Đồng Nai: Sông Thị Vải đang hồi sinh

Chuyện về sông Thị Vải bị ô nhiễm nghiêm trọng đến nay có phần lắng dịu. Nông dân tỉnh Đồng Nai từng sống nhờ vào dòng sông ngày trước, gần đây đã quay lại với nghề sông nước và nuôi tôm, cá...

* Dòng sông lại xanh

Đưa chúng tôi đi khảo sát trên sông Thị Vải, anh Thiện, chủ ghe máy liên tục chỉ cho tôi những đầm nuôi thủy sản từ nguồn thiên nhiên nằm vắt vẻo trong những rặng cây đước. Trời tháng 5 nắng nóng, trên cao mây vần vũ, phía dưới rừng đước ngút ngàn, sừng sững in bóng dưới dòng sông xanh biếc. Chẳng biết ở tầng sâu phía đáy có còn lắng đọng những tạp chất hủy hoại môi trường hay không, nhưng nhìn nước sông đã dần thay đổi, nông dân ai cũng vui. Thiện bảo, dạo con sông bị ô nhiễm, ngay cây đước cũng trở nên cằn cỗi, không thể phát triển được. Tôm, cá trên sông Thị Vải ngày trước nhiều vô kể, song chỉ trong thời gian ngắn khi dòng nước đổi sang màu đen thì tôm, cá cũng biến mất. Đứng trước dòng sông chết, cư dân gắn bó cả cuộc đời với vùng sông nước này đành ngậm ngùi bỏ nghề đánh bắt để tìm việc khác mưu sinh. Năm ngoái, khi nước sông đã được cải thiện, nhiều người liền quay lại với nghiệp cũ như một duyên nợ.

Anh Đặng Thanh Lâm chuẩn bị cho vụ nuôi tôm mới.

Những người hiện đang sinh sống bằng nghề lưới cá, tôm trên sông Thị Vải mà chúng tôi đã gặp cho rằng, gần đây nhiều loài thủy sản đã tìm về với dòng sông này. Dù chưa thực sự trong lành như xưa, nhưng mỗi ngày lênh đênh đánh bắt trên sông, ít cũng được năm bảy ký tôm cá, hôm triều cường thuận lợi, có khi trúng đậm lên đến hàng chục ký, đủ để sống trong thời buổi khó khăn này. Một lão nông sinh sống bên dòng sông gần hết cuộc đời, bộc bạch: "Nghề sông nước cực nhưng sống được. Bởi thiên nhiên đã ưu ái ban tặng cho Thị Vải nguồn tôm, cá dồi dào. Chính vì vậy, nếu ai thủy chung với dòng sông chắc chắn sẽ được hưởng lộc!".

Ông Đặng Bá Thực, Giám đốc Cảng Gò Dầu A, cho biết sông Thị Vải dài hơn 76 km, bắt nguồn từ huyện Long Thành, qua Nhơn Trạch, đến huyện Tân Thành rồi đổ ra cửa biển Cần Giờ trong vịnh Gành Rái (Bà Rịa - Vũng Tàu). Tuy không cung cấp nước, nhưng con sông này mang một ý nghĩa rất quan trọng về mặt sinh thái và môi trường. Ngày trước, thời dòng sông bị ô nhiễm nghiêm trọng, cán bộ công nhân viên cảng rất khốn khổ khi hàng ngày phải hứng chịu mùi hôi thối nồng nặc bốc lên từ sông. Nhưng hôm nay vùng "nước ô nhiễm ấy" đã lấy lại đáng kể sức sống vốn có của một dòng sông thơ mộng. Mỗi ngày, tàu ra vào cảng để bốc dỡ, vận chuyển hàng, nhiều khi phải "né" các ghe, đò đánh bắt trên sông.

* Mừng nhưng chưa hết lo

Anh Đặng Thanh Lâm, 31 tuổi, ngụ ấp Bà Trường, xã Phước An (Nhơn Trạch), người từng được giải thưởng Lương Đình Của do Trung ương Đoàn trao tặng dành cho nông dân sản xuất giỏi, không giấu được niềm vui khi nghe tôi hỏi về vụ tôm của gia đình anh vừa thu hoạch giữa tháng 5 này. Chỉ với 1,7 hécta ao tôm nuôi từ tháng đầu tháng 3 vừa qua cho thu hoạch 4,2 tấn, lãi hơn 100 triệu đồng. Theo anh Lâm, mặc dù có 12 năm kinh nghiệm trong nghề nuôi tôm, nhưng năm nay thời tiết không thuận lợi lắm nên vụ tôm anh nuôi trễ gần 1 tháng, nếu không sẽ còn lãi nhiều hơn. Nói về dòng nước sông Thị Vải khi lấy vào nuôi tôm, anh Lâm thổ lộ, dù nước có trong xanh nhưng vẫn phải biết cách xử lý thì tôm nuôi mới có thể thích nghi sống được với môi trường.

Chủ tịch UBND xã Phước An Dương Văn Pháp cho biết, toàn xã có 1.270 hécta nuôi trồng thủy sản. Trong đó gồm 160 hécta nuôi tôm công nghiệp, số còn lại nuôi theo kiểu quảng canh (lấy nước sông có cá thiên nhiên đưa vào ao, đầm để tự chúng lớn) hoặc bán thâm canh (nuôi chung với cá thiên nhiên và cá thả). Thời gian qua, nhiều nông dân ở Phước An khá giả trong việc nuôi tôm sú, song cũng không ít trường hợp thua lỗ nặng. Nguyên nhân chủ yếu là thời tiết, kinh nghiệm và con giống. Trên thị trường hiện có nhiều loại tôm bột khó xác định xuất xứ của cha mẹ. Do đó, nhiều người ham rẻ mua phải con giống thế hệ F4, F5 nên tôm yếu, không phát triển và thời gian nuôi kéo dài 4 - 5 tháng. Nuôi tôm sú có tỷ lệ rủi ro cao nên phần đông người dân Phước An chuyển sang nuôi quảng canh. Cách làm này nông dân không cần đầu tư nhiều, nhưng sau 4 tháng cho thu hoạch, lãi chỉ ở mức 5 - 10 triệu đồng/hécta.

Tương tự, Long Thọ là xã có 223 hộ sống bằng nghề nuôi tôm, cá với trên 495 ngàn m2 nuôi tôm công nghiệp; hơn 383 ngàn m2 áp dụng bán thâm canh và gần 90 ngàn m2 làm quảng canh. Đánh giá về cuộc sống của người dân liên quan đến thủy sản, Chủ tịch Hội Nông dân xã Long Thọ Lưu Văn Nghề cho rằng nước sông Thị Vải đang hồi sinh là điều thấy rõ, song việc nuôi trồng còn đó những khó khăn nhất định. Ngoài một số hộ nuôi tôm hiệu quả như gia đình ông Ngô Ngọc Thành, ông Hùng Tư Bo... thì ngược lại, nhiều trường hợp thất bại, có lẽ một phần là do chất lượng môi trường nước chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu. Ông Nghề trầm ngâm phân tích, nước sông Thị Vải hồi phục là điều đáng mừng, nhưng không phải nông dân đã hết lo. Cư dân sông nước vốn cần cù, khát khao làm giàu, song nhiều trường hợp vẫn chưa thể với tới.

Nhằm bảo vệ môi trường sông Thị Vải nói riêng và hệ thống sông Đồng Nai nói chung, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt "Đề án bảo vệ môi trường lưu vực sông Đồng Nai đến năm 2020" với tổng kinh phí lên đến 1.938 tỷ đồng. Theo đó, trong giai đoạn 2016 - 2020, phải xử lý triệt để trên 95% cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng và ngăn chặn có hiệu quả mức độ gia tăng ô nhiễm tại các địa bàn. Ít nhất 70% khu đô thị và 100% các khu công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường...

Tạ Nguyên

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005