Nuôi tôm trên cát: Ẩn họa khó lường

Khai thác được đất hoang hóa ven biển, chủ động thâm canh (2 vụ/năm) là động lực giúp phong trào nuôi tôm thẻ trên cát phát triển mạnh ở nhiều địa phương. Tuy nhiên, phương pháp nuôi này tiềm ẩn những nguy cơ như làm cạn kiệt nguồn nước ngầm, ô nhiễm môi trường ven biển, hủy hoại hệ sinh thái vùng cát… Bởi vậy, nếu không có biện pháp kiểm soát chặt chẽ vùng nuôi và sử dụng các biện pháp nuôi khép kín, tiên tiến thì có thể dẫn đến những ẩn họa khó lường.

. Hiệu quả trước mắt

Những ngày này, tại các ao đìa ven tuyến đường Cổ Mã - Đầm Môn thuộc địa phận thôn Tuần Lễ (xã Vạn Thọ, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa), không khí thu hoạch tôm thẻ rất sôi động. Bà con phấn khởi vì có được một vụ bội thu nhờ nuôi bằng phương pháp nuôi tôm trên cát. Thực ra, phương pháp này không mới, đã được áp dụng tại nhiều vùng cát ven biển, đặc biệt là các tỉnh duyên hải miền Trung như: Ninh Thuận, Bình Định, Quảng Bình, Quảng Trị…

Nuôi tôm trên cát tiềm ẩn nhiều tại họa khó lường.

Ông Ngô Minh Thơ - một người ngoài tỉnh đến xã Vạn Thọ thuê đất làm đìa. Ông đã đầu tư hàng chục tỷ đồng để xây dựng 4 ao nuôi tôm kiên cố. Ông Thơ cho biết, kinh phí đầu tư một ao chuẩn (3.600 m2, mỗi bề 60 m x 60 m) tốn gần 1 tỷ đồng. Chủ đìa phải chở hàng ngàn mét khối cát để nén nền, nén bờ và sử dụng hàng trăm bi ống xếp đặt thành 3 lớp để chắn sóng, ngăn gió biển, phòng, chống hư hại công trình. Ông Thơ cũng sử dụng loại bạt tốt trang bị cho ao nuôi tôm. Đó là chưa kể hệ thống xi phông, quạt gió sục khí các góc ao và xây dựng các giếng lấy nước ngầm, nước mặn từ tầng sâu. Theo ông Thơ, cách nuôi này cho phép rút ngắn thời gian nuôi (khoảng 3 tháng); thả mật độ dày (100 con/m2); nguồn nước lấy từ giếng ngầm nên bảo đảm độ trong sạch, tinh khiết; có thể chủ động điều chỉnh độ mặn, độ pH; có thể xử lý chất bẩn bằng xi phông đưa ra ngoài… Ông Thơ rất phấn khởi bởi nuôi vụ đầu đã thắng lớn. Năng suất tôm thẻ đạt 7,5 tấn/ao, tương đương 20 tấn/ha; tôm rất khỏe, đồng cỡ, bình quân 45 con/kg với giá bán tại ao 115.000 đồng/kg… Theo ông Thơ, hiện nay, những người nuôi tôm trên cát ở đây vẫn xả chất bẩn thẳng ra biển, chưa qua xử lý.

Do lợi nhuận cao từ việc nuôi tôm trên cát nên có nhiều người, chủ yếu là người ngoài tỉnh đến khu vực này thuê ao nuôi, diện tích đã lên tới 5 ha. Hiện nay, nhiều chủ đìa đang san ủi, tạo ao nuôi mới trong khu vực từ thôn Tuần Lễ (Vạn Thọ) đến Đầm Môn (Vạn Thạnh).

. Hậu quả khó lường

Khi mới xuất hiện phương pháp này, nhiều người lầm tưởng đây là phương pháp có thể làm giàu, tạo sức bật mới cho cư dân vùng cát ven biển vốn chỉ có gió, nắng và cát bay. Trong khi đó, hàng loạt dự án nuôi tôm trên cát của nhiều tỉnh, thành ven biển miền Trung đã lần lượt bị phá sản do hậu quả ô nhiễm nghiêm trọng để lại cho môi trường.

Theo tính toán của các chuyên gia môi trường, mỗi héc-ta nuôi tôm trên cát (thay nước 3 lần/vụ) đã tốn tới 50.000 m3 nước ngọt/năm. Đó là chưa kể lượng nước mặn pha trộn với nước ngọt đều phải lấy thông qua biện pháp khoan giếng ngầm. Nếu phong trào phát triển ồ ạt sẽ dẫn tới hậu quả nghiêm trọng, phá vỡ hệ sinh thái vùng cát, làm cạn kiệt nhanh mạch nước ngầm, tăng hiện tượng sụt lún địa tầng, xói mòn đất cát ven biển, ảnh hưởng đến nguồn nước, đất sản xuất phục vụ nhu cầu sinh hoạt của cư dân vùng cát. Sự suy giảm nguồn nước ngọt có thể dẫn đến khô kiệt các vùng đất phía bên trong, làm mất cân bằng áp lực khiến nước mặn ngày càng lấn sâu vào đất liền. Thiếu nước, những khoảng rừng phòng hộ ven biển cũng sẽ nhanh chóng bị chết khô do ao tôm xâm lấn, không ngăn nổi hiện tượng cát bay, bão cát… Chưa hết, lượng chất thải được thải ra từ các ao đìa nuôi tôm khá cao (ước tính mỗi năm, 1 ha ao đìa thải ra 8 tấn chất thải rắn: vỏ tôm, thức ăn thừa, hóa chất xử lý ao nuôi…). Chất thải xả trực tiếp ra môi trường, không qua xử lý sẽ gây ô nhiễm và mặn hóa nguồn nước ngầm. Đối với những diện tích nuôi ồ ạt, tập trung, việc phát thải diễn ra một thời gian dài, gây ô nhiễm môi trường trầm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất, đời sống của người dân…

Có thể thấy, lợi nhuận từ việc nuôi tôm trên cát đã rõ, nhưng những hiểm họa khó lường tác động đến môi trường cũng rất lớn. Bởi vậy, các ngành chức năng cần có biện pháp quản lý, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ, giới hạn về quy mô, diện tích nuôi để hạn chế mặt trái của nó; đặc biệt là khu vực Tuần Lễ - nơi có nhiều động cát lưu giữ được mạch nước ngầm để tạo ra hương vị cho nhiều loại đặc sản và rừng ngập mặn mới vừa được tái tạo.

HOÀI AN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005