Phú Yên: Săn chình giống

Hàng năm, cứ vào mùa mưa lũ, nước từ đầu nguồn bắt đầu đổ về cũng là lúc nhiều người dân ở hai bên dòng sông Ngân Sơn thuộc các xã An Thạch, An Dân, An Ninh Tây… (huyện Tuy An - Phú Yên) đổ xô ra sông bắt chình giống. Mỗi đêm có người kiếm được bạc triệu, tuy nhiên đi bắt chình giống ban đêm rất nhiều rủi ro, nguy hiểm khó lường…

Nhiều người dân ở hai bên dòng sông Ngân Sơn (Tuy An - Phú Yên) đổ xô ra sông bắt chình giống - Ảnh: A.NGỌC

ĐOẠN SÔNG “ĐÃ CÓ CHỦ”

Đầu buổi chiều, ông Nguyễn Văn Lập kiểm tra kỹ càng lần cuối xem có đầy đủ dụng cụ để chuẩn bị cho chuyến săn bắt chình giống thâu đêm suốt sáng. Ông cho biết, ở thôn Hội Tín, xã An Thạch (huyện Tuy An) này, mười người thì đã có gần một nửa tham gia bắt chình giống. Vì nghề này rất đơn giản, dễ làm nên ai cũng có thể tham gia, thậm chí trẻ em học lớp bốn, lớp năm cũng làm được. Để bắt chình giống, chỉ cần một tấm lưới mùng dài khoảng 2 m, rộng gần 1 m, hai bên gắn hai thanh gỗ dùng để xúc, viền dưới có gắn chì nhưng bà con ở đây thường gắn một sợi dây xích dài, vừa đủ nặng để giữ cho tấm lưới được căng. Tấm lưới mùng này là dụng cụ chính để bắt chình giống, ngoài ra còn có cây vợt, đèn pin và một cái xô để đựng sản phẩm đánh bắt được. Ông Lập cho biết: “Năm nay tôi đã 65 tuổi, cuộc sống lâu nay chủ yếu nhờ vào dòng sông này, hết thả lưới bắt cá lại đến mùa đi xúc chình giống. Nghề này không đòi hỏi gì nhiều, chỉ cần kiên nhẫn, chịu được lạnh, thức đêm giỏi, nếu có sức khỏe thì càng tốt”.

Nhưng để có một vị trí thuận lợi cho công việc xúc chình giống, người dân ở đây đã “xí chỗ” từ nhiều năm trước. Dọc hai bên bờ sông Ngân Sơn, đoạn phía dưới đập Tam Giang, cứ cách nhau 3 - 4 m thì có một bao đựng cát được cột cẩn thận và đặt ở gần mép nước để thể hiện “đoạn sông này đã có chủ”. Người khác đến thì phải thương lượng với các “chủ” mới có được một vị trí ưng ý. Cũng theo ông Lập, chuyện cãi vã, tranh giành vị trí để xúc chình xảy ra hàng năm. Mặc dù không có bất cứ giấy tờ nào chứng nhận song những vị trí xúc chình nói trên có thể sang nhượng, tặng, cho…

THÂU ĐÊM VỚI CHÌNH GIỐNG

Cơm nước và nghỉ ngơi xong, khoảng 6g30 chiều, mưa càng lúc càng nặng hạt nhưng hai vợ chồng ông Nguyễn Văn Lập vẫn người xách xô, người mang lưới ra sông bắt chình giống. Nước từ phía trên đập Tam Giang ào ào đổ xuống tung bọt trắng xóa, khu vực gần bờ phía dưới chân đập nước đã dâng lên đến bụng người lớn. Ai nấy đều trong tư thế sẵn sàng, chỉ chờ trời tối hẳn là bắt đầu cuộc săn bắt chình giống đầy vất vả. Ông Lập cho biết, những đợt chình giống xuất hiện nhiều, mỗi đêm có gần cả trăm người ở hai bên dòng sông Ngân Sơn thuộc các xã An Thạch, An Dân, An Ninh Tây… đổ xô ra sông để xúc chình, tiếng người trò chuyện thâu đêm suốt sáng làm cho cả đoạn sông dài đông vui nhộn nhịp hẳn lên.

Hàng năm, cứ đến mùa mưa thì chình ra ngoài cửa biển để đẻ, sau đó chình con vượt nước lũ lên đầu nguồn dòng sông và sinh sống ở đó. Theo một số người dân nơi đây, năm nay chình giống xuất hiện nhiều nhưng muộn hơn các năm trước và chỉ xuất hiện hơn mười ngày nay. Ban ngày, con chình nằm yên dưới bùn hoặc trong hang, đêm đến chúng thường đi kiếm ăn. Chình con bơi ngược lên đầu nguồn khi có nước lũ xuống. Khi gặp sự cản trở của các con đập, chình con tập trung thành từng đàn và chờ nước tràn qua đập để vượt sông. Nắm được đặc điểm này, khi nước lũ đổ về, nhiều người tập trung ở khu vực phía dưới đập Tam Giang xúc bắt chình giống. Theo kinh nghiệm của ông Lập, nước lũ đổ về mạnh, trời mưa, biển động, nước thủy triều lên… là lúc chình con tập trung từ cửa biển và vượt sông để về đầu nguồn.

Chình giống sau một đêm vất vả bắt được - Ảnh: A.NGỌC

Hơn 7g tối, mọi người bắt đầu vào những vị trí mà mình đã “xí phần” trước đó. Công việc xúc chình giống cũng khá đơn giản. Cách bờ khoảng 2 m, nước dâng tới bụng, mỗi người cầm một đầu lưới xúc xuống rồi kéo lên. Một người cầm đèn pin rọi vào lưới, nếu phát hiện có chình con thì người kia cầm vợt bắt bỏ vào xô. Công việc cứ thế, hai người xúc thâu đêm suốt sáng, cho đến khi không còn bắt được con chình nào. Ông Phạm Phú Quốc, cũng là người ở thôn Hội Tín, xã An Thạch, cho biết: “Mỗi lần xúc như vậy, nếu trúng thì được năm, sáu con cỡ bằng cây kim may đến cây tăm. Xúc nhiều lần, nếu trúng thì một đêm cũng bắt được vài nghìn con, có đêm không có con nào thì lo về sớm… Chúng tôi không chỉ bắt chình giống ở sông Ngân Sơn mà nhiều lúc vào đến sông Đà Rằng ở TP Tuy Hòa hoặc ra tận Quy Nhơn, tỉnh Bình Định. Các con sông ở miền Trung, nơi nào xuất hiện chình giống thì chúng tôi sẽ có mặt và khai thác”.

MỖI ĐÊM KIẾM BẠC TRIỆU

Hiện nay, nhiều vùng nuôi thủy sản có nhu cầu về chình giống nên nghề bắt chình giống mang lại thu nhập khá cao. Anh Nguyễn Công Hoan ở thôn Hội Tín, xã An Thạch, kể: “Tối 7/11 vừa rồi, tại khu vực đập Tam Giang, bà con hai xã An Thạch và An Dân trúng đậm chình giống. Đêm đó hai anh em tôi bắt được gần 1.500 con. Với giá bán 800 đồng/con, anh em tôi kiếm được gần 1,2 triệu đồng. Đêm đó, ông Đức ở xã An Dân bắt được nhiều nhất, trên 2.000 con”. Ông Nguyễn Minh Thông ở xã An Thạch, người mua gom chình giống, cho biết: “Tôi làm nghề này khoảng 5 năm trở lại đây. Sau khi mua, tôi vận chuyển chình giống vào TP Hồ Chí Minh để bán. Mấy năm nay, lượng chình giống bắt được trong tự nhiên không đủ cung cấp cho thị trường. Ở huyện Tuy An có khoảng 3 - 4 điểm mua gom chình giống, các điểm này cũng bán hết lại cho tôi. Đợt này, trung bình mỗi ngày tôi mua gom khoảng 10.000 con”.

Nghề bắt chình giống hái ra tiền triệu sau mỗi đêm, tuy nhiên cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy hiểm. Anh Nguyễn Công Hoan kể: “Đi xúc chình đạp phải đá, mẻ chai, sắt… dưới lòng sông bị toét chân, chảy máu là chuyện thường. Chỉ sợ nhất là sụp hầm mà gặp nước xoáy thì dễ bị nước cuốn đi, tuy nhiên chúng tôi thường đi hai người nên hỗ trợ cho nhau…”. Hiện nay, nhiều em nhỏ từ 12 - 15 tuổi cũng theo người lớn ra sông phụ bắt chình giống. Theo ông Phạm Phú Quốc, hiện mỗi đêm tại khu vực đập Tam Giang có không dưới 10 em độ tuổi học sinh cấp 2 ra sông bắt chình, có em đi với người lớn nhưng cũng có những em ráp thành một cặp để xúc chình. Việc này gia đình biết nhưng chủ quan, nghĩ rằng nước sông cạn. Nếu nước lũ đột ngột đổ về vào ban đêm thì khó trở tay kịp. Trong đợt mưa lũ tháng 10/2011 vừa qua, cũng tại đoạn sông này đã xảy ra một vụ chết người khi đang đánh bắt cá.

ANH NGỌC

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005