Xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản bằng đa dạng sinh học

Thực tế những năm qua cho thấy môi trường nhiều vùng nuôi trồng thủy sản ở nước ta ngày càng có chiều hướng xấu đi, tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp.

Môi trường ô nhiễm, nhiều hộ nuôi tôm hạ lưu sông Bàn Thạch (Đông Hòa - Phú Yên) bị mất trắng - Ảnh: A.NGỌC

Vấn đề này liên quan đến nhiều yếu tố như chất lượng giống, sự diễn biến phức tạp của thời tiết, tình trạng lạm dụng thuốc thú y, hóa chất, các chất thải từ sinh hoạt, từ sản xuất công nghiệp, nông nghiệp làm ảnh hưởng đến nguồn nước ở các vùng hạ lưu sông, các đầm vịnh ven biển. Có thể nói môi trường xấu là một trong những tác nhân chủ yếu và là điều kiện thuận lợi để bệnh trên các đối tượng thủy sản bùng phát và lây lan ra diện rộng. Mặt khác, do nhiều vùng có quá trình phát triển nuôi rồng thủy sản trải qua một thời gian dài, lượng dư thừa và chất thải hữu cơ tích lũy trong các đầm, vịnh, vùng các cửa sông, ao hồ nuôi trồng thủy sản và kênh mương nội đồng nhiều năm đã làm cho các yếu tố môi trường liên quan trực tiếp quá trình sinh trưởng của các đối tượng thủy sản như độ pH của đất và nước, độ trong, độ kiềm, ôxy hòa tan, hàm lượng các khí độc như H2S, NH3… có sự biến đổi liên tục làm ảnh hưởng đến sự phát triển của các đối tượng thủy sản. Môi trường nuôi trồng thủy sản đang thực sự là vấn đề nhức nhối của ngành thủy sản và các cấp chính quyền địa phương trong cả nước mỗi khi bắt đầu vào vụ nuôi trồng mới.

Từ thực trạng môi trường nuôi trồng thủy sản ở nhiều vùng ngày càng xấu đi, cần có giải pháp hợp lý và hữu hiệu để giải quyết vấn đề này. Thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trước đây là Bộ Thủy sản đã ban hành quy chế quản lý môi trường vùng nuôi trồng thủy sản tập trung và nhiều quy định liên quan quản lý chất lượng giống, quản lý thuốc thú y thủy sản, các hóa chất sử dụng trong nuôi trồng thủy sản… nhưng xem ra việc tiếp ứng thực hiện ở nhiều địa phương còn hạn chế.

Ngoài các biện pháp như quy hoạch lại các vùng nuôi trồng thủy sản đến chi tiết, đầu tư xây dựng hệ thống đường, điện, thủy lợi, nâng cao các biện pháp kỹ thuật canh tác, ban hành lịch thời vụ hợp lý cho từng đối tượng và cho từng vùng nuôi trồng thủy sản, đẩy mạnh quản lý cộng đồng trong nuôi trồng thủy sản để phát huy vai trò trách nhiệm của mọi người và các ngành, các cấp, các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội tham gia.

Tăng cường công tác phòng trị bệnh, hình thành quỹ phòng và xử lý dịch bệnh thủy sản ở các cấp, ngành để chủ động giải quyết khi có dịch bệnh xảy ra… thì phát triển nuôi trồng thủy sản thông qua việc đa dạng các đối tượng nuôi trồng thủy sản theo hướng đa dạng sinh học trong từng vùng nuôi được xem như là một giải pháp vừa rẻ tiền và hiệu quả kinh tế cao, tạo sự ổn định bền vững môi trường lâu dài. Thực tế việc đa dạng các đối tượng nuôi trồng thủy sản ở đầm Cù Mông và vịnh Xuân Đài thuộc TX Sông Cầu, thời gian qua đã chứng minh điều đó. Khi tạo ra sự đa dạng các đối tượng nuôi trồng thủy sản một cách phù hợp cũng đồng thời tạo ra sự cân bằng sinh thái tự nhiên cho môi trường sống của các đối tượng thủy sản. Mặt khác, khi đầu tư đa dạng các đối tượng nuôi trồng thủy sản thì tất cả đều cho thu nhập và thu hồi chi phí đầu tư trực tiếp qua vụ nuôi đến kỳ thu hoạch, chứ không phải chờ thu hồi giá trị khấu hao như những hình thức đầu tư khác mất thời gian dài và khi gặp rủi ro khó lường. Đó là chưa tính đến khi đa dạng đối tượng nuôi trồng thủy sản thì có một số đối tượng có khả năng cải tạo môi trường một cách tự nhiên, như các loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ như vẹm xanh, tu hài, trai ngọc, sò huyết… hay các loài rong biển như rong sụn, rong câu… có khả năng lọc sinh học trong môi trường nước rất tốt, làm giảm mức độ ô nhiễm hữu cơ ở tầng đáy. Những mô hình này khi triển khai ra thực tế người dân đều dễ thực hiện, không đòi hỏi đầu tư vốn lớn, kỹ thuật lại đơn giản dễ áp dụng. Tùy theo đặc điểm điều kiện tự nhiên của từng vùng để tổ chức các hình thức đa dạng đối tượng nuôi, trồng cho phù hợp. Chẳng hạn nuôi tôm hùm kết hợp tu hài, vẹm xanh, nuôi tôm hùm kết hợp trồng rong sụn, nuôi tôm sú kết hợp cá rô phi, tôm sú kết hợp vẹm xanh… hay là trong cùng một vùng sinh thái có thể nuôi nhiều đối tượng khác nhau phù hợp với đặc điểm sinh học của từng đối tượng ở tầng đáy, tầng giữa, hay tầng mặt. Hoặc có thể tạo sự đa dạng sinh học cho một vùng nuôi trồng thủy sản bằng cách bố trí mỗi tiểu vùng nuôi một hoặc hai đối tượng, tiểu vùng này nuôi tôm, còn tiểu vùng kia nuôi cá rô phi hay nuôi vẹm xanh… Hoặc bằng cách xen vụ cho các đối tượng nuôi trồng thủy sản, chẳng hạn nuôi một vụ tôm, nuôi một vụ cá rô phi để vừa tăng thu nhập vừa cải tạo môi trường… Bằng những cách làm đó chúng ta có thể tạo sự đa dạng về sản phẩm, tăng giá trị hàng hóa và hiệu quả kinh tế và đặc biệt là tạo sự cân bằng về mặt sinh thái môi trường.

Nếu tạo được sự đa dạng sinh học trong nuôi trồng thủy sản sẽ là một trong những giải pháp cải tạo môi trường nuôi trồng thủy sản rẻ tiền và giúp cho nuôi trồng thủy sản tiếp tục phát triển mang lại hiệu quả kinh tế cao và bền vững.

NGUYỄN KHẮC TÂN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005