Yên Bái: Bao giờ làng cá hồi sinh?

Đã hơn nửa năm nay, hàng chục lồng nuôi cá thuộc thôn Quyết Tiến, Khả Lĩnh, xã Đại Minh (Yên Bình - Yên Bái) nằm xập xệ, ngổn ngang bên dòng sông Chảy nhìn mà xót xa. Không nuôi được cá, hàng chục lao động phải đi làm thuê kiếm sống qua ngày. Câu hỏi bao giờ làng cá hồi sinh dường như vẫn chưa có lời giải!

Trưởng thôn Quyết Tiến - ông Nguyễn Mạnh Ân xót xa: “Nghề nuôi cá lồng đang ăn nên làm ra là vậy, tuy chưa giàu nhưng cũng giải quyết được bao công ăn việc làm và góp phần xóa đói giảm nghèo nhanh và bền vững cho người dân. Thế nhưng từ cuối năm 2010 và những ngày đầu năm 2011 do ô nhiễm nước trên sông Chảy làm cá chết hàng loạt, nhiều gia đình đã nghèo nay lại càng khánh kiệt. Đã mấy tháng nay họ phải đi làm thuê, làm mướn kiếm sống qua ngày”.

Thôn Quyết Tiến, có 36 hộ dân sinh sống dọc ven dòng sông Chảy nước xanh trong. Với lợi thế đó, từ năm 2000 người dân đã làm lồng để nuôi cá trên sông Chảy với mong muốn thoát cảnh đói nghèo và có cuộc sống khấm khá hơn. Mang tiếng là ở nông thôn, nhưng Quyết Tiến chỉ có chưa đầy 20 mẫu đất ruộng nên đời sống người dân gặp nhiều khó khăn.

Để xoá đói nghèo, các hộ gia đình phải tận dụng đất đai ven nhà trồng bưởi, chăn nuôi lợn, gà và cá. Nghề nuôi cá tuy mới vào làng chưa đầy 10 năm nhưng đã phát triển khá mạnh mẽ. Nhất là năm 2010, để khuyến khích phát triển chăn nuôi thủy sản trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn, các hộ đầu tư nuôi cá lồng sau khi được nghiệm thu, tỉnh, huyện hỗ trợ 3 triệu đồng/lồng. Lợi nhuận cao cùng với sự khuyến khích của tỉnh, huyện và hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi thủy sản, người dân có thêm niềm tin vào nuôi cá lồng.

Từ vài lồng cá ban đầu, đến cuối năm 2010 thôn Khả Lĩnh và thôn Quyết Tiến đã phát triển được 37 lồng cá. Sản lượng đánh bắt mỗi lứa đạt trên chục tấn cá thịt. Những con cá trắm cỏ nặng 7 - 8 kg được nuôi bên dòng sông Chảy nước sạch đã trở thành đặc sản có thương hiệu trong làng thủy sản và thực đơn của các nhà hàng.

Việc phát triển nuôi cá lồng đã góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương, xoá đói giảm nghèo nhanh và bền vững, nhiều hộ còn mua được ti vi, xe máy nhờ nuôi cá. Thế nhưng, tình trang cá chết hàng loạt trên sông chảy vừa qua khiến nghề nuôi cá lồng rơi và cảnh khốn đốn.

Theo tính toán của các hộ nuôi cá thì số lượng cá chết trong 2 đợt lên đến trên 19 tấn cá thịt và hàng trăm con cá giống vừa nuôi, ước thiệt hại kinh tế hàng trăm triệu đồng. Nguyên nhân dẫn đến cá chết, hầu hết người dân đều cho rằng do Nhà máy Sắn Vũ Linh xả nước thải làm nguồn nước trên sông Chảy bị ô nhiễm nặng. Bởi trong những ngày này, không chỉ cá lồng mà cả cá tự nhiên cũng chết nổi đầy sông, nước sông vốn trong xanh là vậy mà nay biến thành một màu đen kịt và hôi thối, bã sắn nổi khắp nơi.

Sau khi cá chết hàng loạt người dân đã phản ánh lên các cấp chính quyền, ngành chức năng cũng đã về xem thực hư và lấy mẫu nước đi xét nghiệm. Ông Trắng Văn Tươi - Trưởng phòng Kỹ thuật - Kế hoạch Chi cục Thủy sản là một trong những thành viên đã có mặt tại hiện trường khẳng định: “toàn bộ số cá chết là do ô nhiễm nguồn nước chứ không phải chết do bệnh”.

Ô nhiễm nguồn nước làm cá chết là không thể bàn cãi, còn đơn vị nào, doanh nghiệp nào xả thải ra làm ô nhiễm chỉ có cơ quan chức năng mới trả lời chính xác được. Người dân chỉ biết là cá chết hai đợt đã làm cho nhiều gia đình khánh kiệt và không còn đủ khả năng để tiếp tục tái đàn mặc dù rất muốn.

Ngồi bên lồng cá xác xơ, cỏ mọc kín, những chiếc nan lồng cũng bắt đầu mục nát theo thời gian, anh Nguyễn Ngọc Ái - Tổ trưởng tổ nuôi cá rầu rĩ nói: “Những ngày này một hai năm về trước, dọc bờ sông Chảy cứ sáng sáng, chiều chiều lại đông vui nhộn nhịp, người cho cá ăn, người bán, người mua, giờ thì không còn lấy một bóng người, chỉ còn dãy lồng xập xệ này, vừa qua có mấy hộ đã dỡ lồng về làm củi đun vì một số lồng đã bắt đầu mục nát”. Cứ đà này chỉ vài ba tháng nữa cả dãy lồng cá chắc chắn sẽ hỏng hết.

Để có được dãy lồng này các gia đình phải đầu tư hết cả trăm triệu đồng, nhiều hộ muốn đầu tư nuôi tiếp cũng rất khó khăn vì một mặt thiếu vốn, một mặt sợ nước sông lại ô nhiễm, cá lại bị chết tiếp thì trắng tay. Đơn cử ngay nhà anh Ái cũng bị chết mất 2 lồng cá, thiệt hại trên chục triệu đồng nay vẫn chưa trả được vốn.

Không nuôi cá nữa cũng đồng nghĩa với không có việc làm, các hộ khác như nhà anh Trần Văn Khoa, Trần Xuân Liên... còn khốn khổ hơn nhiều vì mấy tháng nay phải đi vác và xẻ gỗ thuê để kiếm gạo ăn.

Các hộ nuôi cá thôn Quyết Tiến cũng như các hộ ở thôn Khả Lĩnh vẫn đang chờ các cơ quan chức năng xác định làm rõ nguyên nhân gây ra tình trạng cá chết hàng loạt. “Việc nước sông bị ô nhiễm do nhà máy sắn xả thải ra là chắc chắn, còn việc xác định nhà máy nào xả cũng không phải là quá khó, bởi trên cả khúc sông đó đâu có nhiều nhà máy chế biến sắn, chỉ có điều là các ngành chức năng có muốn truy tìm thủ phạm hay không mà thôi!" - một phụ nữ trong thôn Quyết Tiến quả quyết.

Nhà máy sắn xả nước thải gây ô nhiễm môi trường làm cá chết hàng loạt thì nhà máy phải có trách nhiệm bồi thường cho dân và chịu trách nhiệm trước pháp luật, đồng thời phải giải quyết ngay hậu quả.

Tuy nhiên, trong quá trình đợi và đợi các cơ quan chức năng làm rõ và sự ứng xử có lương tâm, trách nhiệm của doanh nghiệp với xã hội thì người dân đang rất cần sự giúp đỡ, hỗ trợ của các ngành để khôi phục sản xuất. Nhưng có lẽ đó mới chỉ là giải pháp trước mắt, còn về lâu dài huyện Yên Bình cần phải xử lý dứt điểm, kiên quyết tình trạng xả thải gây ô nhiễm môi trường trên sông Chảy, buộc các nhà máy, nhất là nhà máy chế biến sắn phải xử lý triệt để hệ thống xử lý nước thải trước khi xả ra môi trường. Có như vậy, làng cá bên sông Chảy mới sớm có cơ hội hồi sinh.

Tưởng cá bị bệnh, sau đợt cá chết đó, đầu năm 2011 các hộ nuôi cá lồng đã vệ sinh chuồng trại, khử trùng tiêu độc và tiếp tục đầu tư mẻ cá mới với hy vọng gỡ lại ít vốn. Hy vọng là vậy, nhưng thực tế lại đáng buồn hơn rất nhiều khi chỉ trong ba ngày (từ 19 - 21/3) tất cả các lồng nuôi cá lại bị chết sạch và bị xoá sổ hoàn toàn. Không chỉ cá trong lồng chết hàng loạt mà ngay cả cá sống tự nhiên dưới lòng sông Chảy cũng chết nổi đầy sông. Nhiều hộ gia đình vừa vay ngân hàng cả chục triệu đồng đầu tư nuôi cá, chưa thu được đồng nào nay đã phá sản, khánh kiệt.

Thanh Phúc

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005