ĐBSCL: Khẩn cấp phòng chống dịch bệnh trên tôm sú

Mới đây, tại Sóc Trăng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Cao Đức Phát chủ trì Hội nghị giao ban phòng chống dịch bệnh thủy sản khu vực ĐBSCL. Tại đây, tác nhân gây dịch bệnh khiến tôm sú nuôi ở ĐBSCL chết hàng loạt thời gian qua tiếp tục được các nhà chuyên môn, nhà khoa học đưa ra bàn bạc, thảo luận. Tuy nhiên, vấn đề chung nhất được đặt ra là ĐBSCL cần khẩn trương theo dõi, phòng chống dịch bệnh nhằm đảm bảo cho việc thả nuôi đạt hiệu quả cao…

* NGUYÊN NHÂN THIỆT HẠI: CHƯA NGÃ NGŨ?

Theo báo cáo của Cục Thú y, đến cuối tháng 5-2011, cả nước đã thả nuôi tôm sú và tôm thẻ chân trắng (TTCT) được trên 558.000 ha; trong đó, các tỉnh ĐBSCL thả nuôi trên 547.000 ha. Diện tích thiệt hại tính đến ngày 2-6 của 7 tỉnh trong khu vực ĐBSCL đã lên đến gần 53.000 ha, chiếm gần 10% diện tích thả nuôi và hơn 98% diện tích thiệt hại của cả nước. Sóc Trăng là tỉnh có diện tích thiệt hại lớn nhất với trên 19.000 ha, Bạc Liêu có diện tích thiệt hại gần 8.600 ha, Cà Mau và Trà Vinh mỗi tỉnh thiệt hại gần 6.600 ha... Tuy nhiên, theo nhận định của Cục Thú y, con số thiệt hại thực tế còn cao hơn nhiều, do khi phát sinh dịch bệnh, người nuôi đã thu hoạch bán ngay mà không khai báo cho cơ quan quản lý. Nguyên nhân thiệt hại đối với tôm, theo Cục Thú y, ngoài yếu tố thời tiết, việc thực hiện quy trình xử lý ao nuôi, sử dụng hóa chất, theo dõi môi trường nuôi, quản lý chất thải, nước thải, cơ sở hạ tầng vùng nuôi... chưa được chặt chẽ và đúng theo quy định đã làm phát sinh dịch bệnh và tạo lây lan trên diện rộng, gây thiệt hại lớn cho các vùng nuôi. Theo Tổng cục Thủy sản, tỷ lệ tôm bệnh chết nhiều thuộc vùng nuôi giáp biển Đông với 75,3%, vùng biển Tây chỉ thiệt hại 11% và đối tượng nuôi thiệt hại lớn là tôm sú với 60,4%, còn TTCT chỉ thiệt hại 19,5%. Vì thế, yếu tố môi trường là vấn đề cần phải đặc biệt quan tâm hơn.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát (bìa trái) khảo sát, tiếp xúc với hộ nuôi tôm của huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng.

Chưa đồng tình với nhận xét trên, Tiến sĩ Nguyễn Văn Hảo, Viện trưởng Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản II, cho rằng: “Nếu tôm chết do môi trường thì chỉ xảy ra cục bộ. Tôm chết hiện nay đã có sự lây lan trên diện rộng, với 80% mẫu xét nghiệm của Viện cho kết quả dương tính với bệnh hoại tử gan tụy. Viện cũng đã khoanh vùng tác nhân gây bệnh là nhóm Gamma-Proteobacteria để tiếp tục nghiên cứu”.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Văn Hảo, bệnh trên gan tôm đã xảy ra cách nay 4 - 5 năm tại Ninh Thuận. Tại ĐBSCL, bệnh hoại tử gan tụy cũng đã xuất hiện từ năm 2008. Tháng 7-2010, bệnh lại xảy ra ở vùng nuôi tôm công nghiệp của huyện Trần Đề (Sóc Trăng) trên những diện tích thả giống muộn (từ tháng 5 và tháng 6). Tháng 3-2011, bệnh lại xuất hiện tại hầu hết trang trại, hộ nuôi ở Sóc Trăng, nhưng tỷ lệ không cao. Điều đó cho thấy, ổ dịch đã có trong tất cả trang trại, hộ nuôi, nên sự bùng phát dịch mạnh mẽ từ tháng 5 là một tất yếu. Tiến sĩ Nguyễn Văn Hảo nhận định: “Con đường lây lan mầm bệnh chủ yếu là qua đường nước với tác nhân chính là vi sinh vật và một con đường khác mang mầm bệnh tới là từ con giống bố mẹ”. Tiến sĩ Đặng Thị Hoàng Oanh, Khoa Thủy sản Trường Đại học Cần Thơ thông tin thêm: “Qua các mẫu thu được từ tháng 3-2011 đến nay của Khoa Thủy sản cho thấy, bệnh gây chết tôm ở ĐBSCL chủ yếu là do vi khuẩn ký sinh nội bào gây ra. Hiện nay, Khoa Thủy sản Trường Đại học Cần Thơ đang tiến hành lai phân tử để gây cảm nhiễm, nhằm tìm ra tác nhân gây bệnh. Các mẫu thu được tại Cà Mau, Kiên Giang qua xét nghiệm còn cho thấy có biểu hiện của bệnh hoại tử cơ và cả sự hiện diện của virus Taura trên tôm sú và tôm thẻ”.

* KHẨN CẤP PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH

Với kết quả nghiên cứu trên, theo Tiến sĩ Nguyễn Văn Hảo, đối với mô hình nuôi quảng canh cải tiến, tính phục hồi rất cao, nên không cần tác động bằng hóa chất nhiều mà chủ yếu là sên vét lại rồi thả giống. Đối với mô hình thâm canh, phải cắt đường lây của mầm bệnh trong đất và nước (lây lan ngang) bằng hóa chất như Vôi (CaO) và formol mới xử lý hết mầm bệnh. Đối với hóa chất Clorin chỉ nên sử dụng để xử lý nước chứ không nên xử lý đất. Để cắt đường lây lan từ con giống (lây lan dọc), Bộ NN&PTNT cần đưa tiêu chí bệnh hoại tử gan tụy vào xét nghiệm con giống và hộ nuôi nên thả con post (tôm giống) kích cỡ lớn. Tiến sĩ Nguyễn Văn Hảo đề xuất: “Gan tôm rất dễ bị tổn thương nhưng cũng rất dễ phục hồi. Có thể sử dụng một số chế phẩm tăng cường chức năng gan cho tôm, hay ôxytetrexylin liều 20 gram trộn vào 1 kg thức ăn trong 14 - 20 ngày và ngưng sử dụng 1 tháng trước khi thu hoạch để đảm bảo không dư lượng kháng sinh”.

Lãnh đạo ngành nông nghiệp 7 tỉnh ven biển ĐBSCL vẫn chưa hết băn khoăn trong công tác dập dịch cũng như khôi phục lại sản xuất. Theo đại diện ngành nông nghiệp tỉnh Cà Mau, hiện nay, bệnh hoại tử gan tụy vẫn tiếp tục xảy ra tại huyện Trần Văn Thời, nhưng nguồn hóa chất để dập dịch thì rất thiếu và chưa kịp thời. Tại những vùng có tôm nuôi bị thiệt hại, công tác quản lý nguồn nước thải ra rất khó khăn, kể cả lượng tôm bị bệnh được thu hoạch đưa đi tiêu thụ cũng chưa kiểm soát được. Tỉnh Bến Tre, Bạc Liêu, Trà Vinh... cũng gặp khó vấn đề này do thiếu nguồn nhân lực và biện pháp chế tài. Ông Võ Quang Huy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Tôm Mỹ Thanh đồng tình với băn khoăn của các tỉnh và cho biết thêm: “Hiện nay, thị trường hóa chất, thuốc thú y cho thủy sản rất “bát nháo”, khó kiểm soát được chất lượng của từng loại. Giá con giống hiện tăng lên từng ngày nhưng kích cỡ thì hầu như không đạt cỡ post theo quy định của Bộ NN&PTNT. Trong khi đó, các khuyến cáo gần đây lại yêu cầu người nuôi nên thả cỡ post lớn. Vấn đề môi trường nuôi được nói nhiều, nhưng đến nay chưa có một tiêu chí cụ thể nào cho vấn đề này”.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát cho rằng: Đã chống dịch là phải thực hiện nghiêm theo pháp lệnh phòng chống dịch. Cục Thú y cần sớm hoàn chỉnh cụ thể hướng dẫn phòng chống dịch để tạo cơ sở pháp lý cho các địa phương thực hiện có hiệu quả hơn. Dù chưa biết được tác nhân nhưng cần đánh giá nguy cơ lây lan trên diện rộng để có biện pháp ngăn chặn, bảo vệ những diện tích còn tôm và những diện tích sắp thả nuôi tới đây. Dịch bệnh đã và đang diễn ra trên diện rộng gây thiệt hại cho người dân và kinh tế của các địa phương. Đặc biệt, bệnh tấn công mạnh vào vùng nuôi thâm canh và bán thâm canh; trong khi đây là những vùng có sản lượng lớn và có nguy cơ lây lan, đe dọa tất cả các địa phương khác trong khu vực. Các giải pháp vừa qua là chưa đủ tầm, thiếu sự phối hợp đồng bộ và còn nhiều hạn chế. Do đó, cần phải có biện pháp khẩn cấp phòng chống dịch và hỗ trợ người dân khôi phục lại sản xuất.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát, cho rằng: Các địa phương thường xuyên nắm tình hình dịch bệnh, báo cáo định kỳ lên bộ 10 ngày/lần và Bộ sẽ báo cáo vấn đề này lên Thủ tướng. Các cơ quan chuyên môn địa phương phải chủ động tham mưu triển khai kịp thời các biện pháp phòng chống dịch, khôi phục sản xuất. Song song với công tác phòng chống dịch, khôi phục sản xuất, cần nghiên cứu các giải pháp phát triển bền vững, nhất là cơ sở hạ tầng. Đây là nhiệm vụ cấp bách, các ngành, các cấp cần tập trung thực hiện.

Đối với sản phẩm từ vùng dịch, nếu không đạt các tiêu chuẩn thì kiên quyết không cho xuất khẩu để đảm bảo uy tín sản phẩm Việt Nam trên thị trường thế giới. Tăng cường công tác kiểm dịch kể cả nguyên liệu nhập về để chế biến để phòng bệnh từ xa.

XUÂN TRƯỜNG

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005