Sản xuất, kinh doanh cá tra: Vẫn bấp bênh, chao đảo

Tháng 12, giá cá tra lại giảm sau khi đạt đỉnh vào cuối tháng 11 với giá 29.500 đ/kg cá loại một. Như thế, giá cá tra nguyên liệu trong năm 2011 đã lên đỉnh vào tháng 5, xuống đáy vào cuối tháng 8.

Năng suất nuôi cá tra rất cao nhưng người nuôi vẫn nhiều khó khăn - Ảnh: Duy Khương.

Nhiều nhà máy hoạt động 50 - 60% công suất

Rất lạ, những khi giá cá giảm, các nhà máy chế biến đều thiếu nguyên liệu. Hiện nay, nhiều nhà máy chỉ hoạt động 50 - 60% công suất.

Phó chủ tịch Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) Dương Ngọc Minh cho biết, khoảng 70% doanh nghiệp đang thiếu nguyên liệu. Tổng thư ký VASEP Trương Đình Hòe dự báo, thiếu nguyên liệu còn kéo dài sang những tháng đầu năm 2012. Hồi cuối tháng 7, giá cá rớt thê thảm và người nuôi than thở bị tồn đọng nhiều, ông Minh cũng nói, nhà máy đang thiếu nguyên liệu. Lúc đó, ông nói rõ thêm, thiếu cá chất lượng tốt.

Cá tra đạt chất lượng tốt phải được nuôi đúng quy trình kỹ thuật và bằng thức ăn công nghiệp đúng chuẩn. Thức ăn còn quyết định giá thành vì chiếm đến 70 - 75% giá thành con cá. Nhưng đụng đến thức ăn thủy sản lại đụng đến lĩnh vực có nhiều bức xúc nhất hiện nay. Trung tâm Khảo nghiệm Kiểm nghiệm và Kiểm dịch Nuôi trồng thủy sản cho biết, từ năm 2008 đến nay, phát hiện hơn 20% mẫu thức ăn thủy sản kiểm tra không đạt chất lượng đăng ký.

Giá lại tăng liên tục, riêng năm 2011 tăng 7 lần. Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Thị Xuân Thu, do quá ít phòng phân tích chất lượng và phòng thử nghiệm nên không kiểm soát được thức ăn thủy sản.

Nhiều doanh nghiệp chế biến có tổ chức nuôi cá cũng phải kêu trời về sự mập mờ bát nháo của thị trường dịch vụ, còn nông dân nuôi cá chịu rủi ro lớn hơn. Sau nhiều rầm rộ mở vùng nguyên liệu, đến nay doanh nghiệp lớn như Cty Cổ phần Thủy sản Hùng Vương cũng chỉ tự lo được khoảng 50% nhu cầu. Nhìn chung, các doanh nghiệp chế biến chỉ muốn dừng ở mức tự lo 40 - 50% nguyên liệu.

Đang làm gia công cho nước ngoài

Phó chủ tịch VASEP Dương Ngọc Minh cho biết, năm nay xuất khẩu cá tra sẽ đạt hơn 1,6 tỷ USD. Dù kinh tế thế giới suy thoái, các thị trường chính của cá tra Việt Nam vẫn tăng trưởng: EU chiếm hơn 30% kim ngạch xuất khẩu, tăng 3% so với năm 2010; Mỹ chiếm 18% tăng gần 100%; ASEAN chiếm hơn 6% tăng 45%; Mexico chiếm hơn 5% tăng 17%; Brazin chiếm hơn 4% tăng 154%.

Cá tra Việt Nam đã đến 129 thị trường và vẫn được ưa chuộng vì chế biến được nhiều món, không có xương, giá cả phù hợp với đa số người tiêu dùng. Mới đây, Hiệp hội Thủy sản quốc gia Mỹ gửi thư ngỏ đăng trên Wall Street Journal, phản đối người nuôi cá ở Mỹ tạo rào cản vô lý với cá tra Việt Nam, và kiến nghị dỡ bỏ rào cản đó.

Từ con cá tra, cuối năm 2002, Agifish chế biến hơn 30 món. Nhiều doanh nghiệp nối tiếp và cuối năm 2005 có khoảng 50 món; nay đã hàng trăm món, từ sơ chế đông lạnh đến ăn ngay. Cả nước có 155 doanh nghiệp xuất khẩu cá tra.

Theo VietNam Report năm 2011 trong 500 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam có 35 doanh nghiệp thủy sản.

Tuy nhiên, chưa có doanh nghiệp thủy sản nào bán được hàng trực tiếp cho người tiêu dùng tại các thị trường xuất khẩu. Các doanh nghiệp mới bán đến nhà nhập khẩu. Khoảng cách lợi nhuận từ bán hàng cho nhà nhập khẩu đến phân phối sỉ lại chênh lệch rất lớn, có thể đến 10 lần. Mức chênh lệch lợi nhuận còn lớn hơn nữa nếu tính đến siêu thị, cửa hàng bán lẻ cho người tiêu dùng. Cũng có nghĩa, giá trị xuất khẩu cá tra của nước ta không cao (hoặc chưa hợp lý) trong chuỗi giá trị gia tăng.

Vì thế, các doanh nghiệp nước ta đã xuất khẩu nhiều cá tra, giá trị lớn nhưng chưa làm chủ được giá cả. Sức ép giá thấp đẩy xuống người nuôi, làm cho cả ngành sản xuất và kinh doanh cá tra luôn bấp bênh, chao đảo. Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát còn nói, sản xuất và kinh doanh cá tra như đang làm gia công cho nước ngoài, khai thác tài nguyên giàu có đem cho người khác còn trong nước gánh ô nhiễm môi trường.

Sáu Nghệ

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005