Đồng bằng sông Cửu Long: “Mỏ tôm”… teo tóp!

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và PTNT, đến cuối tháng 6, ĐBSCL bà con nuôi tôm bị thiệt hại trên 52.470ha, chiếm hơn 98% diện tích tổng thiệt hại của cả nước. Nếu tính bình quân 1ha năng suất khoảng 2 tấn (các loại hình nuôi: quảng canh, quảng canh cải tiến, bán công nghiệp, công nghiệp) nông dân mất đi hơn 100.000 tấn tôm thương phẩm, tương đương 30% sản lượng tôm nuôi 2010.

Tôm chết kéo theo hệ lụy hàng chục ngàn hộ nuôi tôm mất đi nguồn lợi kinh tế hàng ngàn tỉ đồng, nợ ngân hàng chồng chất. ĐBSCL “mỏ tôm” đang teo tóp.

Người nuôi tôm “đột quỵ”

Nghề nuôi tôm sú ĐBSCL đã qua thời hoàng kim, con tôm sú không còn đem lại cho cư dân ven biển Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Cà Mau, Bạc Liêu,… cuộc đổi đời ngoạn mục như cách đây 5- 10 năm. Môi trường ô nhiễm, hệ thống thủy lợi nuôi tôm thiếu đầu tư đồng bộ, con giống kém chất lượng là tác nhân gây ra dịch bệnh tràn lan khiến cho nghề nuôi gặp nhiều bất trắc. Tại tỉnh Trà Vinh, đến nay có 23.860 hộ dân trên địa bàn huyện Duyên Hải, Cầu Ngang, Trà Cú, Châu Thành thả nuôi 1,7 tỉ con tôm sú giống trên diện tích 23.130ha. Tuy nhiên, do dịch bệnh lây lan nhanh, hiện đã có gần 400 triệu con tôm nuôi từ 30– 70 ngày tuổi của 7.353 hộ bị thiệt hại với diện tích khoảng 7.000ha. Hàng ngàn hộ nuôi tôm ở Trà Vinh phải thu hoạch sớm hơn 3.000ha tôm sú nuôi mới đạt trọng lượng 100- 120 con/kg bán giá rẻ.

Trà Vinh thu hoạch non hàng ngàn tấn tôm sú do dịch bệnh. Ảnh: ĐÌNH CẢNH (Trà Vinh)

Ông Nguyễn Văn Tích, tỉ phú nuôi tôm xã Hiệp Mỹ Đông, huyện Cầu Ngang (Trà Vinh) thấp thỏm: “So với nhiều vùng ven biển ĐBSCL, nghề nuôi tôm ở đây chỉ phát triển mạnh 5 năm gần đây. 3 năm qua với diện tích nuôi tôm 3ha, năm nào tôi cũng lãi lớn. Riêng năm 2010, lãi hơn 1,3 tỉ đồng. Năm nay, tôm nuôi đã được 2,5 tháng tuổi nhưng thấy dịch bệnh tràn lan ăn ngủ không yên. Nhiều bà con trong vùng tôm nhiễm bệnh bị chết, lỗ trắng tay. Nuôi tôm bây giờ rủi ro mạo hiểm không thua đánh bài, bởi nông dân vẫn phải tự bơi trong cơ chế thị trường”.

Cách đây 10 năm huyện Duyên Hải là vùng trọng điểm nuôi tôm của tỉnh Trà Vinh với diện tích 14.000ha, đến thời điểm này chỉ còn khoảng 11.500ha. Hàng ngàn hecta khác do nuôi tôm thất bát nhiều năm liền, nông dân chuyển sang nuôi cua, cá. Anh Võ Văn Ngọn, triệu phú nuôi tôm xã Long Toàn, huyện Duyên Hải (Trà Vinh) kể: “Trước đây, con tôm sú đem lại cuộc sống đổi đời cho hàng ngàn nông hộ. Nhiều hộ trở thành tỉ phú xây dựng nhà cửa khang trang. Nay thì thua, môi trường ô nhiễm, dịch bệnh tràn lan, hàng trăm trang trại nuôi tôm vỡ nợ, số đỏ cầm trong ngân hàng. Con tôm đang thoái trào thu hẹp dần diện tích”.

Người nuôi tôm ở Sóc Trăng chỉ biết ngồi nhìn tôm chết. Ảnh: THANH PHONG (Cần Thơ)

Theo Cục Thú y, Bộ Nông nghiệp và PTNT, đến nay tổng diện tích thả nuôi tôm ở các tỉnh ven biển ĐBSCL đạt hơn 547.000ha, trong đó diện tích nuôi tôm bị thiệt hại hơn 52.000ha. Sóc Trăng là tỉnh bị thiệt hại nặng nề nhất với 19.233ha (2,64 tỉ con giống/13.847 hộ nuôi) trên tổng diện tích 25.066ha đã thả giống, chiếm 76,73% diện tích thả nuôi. Kiên Giang có trên 10.000ha tôm nuôi bị thiệt hại, Bạc Liêu 8.586ha, Cà Mau 6.580ha, Bến Tre 676ha, Tiền Giang 663ha. Với khoảng 52.000ha tôm nuôi thiệt hại, chỉ tính bình quân 1ha nuôi tôm năng suất đạt 2 tấn thì “mỏ tôm” đồng bằng mất hơn 100.000 tấn, khoảng 30% sản lượng tôm nuôi năm 2010.

Bảo hiểm tôm sú- cứu “mỏ tôm”!

Trước thực trạng tôm nuôi ĐBSCL chết trên diện rộng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Cao Đức Phát cho rằng: Tình hình dịch bệnh trên tôm nuôi hiện nay đang diễn biến phức tạp, lây lan trên diện rộng và rất nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn cho người dân. Để ngăn ngừa dịch bệnh lây lan, ngoài việc tìm ra nguyên nhân, khắc phục tình trạng tôm chết cần tăng cường công tác quản lý chất lượng con giống, kiểm tra nghiêm ngặt thức ăn, hóa chất, vi sinh phục vụ cho người nuôi trồng thủy sản. Các ngành, địa phương cần phải tính toán đến quy hoạch vùng nuôi và lưu ý đến vấn đề nuôi tôm bền vững để củng cố vững chắc vùng nguyên liệu lớn nhất nước. Trong nuôi tôm, việc phòng bệnh bao giờ cũng quan trọng. Tiếc rằng đây là khâu yếu nhất trong nuôi trồng thủy sản hiện nay.

Theo Tổng cục Thủy sản, mỗi năm ngành thủy sản nước ta mất hàng ngàn tỉ đồng vì dịch bệnh mà nguyên nhân lớn nhất nằm ở con giống. Hiện tại, có tới 70% lượng tôm giống được sản xuất nhờ đánh bắt tôm bố mẹ ngoài tự nhiên, nên khó kiểm soát được chất lượng, dịch bệnh của tôm bố mẹ. Nhiều chuyên gia thủy sản cho rằng, cả nước có khoảng 600.000ha nuôi tôm sú, tôm thẻ chân trắng, mỗi năm cần một lượng tôm giống rất lớn, mà có tới 70% lượng tôm giống được thả nuôi không rõ nguồn gốc, chất lượng thì chẳng khác gì nông dân đang “đánh bạc” với con tôm, với cuộc sống của mình. Tiến sĩ Nguyễn Văn Hảo- Viện trưởng Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản II- cho biết: Tôm chết hàng loạt từ đầu tháng 3 đến nay chủ yếu do bị bệnh hoại tử, teo gan, gây thiệt hại đáng kể cho các tỉnh ven biển ĐBSCL. Tác nhân gây ra bệnh này bước đầu xác định là do vi khuẩn gamma- proteobacteria chứ không phải do virus. Đường lây bệnh trên tôm bước đầu xác định qua hệ thống nước. Nguồn lây nhiễm thứ hai là con giống qua bố mẹ. Suốt thời gian dài đã qua, cơ quan chuyên môn các địa phương khi xét nghiệm tôm bố mẹ đã không xét nghiệm tác nhân gây hoại tử gan tụy, do vậy đề nghị các địa phương phải xét nghiệm thêm loại bệnh nguy hiểm này cho tôm.

Hàng chục năm qua, con tôm sú là mặt hàng xuất khẩu chiến lược của nhiều địa phương trong vùng ĐBSCL, nhưng chưa có nhiều doanh nghiệp tham gia chuỗi liên kết sản xuất, hoặc bao tiêu sản phẩm cho người nuôi như các mặt hàng khác (cá tra, lúa,...). Các doanh nghiệp chế biến chủ yếu mua nguyên liệu theo phương thức “ngồi mát ăn bát vàng”, còn rủi ro người nuôi lãnh đủ. Để hàng trăm ngàn nông dân nuôi tôm ĐBSCL không lâm vào cảnh nợ nần chồng chất do dịch bệnh, thiên tai,… doanh nghiệp chế biến tôm xuất khẩu không “đói” nguyên liệu, hàng chục ngàn công nhân có việc làm một giải pháp cấp bách và mang tính nhân văn. Do đó, cần phải có chính sách hỗ trợ cho nông dân nuôi tôm, tạo mối liên kết khép kín từ khâu sản xuất đến chế biến và xuất khẩu. Doanh nghiệp và người nuôi tôm phải cùng ngồi chung một chiếc thuyền, cùng chia sẻ rủi ro, bình đẳng trong phân chia lợi nhuận.

Trước môi trường ngày một suy thoái, dịch bệnh tràn lan, công tác quản lý, quy hoạch còn nhiều bất cập, rủi ro ngày một cao, để cứu “mỏ tôm” ĐBSCL thì vấn đề đang đặt ra mang tính bức bách là bảo hiểm con tôm sú. Thấy được cái khó của người nuôi tôm ĐBSCL, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 315/QĐ-TTg thí điểm bảo hiểm nông nghiệp giai đoạn 2011- 2013 tại 21 tỉnh, thành phố với 3 ngành sản xuất chính đó là lúa, chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản cá tra, cá ba sa, tôm sú, tôm chân trắng. Chủ trương này sẽ được triển khai thực hiện từ tháng 7/2011 cho đến năm 2013. Ở ĐBSCL, trên lĩnh vực nuôi trồng thủy sản như cá tra, cá ba sa, tôm sú, tôm chân trắng có Bến Tre, Sóc Trăng, Trà Vinh, Bạc Liêu, Cà Mau tham gia chương trình này. Quyết định 315 của Thủ tướng Chính phủ đang thổi luồng gió mới vào “mỏ tôm” đồng bằng được hàng triệu nông dân kỳ vọng. Đây thực sự là “bà đỡ” giúp người nuôi tôm bù đắp thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh, duy trì nghề nuôi tôm ổn định, bền vững trước tác động ngày một bất lợi của biến đổi khí hậu.

ĐÌNH CẢNH (Trà Vinh)

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005