Về nuôi tôm thẻ chân trắng: Cho phát triển nếu kiểm soát tốt môi trường

Sau khi NTNN đăng tải loạt bài “Tôm thẻ chân trắng: Người ôm hận - kẻ đam mê”, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Thị Xuân Thu đã trao đổi thẳng thắn, cởi mở với phóng viên về nhiều khía cạnh trong việc nuôi, phát triển loài vật nuôi này.

Quan điểm của Bộ NNPTNT đã được công khai là cho nuôi mở rộng, phản đối việc đưa tôm thẻ chân trắng (TTCT) vào danh sách loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại. Vậy Bộ đã cân nhắc lợi - hại của loài tôm này như thế nào?

- TTCT là loài nuôi phổ biến trên thế giới với sản lượng đạt trên 2,85 triệu tấn năm 2010. Năm 1997 TTCT chỉ chiếm 10% tổng sản lượng tôm thế giới, nhưng đến năm 2010 đã chiếm trên 85%.

Thu hoạch tôm thẻ chân trắng ở huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa.

Ở Việt Nam, TTCT đã phát triển khá mạnh những năm gần đây, 7 tháng đầu năm 2011 sản lượng tôm xuất khẩu đạt 125.000 tấn với giá trị gần 1,2 triệu USD, trong đó TTCT đạt khối lượng gần 40.000 tấn, giá trị trên 730.000 USD, tăng trưởng so với cùng kỳ năm 2010 là 31% về khối lượng và 66% về giá trị, trong khi mức tăng tương ứng của tôm sú là 6% và 20%.

Việc cho phép phát triển nuôi TTCT ở những vùng có kiểm soát là phù hợp với tình hình thực tế sản xuất và thị trường. Với lợi thế dễ thích nghi các vùng sinh thái, tăng trưởng nhanh, thời vụ nuôi ngắn, có thể nuôi thâm canh với mật độ cao và có khả năng tăng vụ, TTCT được người sản xuất ở khu vực miền Trung, miền Bắc lựa chọn là đối tượng nuôi chủ lực thay thế tôm sú thường xuyên bị thua lỗ do dịch bệnh.

Môi trường nuôi cũng được cải thiện hơn do nuôi TTCT chủ yếu là hình thức thâm canh, bán thâm canh ít thay nước và sử dụng công nghệ vi sinh, vì vậy người nuôi tôm thẻ chân trắng ít sử dụng kháng sinh, hoá chất và các chất cải tạo môi trường hơn nuôi tôm sú. Ở 2 vùng này, phải khẳng định là nuôi TTCT có lợi hơn nuôi tôm sú vì người dân nuôi ít bị thua lỗ hơn.

Đó là những con số của nước ngoài, còn trên thực tế, việc nuôi TTCT ở nước ta đã có những đánh giá như thế nào?

- Do nhiều vùng nuôi tôm sú bị dịch bệnh, thiếu tôm nguyên liệu cung cấp cho xuất khẩu, nên Bộ cho phép mở rộng diện tích nuôi TTCT để giải quyết vấn đề thiếu hụt tôm nguyên liệu, cũng như tạo điều kiện cho người nuôi tôm có cơ hội "gỡ vốn" để tái sản xuất.

Thực tế, khi Bộ chưa cho phép thì ở nhiều địa phương người dân đã "lén" thả nuôi TTCT ở một số nơi và thu được kết quả tốt. Riêng ở vùng quy hoạch nuôi TTCT thâm canh ở Kiên Lương (Kiên Giang), TTCT được một số doanh nghiệp nuôi ở quy mô lớn cho sản lượng rất cao và không bị dịch bệnh, được xem là "mô hình mẫu" về nuôi TTCT ở vùng "rốn phèn" ĐBSCL.

Vì vậy, lợi hay hại đối với nuôi TTCT là ở chỗ người nuôi có chủ động kiểm soát được môi trường hay không. Nếu kiểm soát được thì nên khuyến khích phát triển, ngược lại nếu chưa kiểm soát được thì nên hạn chế và tìm cách khắc phục.

Có ý kiến lo rằng, việc lây nhiễm bệnh Taura giữa TTCT và tôm sú trong các vùng nuôi, hay gây nguy hại đến môi trường sinh thái tự nhiên của TTCT sẽ có thể bùng phát trong một thời điểm của tương lai. Bà nhận xét gì về khả năng này, và những giải pháp phòng ngừa nếu tình trạng đó xảy ra?

- Bệnh Taura trên TTCT xảy ra ở các nước châu Mỹ latin khá phổ biến vào khoảng thời gian 1993 - 1994, gây chết tôm khá cao. Tuy nhiên, từ năm 1998 đã có thế hệ TTCT kháng virus Taura. Hiện bệnh Taura gần như đã được kiểm soát thông qua chương trình nuôi an toàn sinh học. Vì vậy chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát bệnh này nếu sử dụng nguồn tôm bố mẹ sạch bệnh và kháng bệnh Taura, quản lý tốt môi trường nuôi, đảm bảo an toàn sinh học cho các vùng TTCT.

Đến thời điểm này, Bộ NNPTNT đã gửi công văn đề nghị đưa TTCT ra khỏi danh sách xâm hại đến Bộ TNMT hay chưa? Nếu thuận lợi, sẽ mất bao nhiêu thời gian để chính thức có quyết định của Bộ TNMT?

- Bộ NNPTNT đã gửi văn bản cho Bộ TNMT, chúng tôi đang chờ ý kiến của họ.

Nếu Bộ TNMT quyết định đồng ý đưa tôm thẻ ra khỏi danh sách nguy cơ xâm hại, Bộ NNPTNT sẽ cho phép nông dân nuôi trên diện rộng, hay phát triển thận trọng?

- Bộ NNPTNT đã có quy phạm thực hành nuôi tốt VietGAP cho nuôi tôm sú, TTCT và sẽ triển khai áp dụng VietGAP cho các vùng nuôi tôm thâm canh, bán thâm canh TTCT trên toàn quốc ở quy mô trang trại và nhóm nông hộ.

Với 67 tiêu chí gần tương đồng với các tiêu chí của tiêu chuẩn Global GAP để đạt được 4 mục tiêu chính: An toàn vệ sinh thực phẩm, an toàn môi trường sinh thái, an toàn vệ sinh dịch bệnh và an sinh xã hội là các điều kiện để đảm bảo ngăn ngừa tác hại của nuôi TTCT.

Cho đến nay Bộ NNPTNT chỉ cho phép phát triển nuôi TTCT ở những vùng quy hoạch, có thể kiểm soát môi trường và nuôi theo hình thức thâm canh, bán thâm canh. Những vùng không trong quy hoạch, không đủ điều kiện về hạ tầng thủy lợi, ao nuôi không đúng quy chuẩn, không nuôi theo hình thức công nghiệp, không kiểm soát được môi trường thì không cho phép nuôi TTCT. Bộ sẽ chỉ đạo các tỉnh kiểm tra các vùng nuôi TTCT hiện nay và thực hiện nghiêm túc các quy định trên.

Hiện nay nguồn cung trong nước đối với giống TTCT chất lượng cao, thức ăn tôm thẻ và cả thuốc thú y cho tôm thẻ hình như chưa đủ để nuôi trên phạm vi rộng?

- Giống TTCT hiện nay cung cấp cho người nuôi chủ yếu do các doanh nghiệp (DN) trong nước, DN nước ngoài, trại giống tư nhân sản xuất. Tuy nhiên do phải đầu tư lớn cho việc nhập tôm bố mẹ, xây dựng trại sản xuất giống, đầu tư công nghệ mới nên các cơ sở tư nhân không đủ điều kiện để phát triển sản xuất ở quy mô lớn, chất lượng giống không đảm bảo nên người nuôi không chấp nhận.

Vì vậy, giống TTCT chủ yếu được các DN lớn sản xuất và cung cấp, trong đó có các DN nước ngoài. Trong cơ chế thị trường, đây là quy luật khó điều chỉnh nên các DN Việt Nam muốn giữ được thị trường phải nâng cao chất lượng con giống và dịch vụ.

Nhà nước cũng cần có chính sách hỗ trợ DN sản xuất giống trong nước về đầu tư công nghệ mới, hỗ trợ chi phí nhập tôm bố mẹ, phát triển các chương trình nghiên cứu về chọn tạo tôm bố mẹ sạch bệnh trong nước để giảm chi phí đầu vào.

Về sản xuất và cung cấp thức ăn, các nguyên liệu đầu vào cho sản xuất giống và nuôi tôm thương phẩm thì cho đến nay các DN nước ngoài đang chiếm ưu thế vì chất lượng sản phẩm cao hơn do đầu tư công nghệ tốt hơn. Các DN chế biến thức ăn và các sản phẩm phục vụ nuôi trồng thủy sản của Việt Nam rất cần được Nhà nước hỗ trợ về vốn đầu tư cho hiện đại hoá dây chuyền thiết bị và công nghệ mới đủ sức cạnh tranh với các công ty nước ngoài.

Một số nước châu Á đang có quan điểm khác nhau về nuôi mở rộng hay hạn chế đối với TTCT (Thái Lan, Indonesia cho nuôi mở rộng, còn Philippines, Ấn Độ, Campuchia... nuôi hạn chế, cách ly). Bộ có nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm từ một số nước nói trên không?

- Thực tế cho thấy Thái Lan, Trung Quốc duy trì được sản lượng tôm xuất khẩu và chiếm lĩnh tất cả các thị trường thế giới là nhờ chuyển đổi và phát triển nuôi TTCT. Các nước khác đang nuôi thăm dò cũng giống như Việt Nam mấy năm trước đây.

Nếu chủ động được sản xuất giống sạch bệnh, quản lý tốt các vùng nuôi, áp dụng quy phạm thực hành nuôi tốt VietGAP trên diện rộng thì TTCT vẫn nên mở rộng diện tích nuôi ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung để tăng sản lượng cho xuất khẩu.

Vùng ĐBSCL chỉ quy hoạch một số vùng nuôi chuyên canh TTCT, đầu tư đầy đủ hạ tầng thủy lợi và hệ thống ao nuôi, nuôi đúng quy trình và đáp ứng các tiêu chí VietGAP mới cho phép nuôi. Sở NNPTNT các tỉnh phải sớm có quy hoạch vùng nuôi TTCT và ngăn chặn việc phát triển nuôi không theo quy hoạch để tránh các tác hại do phát triển tự phát, thiếu kiểm soát

"Sở NNPTNT các tỉnh phải sớm có quy hoạch vùng nuôi TTCT và ngăn chặn việc phát triển nuôi không theo quy hoạch để tránh các tác hại do phát triển tự phát, thiếu kiểm soát" - Thứ trưởng Nguyễn Thị Xuân Thu.

Xin cảm ơn Thứ trưởng!

Đình Thắng

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005