống của ngư dân, nhất là những tàu câu CNĐD thường rất bấp bênh. Có những chủ tàu đã giàu lên nhờ nghề câu CNĐD, nhưng cũng không ít chủ tàu lâm vào cảnh trắng tay, do sản lượng cá ngừ ngày càng ít nhưng thuyền câu ngày một nhiều hơn. Anh Võ Văn Cường - một ngư dân trên thuyền KH90017TS tâm sự: “Mùa câu CNĐD năm nay chỉ rộ lên được một giai đoạn sau Tết, từ đó đến nay gần như ít hẳn. Một tháng trước đây, tôi cùng 8 bạn câu CNĐD khác trở về đất liền sau một chuyến đi dài ngày nhưng không mấy hiệu quả. Thuyền chúng tôi may mắn câu được 24 con cá; khi đó, giá cá khá cao (cá loại 1 có giá hơn 300.000 đồng/kg) nên vẫn lãi được gần chục triệu đồng, nhưng tính ra thu nhập của mỗi bạn câu chưa đến 1 triệu đồng/người/chuyến. Những thuyền câu khác chỉ câu được vài con nên lỗ hàng chục triệu đồng; chỉ cần 2 - 3 chuyến đi câu không hiệu quả, thua lỗ nặng như vậy, tàu đành phải nằm bờ”. Theo tính toán của anh Cường, chi phí xăng dầu tăng đã khiến cho chi phí trong mỗi chuyến đi ĐBXB của ngư dân tăng lên khoảng 40%. Nếu như chi phí trước đây chỉ khoảng 100 triệu đồng/chuyến thì nay tăng lên 130 - 140 triệu đồng/chuyến. Trong khi đó, nguồn lợi thủy sản, nhất là CNĐD đang ít đi, khiến cho nhiều tàu ĐBXB của ngư dân phải nằm bờ; số lượng tàu thuyền ra khơi đánh bắt giảm khoảng 30% so với trước. Ông Đoàn Văn Sơn - cán bộ quản lý ngư nghiệp phường Vĩnh Trường (TP. Nha Trang) cho biết: “Hoạt động khai thác thủy sản ngày càng trở nên khó khăn. Nhiều chủ tàu do làm ăn thua lỗ nên muốn bán tàu thuyền để trang trải nợ nần. Nhiều ngư dân đánh cá thuê cũng chuyển sang nghề khác do thu nhập từ nghề biển rất thấp”.

Nhiều ngư dân cho biết, hiện nay, lượng cá ngừ đại dương câu được rất ít.

Dạo một vòng quanh Cảng Hòn Rớn mới thấy các chủ tàu cùng chung nỗi niềm: “Chi phí cao nhưng kết quả thu về sau mỗi chuyến ra khơi câu CNĐD cũng như ĐBXB lại thấp nên chủ tàu thua lỗ, bạn câu, ngư dân đánh cá thuê bỏ nghề”. Tàu nằm bờ, chủ tàu còn khốn đốn hơn do tàu dễ bị hỏng hóc và chịu nhiều phí tổn khác… Cũng từ sự lao đao của các chủ tàu kéo theo nhiều chủ vựa cá phải “ngồi chơi, xơi nước” trong thời gian dài. Các doanh nghiệp chế biến thủy sản cũng gặp không ít khó khăn trong bài toán nguyên liệu. Ông Trần Ngọc Cường - Giám đốc Doanh nghiệp tư nhân Châu Long (một doanh nghiệp hoạt động trong ngành chế biến thủy sản) cho biết: “Hàng năm, thời điểm này là cao điểm thu mua CNĐD, các kho đông lạnh của doanh nghiệp chật cứng nguyên liệu; thế nhưng năm nay, các doanh nghiệp rơi vào tình trạng thiếu nguyên liệu”.

Lời giải cho bài toán khó

Nhiều ngư dân tại Cảng Hòn Rớ chia sẻ, giá xăng dầu tăng, sản lượng thủy sản khai thác giảm, tàu thuyền phải nằm bờ không chỉ là tình trạng riêng ảnh hưởng đến hoạt động của các tàu câu CNĐD trên địa bàn tỉnh, đó còn là thực trạng chung của ngành khai thác thủy sản hiện nay. Với hơn 10.000 tàu thuyền, thời gian qua, nhiều ngư dân trên địa bàn tỉnh đã hoán cải tàu thuyền, thay máy có công suất lớn để tăng khả năng khai thác, ĐBXB. Lượng tàu thuyền ngày càng tăng đã làm tăng mức độ cạnh tranh đánh bắt tại các khu vực ngoài khơi. Không chỉ ngư dân Khánh Hòa mà ngư dân các địa phương khác cũng nhận rõ nghề câu CNĐD và hoạt động ĐBXB không còn dễ dàng như trước. Việc đánh bắt ngày càng khó buộc ngư dân phải bám biển dài ngày, trong khi đó, chi phí ngày càng tăng mà sản lượng đánh bắt giảm nên tiền lãi cũng ít đi. Vì vậy, nhiều ngư dân chỉ còn cách dừng việc ra khơi và chờ đợi.

Trước tình hình khó khăn như hiện nay, lời giải nào cho bài toán duy trì và phát huy hiệu quả trong ĐBXB được không ít ngư dân quan tâm. Để giải bài toán khó này, mô hình “tàu mẹ - tàu con” phục vụ cho ĐBXB đang thực hiện trên địa bàn tỉnh được nhiều ngư dân đánh giá cao. Hiện nay, 2 ngư đội chuyên khai thác hải sản xa bờ của tỉnh được tổ chức theo phương thức “tàu mẹ - tàu con”. Tàu mẹ vừa trực tiếp đánh bắt hải sản, vừa đảm trách chức năng cung ứng thực phẩm, nước uống, nhiên liệu và thu mua hải sản từ các tàu con tại khu dịch vụ hậu cần nghề cá hoặc ngay trên các vùng biển đang đánh bắt. Nhờ đảm bảo các nhu cầu cần thiết trong suốt quá trình hoạt động ở khơi xa, các ngư đội này có thể hoạt động liên tục từ 8 - 10 tháng trong năm. Việc thu mua sản phẩm dựa theo nguyên tắc thỏa thuận giá theo đúng giá thị trường trong đất liền tại thời điểm đó. Giá nhiên liệu và thực phẩm do tàu mẹ bán cho các ngư dân cũng được tính theo đúng mức giá trong đất liền.

Chia tay những ngư dân quanh năm bám biển, chúng tôi rời Cảng Hòn Rớ trong cái nắng oi nồng giữa ngày đầu tháng 5. Nhìn hàng trăm tàu ĐBXB đang nằm bờ, chúng tôi mong chờ hình ảnh Cảng Hòn Rớ tấp nập quen thuộc như nó đã từng có. Để có sản lượng cao trong khai thác CNĐD, những ngư đội, những mô hình “tàu mẹ - tàu con” cần được nhân rộng.

THỦY BA

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005