Vĩnh Long: Bấp bênh như cá tra nằm trên “đỉnh” giá

Giá cá tra nguyên liệu đang ở mức “đỉnh” 27.000 - 28.000 đ/kg. Tuy nhiên, ngành cá tra chưa bao giờ căng thẳng như lúc này. Người nuôi hết mặn mà, nhà máy chế biến khủng hoảng nguồn nguyên liệu (NL), sản xuất chỉ cầm chừng...

Sản xuất và tiêu thụ cá tra bấp bênh, do “các nhà” chưa tìm được sự gắn kết và nhìn chung một hướng.

Vì sao khan hiếm nguồn nguyên liệu?

Một doanh nghiệp (DN) chế biến thủy sản ở Mang Thít (Vĩnh Long) cho biết, DN đi vào sản xuất từ cuối năm 2010, đây là thời điểm gay go nhất do thiếu nguồn NL. Nhà máy chế biến của DN có công suất 300 tấn/ngày, chỉ hoạt động không quá 1/10 công suất. Vài ba tháng trước còn NL thì cầm cự sản xuất 1 - 2 tuần/tháng, nhưng từ 1 tháng trở lại đây gần như… nằm im. Để đối phó, DN đã cử nhân viên đi lùng sục nguồn NL khắp các tỉnh Đồng Tháp, Tiền Giang, Sóc Trăng, Trà Vinh… Không tìm đủ NL cho nhà máy hoạt động, công nhân lần lượt bỏ đi do công việc không liên tục, ảnh hưởng đến thu nhập của họ.

Theo nhiều DN chế biến, giá cá tra cao là vì nguồn cá nguyên liệu đang rất căng thẳng. Nguyên nhân, người dân thua lỗ kéo dài từ 2 năm trước, nay lại thiếu vốn do lãi suất cao, ngân hàng “chạy mặt”. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản các tỉnh ĐBSCL, hiện có gần 40% diện tích nuôi cá tra “treo ao”. Cùng thời điểm này năm ngoái, giá cá tra cũng tăng cao, từ 15.000 đ/kg vào cuối tháng 8 lên đến 19.000 đ/kg vào cuối tháng 10 và đến đầu tháng 12 đã ở mức 22.500 - 23.000 đ/kg. Giá cá tra hiện ở mức 27.500 đ/kg, nhưng vẫn chưa bằng giá “đỉnh” hồi cuối tháng 4 tăng vọt 29.000 đ/kg. Giá cá quay đầu giảm còn 26.000 - 26.500 đ/kg chỉ sau đó 1 tuần, thậm chí tụt xuống còn 24.000 đ/kg trong tháng 6, nhưng chỉ loại cá nhỏ dễ tiêu thụ, loại cá trên 1kg vẫn rất khó bán.

Ông Trương Đình Hòe - Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), phân tích: Điều người nuôi cá lo lắng nhất hiện nay chính là sự bất ổn trong sản xuất do giá cá bấp bênh, lên xuống thất thường. Tình hình giá thức ăn trên thị trường tiếp tục tăng nên người chăn nuôi lo lắng. Theo VASEP, năm nay sản lượng cá tra của Việt Nam dự kiến chỉ đạt 900.000 tấn, tương đương 360.000 - 380.000 tấn phi lê, đã giảm 40% so với năm 2010.

Cũng theo VASEP, có khoảng 50% nhà máy chế biến phải đóng cửa, số còn lại thì hoạt động cầm chừng, cho công nhân nghỉ luân phiên. Nhiều DN cho biết nhu cầu thị trường thế giới vẫn ổn định. Nhưng nói như lãnh đạo một DN ở Mang Thít, nguồn NL hiện nay thiếu và giá cá tra NL tăng tại thời điểm này, nhất là các DN nhỏ - yếu vốn chịu ảnh hưởng lớn. Bởi DN đã ký hợp đồng vào thời điểm giá cá thấp, giờ lại phải mua cá với giá cao để thực hiện các đơn hàng. Trong khi, các DN có nguồn vốn mạnh, chủ động được nguồn NL do đã mua cá ở thời điểm giá thấp để trữ hàng trong kho nên vẫn đủ nguồn cung cho chế biến xuất khẩu.

Theo ông Lê Chí Bình - Phó Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản An Giang (AFA), nguyên nhân còn do phần lớn người nuôi thiếu thông tin thị trường. Bởi chỉ nghe loáng thoáng giá lên xuống thì đã “giam” cá. Đôi khi cá vượt cỡ, DN ít sử dụng nên giá rất thấp. Ông Bình khuyến cáo, người nuôi cá thận trọng theo dõi tình hình, không nên chạy theo hình thức “giá tăng thì găm hàng, giá giảm ồ ạt bán ra” để tránh tình trạng đầu cơ.

Cần nhìn chung một hướng

Thiếu liên kết và chưa tìm được tiếng nói chung, thật sự trở thành căn bệnh “trầm kha” của ngành nuôi - chế biến - xuất khẩu cá tra. Bác Út L. - hộ nuôi cá tra ở Mang Thít nói, rất cần cái “nắm chặt tay” giữa DN và người nuôi. Bởi nếu DN làm ăn có lời thì người nuôi bán cá cũng dễ dàng hơn. Một DN thủy sản ở Mang Thít nói thật rằng, trước khi xây dựng nhà máy cũng đã tính chuyện liên kết với nông dân, xây dựng vùng NL đảm bảo công suất hoạt động nhà máy. Nhưng do thiếu vốn nên chưa thể “bắt tay” với người nuôi, nên giờ “chạy từng bữa” để có nguồn NL. Nguồn cá vẫn phụ thuộc người nuôi, nếu họ “treo ao” thì nhà máy cũng… trùm mền.

Chính vì thế, dù giá cá NL tăng cao, nhưng cả DN và người nuôi đều… bất an. Nói như ông Lê Chí Bình: “Giá cá tra NL tăng chưa phải là điều đáng mừng mà quan trọng hơn là tạo mối gắn kết giữa người nuôi và DN để đồng thời cùng ổn định và phát triển bền vững nghề nuôi cá tra”. Còn người nuôi cá thì lo: giá cao biết được bao lâu? Bởi thời điểm tăng giá năm nay cũng tương tự như năm 2010 và liệu “chu kỳ” đó có làm giá cá NL tiếp tục tăng?

Giá thức ăn chăn nuôi tăng cao cũng khiến nông dân “ngán” cá.

Dự thảo Đề án “Sản xuất và tiêu thụ cá tra đến năm 2020” đề xuất: xây dựng các mô hình VietGAP và tiêu chuẩn quốc tế; quy định ràng buộc DN với người nuôi qua hợp đồng liên kết; giải pháp bình ổn giá thuốc thú y, thức ăn; xây dựng giá sàn thu mua cá tra, khắc phục tình trạng cạnh tranh thiếu lành mạnh; mở rộng tiếp thị, quảng bá tìm thị trường tiêu thụ và xuất khẩu cá tra… Ông Liêu Cẩm Hiền - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT cho rằng: Nếu những đề xuất được thông qua sẽ là điều kiện thuận lợi ổn định nghề nuôi cá tra, nâng cao giá trị sản phẩm, sớm đưa cá tra trở thành mặt hàng xuất khẩu chủ lực của ĐBSCL.

Quy định giá sàn, đảm bảo giá thu mua để người dân có lời - đó là những thuận lợi, mà theo ông Hồ Văn Vàng - Giám đốc Liên hiệp HTX Thủy sản Vĩnh Long, sẽ bảo vệ quyền lợi người nuôi tốt hơn, không còn bị ép giá như trước. Tuy nhiên, ở góc độ người nuôi cá, ông Vàng cho rằng để giảm thiểu rủi ro, nông dân không thể “tự bơi” một mình, mà phải gắn kết với DN thức ăn, chế biến mới ổn định. Ví dụ, hiện Liên hiệp HTX Thủy sản là “cầu nối” cho khoảng 10 hộ nông dân gắn với DN cung ứng thức ăn và giúp họ liên hệ DN tiêu thụ sản phẩm nếu cần. Mô hình liên kết này, theo ông Vàng, giúp người nuôi cá bớt bấp bênh rất nhiều.

T.PHƯỚC – H.MINH

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005