Tan vỡ đầm tôm Phú Trạch

Công trình dự án nuôi tôm công nghiệp Phú Trạch trị giá hàng chục tỷ đồng được đầu tư từ năm 2003, nhưng chỉ nuôi được 2 vụ rồi “đắp chiếu” đến giờ, trong khi hàng nghìn nông dân xã Phú Trạch đang nghèo đi vì thiếu đất sản xuất.

Cho đến tận bây giờ, người dân Phú Trạch (Bố Trạch, Quảng Bình) vẫn nhớ như in cái ngày mà Công ty Sông Gianh dong cờ mở hội khánh thành dự án nuôi tôm công nghiệp hiện đại bậc nhất Quảng Bình lúc bấy giờ. Khi ấy, tôi cũng theo đoàn cán bộ tỉnh Quảng Bình đi dự lễ. Không phải riêng tôi mà ngày đó ai cũng choáng ngợp trước cơ sở nuôi tôm công nghiệp hiện đại đó. Thế mà...

99 hồ nuôi tôm của dự án bỏ hoang, giờ là nơi để người dân câu cá giải trí.

Ba người nuôi 99 hồ tôm

Hôm nay, tôi trở lại khu nuôi tôm công nghiệp Phú Trạch, dù biết trước qua lời kể của nhiều người là nó đã “đắp chiếu” gần chục năm nay, nhưng rồi cũng không khỏi bất ngờ trước sự xuống cấp không phanh của cơ sở nuôi tôm công nghiệp vang bóng một thời này.

Vóc dáng của sự hiện đại thì vẫn còn đó, nhưng đường nét thì đã bị thời gian làm nhàu nhĩ. Những bờ mương dẫn nước mặn vào ruộng tôm được lát bê tông nhiều tấm bị phồng rộp, sứt mẻ từng mảng, những cột điện đứng chơ vơ, những bờ tường ngăn ở các ô ruộng nuôi tôm bị sập đổ. Những ngôi nhà vốn là đại bản doanh của xí nghiệp nay trở nên hoang vắng, buồn bã.

Lặng lẽ tiếp tôi trong ngôi nhà hoang vắng, ông Mai Văn Hiếu – Giám đốc Xí nghiệp Nhú Trạch (thuộc Công ty CP Sông Gianh) không giấu được nỗi buồn nhớ lại: Cơ sở nuôi tôm này có đến 99 hồ nuôi tôm với diện tích hơn 120ha được đầu tư trên 10 tỷ đồng. Sau một thời gian xây dựng cơ bản, năm 2003 chúng tôi bắt đầu nuôi lứa tôm đầu tiên. Là năm được mùa, nhưng lại mất giá nên không có lãi, thậm chí tính chi li, là lỗ.

Cú va đập đầu tiên đã làm cho khát vọng “làm ăn lớn” trên mặt trận mới lạ trở thành nỗi thất vọng ê chề (Công ty Sông Gianh ngày đó chuyên sản xuất phân bón và là một đơn vị mạnh – PV). Năm 2004 giảm lượng nuôi xuống, vì cái lý, được mùa mà chẳng nên cơm cháo gì thì nuôi nhiều làm gì. Năm 2005 thì giảm hẳn, nhưng không phải chủ động giảm mà là vì công ty triển khai kinh doanh nhiều “mặt trận” đã làm cho nguồn lực bắt đầu kiệt quệ nên đơn vị không đủ sức nuôi tôm trên diện rộng.

Đến năm 2006 thì việc nuôi tôm ở đây dừng hẳn và kế hoạch “sau 7 năm thu hồi lại vốn đầu tư” như ý chí lúc đầu triển khai dự án coi như phá sản. Cũng từ đó, khu nuôi tôm “đắp chiếu” cho đến tận bây giờ.

Tôi hỏi ông Hiếu, cơ ngơi như thế này mà bỏ hoang, ông nghĩ gì? “Tiếc - ông thành thật nói - Nhưng mình là thằng lính, tính làm sao được việc của lãnh đạo”.

Tiếc, nên mấy năm qua ông Hiếu cùng 2 nhân viên khác của xí nghiệp được công ty giao ở lại bảo vệ xí nghiệp đã tìm cách “tăng gia” trên diện tích ao hồ bỏ hoang đó. “99 hồ mà chúng tôi chỉ có 3 người nuôi thôi, e kỷ lục thế giới anh nhỉ. Nói rứa chứ sức mô mà nuôi, chỉ thả dăm ba ao với mấy con cá rô phi cải thiện thôi” – ông Hiếu buồn bã nói.

Dân khổ vì thiếu đất

Tôi tìm đến trụ sở xã Phú Trạch, ông Nguyễn Ngọc Phương - Chủ tịch UBND xã trăn trở: “Thấy hồ tôm bị bỏ hoang đã gần chục năm, chúng tôi chỉ biết ngậm ngùi tiếc rẻ, trong khi đó người dân chúng tôi đang thiếu việc làm và nghèo đi vì thiếu đất sản xuất”.

Theo ông Phương, Phú Trạch là một xã thuần nông. Toàn xã có 890 hộ nhưng chỉ có 245 ha đất sản xuất. Trước đây, vùng đất mà Công ty Sông Gianh xây dựng khu nuôi tôm vốn là một vùng đầm phá nằm bên sông Lý Hòa nên nhiều tôm cá lắm. Người dân Phú Trạch ngoài làm ruộng, họ còn đánh bắt, nhiều hộ nuôi cá tôm trên vùng đất ấy, đem lại một nguồn thu không nhỏ.

“Đại bản doanh” của Xí nghiệp Nuôi tôm công nghiệp Phú Trạch hoang vắng.

Ngày Công ty Sông Gianh lập dự án, lấy hết diện tích đất của đầm phá, người dân ở đây buồn lắm nhưng rồi họ được an ủi vì nhiều con em địa phương sẽ được nhận vào làm công nhân ở khu công nghiệp này... Thế nhưng, cũng chỉ được 3 năm, khi khu nuôi tôm “đắp chiếu”, nhiều người dân Phú Trạch hụt hẫng vì thiếu việc làm, đầm phá thì không còn để bấu víu. Thanh niên xã Phú Trạch lớn lên, con trai thì xuống xã Đức Trạch xin “đi bạn” đánh cá ngoài biển, con gái thì vào miền Nam làm thuê đủ nghề để kiếm sống.

Gặp chúng tôi, bà Đỗ Thị Nai (75 tuổi) sống ở thôn Nam Sơn (Phú Trạch), sát cạnh khu nuôi tôm phàn nàn: “Gia đình tui có 8 nhân khẩu mà chỉ có vài sào ruộng khoán thì chú nói biết răng mà sống. Ngày trước còn có cái đầm, khi đói thì xuống đó ngụp lặn, mò cua, bắt cá cũng kiếm được ít tiền trang trải. Mấy năm nay thì chịu rồi; con cháu tui chưa đứa mô học hết cấp 2 đã phải rời nhà đi miền Nam làm thuê kiếm sống”.

Bao giờ hết... “ngủ đông”?

Khi tôi đặt câu hỏi nếu đất được trả về cho địa phương, xã sẽ làm gì? Ông Phương trả lời không cần suy nghĩ: “Dân chúng tôi vốn quen với việc nuôi tôm, cá rồi, chắc chắn là sẽ có nhiều hộ nhận để nuôi trồng thuỷ sản. Với diện tích đó, chúng tôi sẽ giải quyết công ăn việc làm cho hàng trăm hộ gia đình chứ không phải chuyện chơi. Nhưng có lẽ khó đấy, bên công ty họ nói phải có số tiền hơn 17 tỷ đồng họ mới có thể trả lại đất, tiền lớn như vậy, xã làm gì có...”.

Trong khi đó, huyện Bố Trạch cũng coi “Dự án nuôi tôm Phú Trạch” là một “nút rối” của địa phương mà tự mình không giải quyết được và đã kêu lên tỉnh. Ông Phan Văn Gòn - Chủ tịch UBND huyện Bố Trạch cho biết, đã không dưới một lần huyện kiến nghị tỉnh chỉ đạo Công ty CP Sông Gianh giao lại diện tích hồ nuôi tôm tại xã Phú Trạch cho huyện để có phương án giao cho nhân dân sản xuất, không để bỏ hoang lãng phí. Người dân xã Phú Trạch thì kỳ tiếp xúc với Đại biểu Hội đồng, Đại biểu Quốc hội nào, họ cũng kêu, cũng có ý kiến đề xuất...

Còn lãnh đạo Công ty Sông Gianh (nay là Tổng Công ty CP Sông Gianh) thì cho rằng, vì doanh nghiệp này đã cấn “số đỏ” của dự án để vay ngân hàng lấy tiền thực hiện dự án mà việc đầu tư không mang lại hiệu quả nên doanh nghiệp không có tiền để trả nợ, trong khi những người thực hiện dự án đều đã về hưu. Lãnh đạo Tổng Công ty CP Sông Gianh mong muốn UBND tỉnh Quảng Bình “giải quyết” giúp công ty số nợ ngân hàng trên thì họ sẵn sàng giao trả lại đất. Tuy nhiên, ý kiến của lãnh đạo tỉnh Quảng Bình cũng khẳng định rằng, đất giao doanh nghiệp làm kinh tế nhưng làm không hiệu quả, bỏ hoang thì tỉnh thu hồi, còn việc nợ của doanh nghiệp với ngân hàng là việc của doanh nghiệp.

Quả bóng “trách nhiệm” cứ thế đá qua đá lại, còn người dân Phú Trạch thì cứ dài cổ chờ được giao lại diện tích đất hồ tôm cho xã, để họ có thêm đất sản xuất ổn định cuộc sống. Nhưng đến bao giờ đất sẽ được giao thì họ chưa biết?

Thấy hồ tôm bị bỏ hoang đã gần chục năm, chúng tôi chỉ biết ngậm ngùi tiếc rẻ, trong khi đó người dân chúng tôi đang thiếu việc làm và nghèo đi vì thiếu đất sản xuất - Ông Nguyễn Ngọc Phương.

Phan Phương

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005