Cá tra vùng ĐBSCL: Con đường nào phát triển bền vững?

Từ khi gia nhập WTO, con cá tra Việt Nam ngày càng khẳng định “chỗ đứng” trên thị trường thế giới. Tuy nhiên, con cá tra cũng phải đối mặt với các thách thức, rào cản kỹ thuật về vệ sinh an toàn thực phẩm từ các thị trường luôn có xu hướng đòi hỏi ngày càng khắt khe hơn. Con cá tra sẽ phải làm gì để vượt qua các rào cản ngày một nhiều từ các thị trường để giảm thiểu rủi ro, thiệt hại, đồng thời bảo đảm nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất ổn định và phát triển bền vững.

* Chủ động xây dựng vùng nguyên liệu

Nguồn nguyên liệu cá tra ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) thời gian qua vẫn trong tình trạng bấp bênh, không ổn định, người nuôi cá khi thì buộc phải “treo ao” do làm ăn thua lỗ, lúc lại “neo cá” trong ao để đòi tăng giá khi thấy nguồn cá khan hiếm. Tình trạng thiếu nguyên liệu cá tra hiện nay đang thật sự là bài toán khó cho hầu hết các doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu ở ĐBSCL. Các doanh nghiệp phải “cắn răng” liên tục nâng giá mua để bảo đảm có nguyên liệu phục vụ cho sản xuất. Con số thống kê chưa đầy đủ, hiện nay, có đến gần 40% diện tích nuôi cá tra ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long “treo ao” do thời gian dài người nuôi bị thua lỗ. Tình trạng thiếu nguyên liệu cá khiến cho các doanh nghiệp chế biến thủy sản không ít lần lâm cảnh khó khăn, buộc phải giảm công suất chế biến, giảm công nhân, hoạt động cầm chừng. Ước tính khoảng 50% nhà máy chế biến phải đóng cửa, số còn lại thì hoạt động cầm chừng, cho công nhân nghỉ luân phiên.

Hình thức tự đầu tư vào việc xây dựng vùng nguyên liệu hay chọn hình thức tăng cường mối liên kết với người nuôi cá của các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu được xem là những giải pháp phù hợp với xu thế và tình hình thực tại nhằm không chỉ bảo đảm nguyên liệu ổn định phục vụ sản xuất, đồng thời còn đảm bảo chất lượng sản phẩm thủy sản sạch. Đây cũng là cách để doanh nghiệp đáp ứng đòi hỏi của những tiêu chuẩn ngày càng khắt khe về vệ sinh an toàn thực phẩm của các thị trường khó tính như: Mỹ, EU, Nhật. Điển hình, Công ty Cổ phần Hùng Vương (Tiền Giang) từ năm 2009 đã triển khai nuôi cá tra, đến nay diện tích nuôi cá khoảng 250 ha. Hiện nay, mỗi tháng Công ty Hùng Vương thu hoạch trên 10.000 tấn cá nguyên liệu. Nhờ đi tiên phong trong việc xây dựng mô hình nuôi cá hiện đại, Công ty Hùng Vương đã chủ động phần lớn nguồn nguyên liệu và mở rộng thị trường tiêu thụ. Bà Trần Thị Thu Nguyệt, Giám đốc Công ty Cổ phần Dabaco Tiền Giang, chuyên nuôi, chế biến cá tra xuất khẩu và chế biến bột cá, cho biết: Nhu cầu sản xuất của công ty khoảng 200 tấn nguyên liệu mỗi ngày. Công ty đã tập trung đầu tư khoảng 100 ha nuôi cá tra tại Đồng Phú (huyện Long Hồ, Vĩnh Long) và gần 20 ha tại Phú Đa (Chợ Lách, Bến Tre), nhằm đáp ứng khoảng 70% nhu cầu sản xuất của nhà máy.

Thời gian qua, một số doanh nghiệp chế biến thủy sản tại Đồng Tháp: Vĩnh Hoàn, Docimexco, Hoàng Long... cũng hợp đồng liên kết đầu tư nuôi cá tương tự. Nông dân đầu tư con giống, lo chi phí nuôi, phòng trị bệnh, còn công ty cung cấp thức ăn, đến lúc thu hoạch sẽ trả chi phí đầu tư cho người nuôi 5.000 đồng/kg cá nguyên liệu.

Nhận định về tình hình nguyên liệu năm 2011 sẽ khan hiếm nên Công ty Agifish đã có bước chuẩn bị trước về vùng nuôi và liên kết với người nuôi. Từ cuối năm 2010, bằng các chính sách hỗ trợ cũng như phương thức thanh toán linh hoạt, uy tín, chẳng hạn như thanh toán 100% sau khi nhận nguyên liệu đã tạo được sự yên tâm, tin tưởng đối với người nuôi cá. Với những bước đi phù hợp trong chính sách thu mua nguyên liệu, Agifish chủ động được nguồn nguyên liệu để phục vụ sản xuất trong năm 2011.

* Nuôi cá sạch, bước phát triển bền vững

Trong những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp, chủ nuôi cá tra ở ĐBSCL đã tích cực áp dụng các quy trình, biện pháp nuôi cá tra sạch. Công ty Cổ phần Hùng Vương (Tiền Giang) được xem là một trong những đơn vị đi tiên phong trong việc áp dụng nuôi cá tra theo tiêu chuẩn Global GAP. Ông Dương Ngọc Minh, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Hùng Vương, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho rằng, các doanh nghiệp cũng như người nuôi nên sản xuất theo quy trình GlobalGAP. Việc áp dụng Global GAP doanh nghiệp sẽ mang lại hiệu quả rất lớn. Trên thực tế, mô hình sản xuất cá tra theo quy trình Global GAP chi phí sản xuất chỉ tăng thêm 3%, trong khi giá trị tăng thêm đến 12%. Cái lợi lớn hơn là sản phẩm đáp ứng được các đòi hỏi khắt khe của thị trường xuất khẩu nên doanh nghiệp có điều kiện mở rộng thị trường xuất khẩu - bởi giấy chứng nhận Global GAP chính là “giấy thông hành”, là cam kết đảm bảo sự an toàn và chất lượng đối với sản phẩm.

Tại tỉnh An Giang, có nhiều doanh nghiệp triển khai thực hiện chuỗi liên kết sản xuất nhằm bảo đảm nguồn nguyên liệu cá tra sạch. Điển hình như Công ty Mazzetta, nhà nhập khẩu phân phối thủy sản đông lạnh hàng đầu của Mỹ, đã liên kết với đơn vị Proconco - nhà máy thức ăn chăn nuôi của Pháp tại Việt Nam, triển khai dự án nuôi cá tra sinh thái tại An Giang, với quy trình khép kín: Nguồn thức ăn, nông trại, chế biến đến người tiêu dùng. Công ty Binca Seafoods Việt Nam từ năm 2009 đến nay đã liên kết với Công ty Tuấn Anh (Ntaco) xây dựng vùng nuôi cá tra có diện tích rộng 35 ha, đạt tiêu chuẩn Global GAP và đầu tư số vốn trên 2 triệu USD cho các hộ dân trong tỉnh nuôi cá tra sinh thái, cung cấp sản lượng 1.200 tấn/năm.

Việc tự đầu tư vào vùng nuôi cá của doanh nghiệp chế biến thủy sản hay chọn hình thức liên kết chặt chẽ giữa nông dân và doanh nghiệp không chỉ đảm bảo nguồn nguyên liệu sạch, ổn định phục vụ chế biến sản xuất của doanh nghiệp, khắc phục được tình trạng khi thiếu, thừa nguyên liệu. Đồng thời còn là “lời giải” giúp cá tra Việt Nam vượt qua những rào cản kỹ thuật, tạo dựng tên tuổi, thương hiệu trên thị trường thế giới. Những bước đi tích cực này là xu thế tất yếu đảm bảo để con cá tra đất Chín Rồng ngày càng nâng cao giá trị kinh tế, phát triển bền vững.

ĐĂNG QUANG

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005