Đức Lợi (Quảng Ngãi): Nghề bắt tôm hùm nhí

Qua khỏi cầu sông Vệ phía bờ nam rồi rẽ xuống phía đông đến cuối đường sẽ gặp xã Đức Lợi (Quảng Ngãi) nằm sát biển. Phía tây xã là làng Yên Mô dáng vẻ yên bình, nên thơ, thiên về nông nghiệp, còn phía đông xã gồm các làng Kỳ Tân, An Chuẩn hướng ra biển đón mặt trời rạng rỡ mỗi buổi bình minh lên, dân cư sống bằng ngư nghiệp và các dịch vụ từ biển.

Đức Lợi là một vùng quê có ruộng đồng, biển cả, tổ chức làng xã phát triển sớm với nhiều nét văn hoá dân gian đẹp. Đặc biệt vùng biển gần bờ có tôm hùm giống, nguồn lợi khá lớn cho dân sinh từ thiên nhiên ban tặng, tạo cho nơi đây thêm một nét riêng của nghề biển.

Biển Đức Lợi - Nơi ngư dân địa phương khai thác tôm hùm nhí.

Biển Đức Lợi ở mạn nam cửa Lở nơi cuối dòng sông Vệ, dưới đáy có bãi đá ngầm khá rộng. Mùa lũ rác theo dòng nước từ sông đổ ra cửa, thuỷ lưu lại gom nhặt chúng rồi đưa vào vịnh tạo thành những dải dài cả trăm mét nổi bập bềnh trên mặt biển, người địa phương gọi là lán nước. Những lán nước này xuất hiện và tồn tại trên mặt biển suốt mùa biển lặng.

Do cửa Lở chỉ mở rộng tự nhiên trong mùa mưa để xả nước trên nguồn đổ về, còn mùa nắng lạch nhỏ lại, nên biển Đức Lợi không có nhiều tàu thuyền ra vào, ít bị ảnh hưởng bởi chất thải công nghiệp. Chính nhờ những đặc điểm trên mà vùng biển này trở thành môi trường thuận lợi cho loài tôm hùm sinh sản. Khoảng từ tháng mười một âm lịch khi lũ lụt đã đi qua đến tháng tám năm sau, tôm hùm ngoài khơi vào đây đẻ trứng, sau đó vô số tôm hùm nhí được nở ra.

Suốt chiều dài đến khoảng vài cây số dọc theo bờ, rất nhiều chiếc cọc trên đầu có buộc một mảnh vải màu xanh, đỏ làm cho mặt biển như dàn trận cờ thuỷ chiến. Đó là những cọc tiêu, cọc mốc neo giữ dụng cụ bẫy tôm hùm nhí. Dụng cụ bắt tôm hùm nhí gọi là đùm, mỗi đùm chỉ một mảnh lưới màu xanh gấp lại hai, ba lần thành búi dài độ một mét. Đùm nầy cách đùm kia chừng hai mét và được cột vào một sợi dây dài, mỗi dây kết khoảng năm chục đùm. Giá thành mỗi một sợi đã gắn đùm theo thời giá hiện tại khoảng ba triệu đồng.

Vào mùa bắt tôm hùm nhí người dân dong thuyền thả dây đã gắn đùm xuống vùng biển gần bờ và cắm các cọc để giữ sợi dây ấy. Người nhiều vốn chuẩn bị được nhiều dụng cụ thì khả năng thu lợi sẽ lớn hơn. Những con tôm hùm nhí bằng cọng tăm rong chơi trong nước biển rồi cũng chui vào đùm ẩn nấp, ăn những sinh vật phù du để lớn.

Còn ngư dân thì mỗi ngày có thể dỡ đùm một hoặc hai lần để bắt chúng. Việc bắt khá đơn giản, chỉ cần tháo đùm khỏi sợi dây chung rồi giũ nhẹ, tôm con sẽ rơi ra, và người ta bắt nó nuôi trong bể nước biển có sục khí để bán làm tôm giống.

Trong số tôm con ấy, những chú tôm đực, ngư dân gọi là "tề thiên" có lẽ do tính đực nên chúng sớm phát triển màu sắc, râu càng dài và nhảy nhót mạnh hơn những con khác. Số tôm được tách riêng, bán với giá rẻ. Số còn lại là tôm cái được nuôi cẩn thận để bán làm nguồn giống với giá cao, mỗi con đến cả trăm ngàn đồng.

Gặp lúc được mùa, tôm nhí nở nhiều, chỉ qua một đêm số tôm con thu được đem bán ra thị trường, chủ phương tiện thu lại gần đủ vốn dụng cụ. Các vùng lân cận như biển Đức Chánh, Đức Minh (Mộ Đức) hay Nghĩa An (Tư Nghĩa) không có lợi thế địa hình và ngư dân cũng ít người làm nghề này.

Chắc rằng dọc bờ biển Việt Nam sẽ còn những vùng biển tương tự như Đức Lợi, nơi sản sinh tôm hùm nhí. Có thể nói rằng, đây là nghề đem lại nguồn thu nhập cao mà muốn tồn tại phải gắn liền với ý thức biết quí trọng và tích cực bảo vệ môi trường biển.

Bùi Văn Tạo

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005