Hiệu quả siết chặt tôm - lúa

Thời gian qua do người dân chạy theo con tôm, không tuân thủ lịch thời vụ nên môi trường bị suy thoái, dịch bệnh gia tăng. Chính vì vậy Kiên Giang đã siết chặt lịch thời vụ tôm – lúa và đã đạt được hiệu quả cao.

Tỉnh Kiên Giang có diện tích nuôi tôm sú luân canh trên nền đất lúa hơn 65.000 ha, chiếm khoảng 80% tổng diện tích nuôi tôm sú toàn tỉnh. Diện tích này chủ yếu tập trung ở các huyện An Biên, An Minh, Vĩnh Thuận và U Minh Thượng (thuộc vùng U Minh Thượng). Đây là mô hình sản xuất được đánh giá phù hợp với điều kiện địa lý tự nhiên trong khu vực và được đông đảo bà con nông dân tham gia.

Tuy nhiên, thực tế qua hơn 10 năm chuyển đổi từ hình thức canh tác lúa kết hợp với nuôi cá đồng sang hình thức luân canh tôm - lúa, đời sống của đại bộ phận nông dân vùng U Minh Thượng đã có nhiều thay đổi, đời sống kinh tế phát triển rõ rệt.

Mô hình tôm – lúa cũng được đánh giá là đem lại hiệu quả hơn (cả về kinh tế lẫn môi trường sinh thái) so với độc canh cây lúa hoặc chuyên canh tôm theo hình thức quảng canh cải tiến. Vì sau mỗi vụ nuôi tôm, đất được bổ sung thêm một lượng chất hữu cơ rất lớn, giúp cây lúa phát triển tốt mà không cần phải bón phân nhiều. Ngược lại, cây lúa lại giúp làm sạch môi trường, tạo điều kiện cho các sinh vật phù du phát triển, làm nguồn thức ăn cho tôm.

Thực tế cho thấy, nơi nào có làm lúa thì tôm nuôi sẽ phát triển nhanh và ít dịch bệnh hơn. Tuy nhiên, để mô hình này mang lại hiệu quả cao thì ngoài việc ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong canh tác, người nuôi cần phải bố trí mùa vụ thả tôm giống và gieo cấy lúa thật phù hợp.

Từ thực tế đó, hằng năm, Sở NN-PTNT Kiên Giang đều xây dựng lịch thời vụ thả tôm cũng như canh tác lúa cho vùng lúa - tôm. Cụ thể, đối với vùng U Minh Thượng sẽ thả tôm giống từ tháng 2 đến hết tháng 3 và thu hoạch dứt điểm vụ tôm trong tháng 8. Sau đó dùng nước mưa để rửa mặn, chuẩn bị cấy lúa mùa địa phương trong tháng 8 đến đầu tháng 9 hoặc gieo sạ lúa ngắn ngày trong tháng 9 và thu hoạch dứt điểm vụ lúa vào trong tháng 1 năm sau.

Đối với khu vực ven biển vùng Tứ giác Long Xuyên, thả tôm giống từ tháng 3 đến cuối tháng 4, thu hoạch dứt điểm trong tháng 8. Chuẩn bị đất cấy lại vụ lúa mùa từ tháng 8 đến 9, gieo sạ lúa ngắn ngày trong tháng 10 và thu hoạch dứt điểm vụ lúa vào đầu tháng 2 năm sau.

Việc tuân thủ lịch thời vụ không chỉ giúp nông dân giảm được rủi ro mà còn hạn chế được tình trạng suy thoái môi trường, nhất là tình trạng đất bị nhiễm mặn ngày càng cao. Nếu người nuôi thả tôm sớm hơn so với lịch thời vụ, lúc này vẫn còn ảnh hưởng hoạt động của gió mùa đông bắc, nhiệt độ nước thấp, biên độ nhiệt dao động giữa ngày và đêm lớn, kéo theo những biến động về các yếu tố của môi trường nước, làm ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bình thường của tôm. Khi gặp môi trường bất lợi, tôm thường bắt mồi kém, sức đề kháng giảm… tạo điều kiện cho yếu tố mầm bệnh phát triển và gây hại.

Ngoài ra, thời điểm này trong vùng nuôi độ mặn của nước còn thấp, chưa đạt yêu cầu để tôm nuôi phát triển. Ngược lại, nếu kéo dài thời vụ thả nuôi tôm, chất lượng nước cuối vụ thường rất xấu, tôm nuôi dễ bị dịch bệnh. Hơn nữa, việc kéo dài vụ nuôi tôm sẽ làm ảnh hưởng đến vụ canh tác lúa do không đảm bảo thời gian rửa mặn triệt để, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự sinh trưởng của cây lúa, nhất là trong giai đoạn đầu. Hoặc gieo cấy lúa trễ sẽ dẫn đến thiệt hại về năng suất, thậm chí không thể thu hoạch (lúa bị háp) do tình trạng xâm nhập mặn vào cuối vụ khi mùa mưa kết thúc.

Sản xuất theo hình thức luân canh một vụ tôm sú, một vụ lúa là mô hình mang tính đặc thù, phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố thời tiết. Do đó, đòi hỏi nông dân phải tuân thủ chặt chẽ lịch thời vụ, sản xuất đồng bộ theo từng tiểu vùng (sản xuất cộng đồng) nhằm hạn chế tối đa những yếu tố bất lợi.

Thực tế cho thấy, nhiều trường hợp bà con nông dân cố tình bố trí thả tôm trái lịch thời vụ hoặc thả nuôi nối vụ đã tạo điều kiện cho mầm bệnh phát triển dẫn đến mức độ rủi ro tăng cao và gây thiệt hại cho cả vụ tôm lẫn vụ lúa. Song song đó là tình trạng môi trường nuôi bị thoái hóa nhanh, việc khắc phục hiện tượng nhiễm mặn trong đất càng gặp nhiều khó khăn.

Sau đợt dịch bệnh trên vụ tôm nuôi vào năm 2008 (làm hơn 50% diện tích tôm nuôi trên nền đất lúa của tỉnh bị thiệt hại), Kiên Giang đã tăng cường quản lý chặt chẽ lịch thời vụ và đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Nhờ đó, tình hình dịch bệnh trên tôm đã được hạn chế.

Vụ tôm năm nay, diện tích cũng như mức độ thiệt hại của bà con nông dân Kiên Giang rất thấp, trong khi đó, nhiều tỉnh trong khu vực tôm nuôi đã bị dịch bệnh hoành hành, gây thiệt hại rất lớn.

KS. NGUYỄN NGỌC TOẢN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005