Chuyện nông dân đất chín rồng

Tự hào là vùng đất “nước nổi” trù phú, vựa lúa và cá lớn nhất cả nước nhưng ĐBSCL vẫn luôn phải thấp thỏm trong vũ điệu chìm nổi của “mùa – giá”.

Sống chung với lũ

Bao đời này, người dân châu thổ Cửu Long vẫn gọi giai đoạn nước dâng vào cuối mùa mưa là “mùa nước nổi”. Mỗi khi mùa nước nổi về, cá từ Biển Hồ Campuchia đổ về tha hồ mà khai thác – nhất là loại cá linh – một đặc sản giàu chất đạm chỉ có trong mùa lũ. Các món chế biến từ cá linh như nấu canh chua với bông điên điển vàng rực; hay cá linh nướng chấm mắm me, cá linh tẩm bột chiên giòn và lẩu mắm cá linh... Tất cả mọi người đều nôn nao chờ mùa nước nổi.

Tỉnh An Giang mở hẳn một tua du lịch đưa khách tham quan trong mùa nước nổi với việc thả hỏa đăng trên sông nước mênh mông hay chèo xuồng đi giăng câu, vừa giăng câu vừa nghe vài câu vọng cổ ngọt như mía lùi khiến du khách ngất ngây.

Cũng trong mùa nước nổi, người dân tận dụng mặt nước nuôi cá, nuôi lươn trong “vèo”, nuôi đăng quầng trong những ao nhân tạo làm bằng ni lông để nuôi sống cả gia đình. Chưa kể năm nào có lũ lớn thì năm sau lúa lại trúng mùa vì nhiều phù sa, làm tươi tốt thêm đồng ruộng. Tỉnh An Giang thống kê, hằng năm “lũ đẹp” mang về cho tỉnh nguồn thu không dưới 1 ngàn tỷ đồng.

Những năm nào nước to, con nước dâng cao, tạo ra những hố sâu vùng xoáy, bà con mới gọi là “có lũ”. Đáng ngại là, tần suất “có lũ lớn” trong mùa nước nổi có vẻ như không theo quy luật nào.

Năm 2011, dự báo “lũ đẹp” ban đầu của các chuyên gia bị “trật lấc” vì cường suất lũ ngày một tăng, bà con trở tay không kịp. Một trong những nguyên nhân là đã gần 10 năm nay, ĐBSCL không có lũ lớn; bà con tranh thủ ruộng đồng xuống giống lúa vụ 3 với diện tích lớn; rồi bờ, bao, cống bọng lâu không có lũ “thử thách” đâm ra cũng yếu. Thế là cuối tháng 9/2011, lũ đột ngột tăng tốc khiến cả chính quyền và hộ dân đều lúng túng.

Cũng may lũ ở Nam bộ từ từ lên và cũng từ từ ... xuống; bà con nông dân vừa tăng cường gia cố bờ bao; vừa tranh thủ “làm giàu” từ lũ. Điều đáng mừng là qua mùa lũ 2011, nông dân mình lại “ngộ” ra nhiều điều từ việc sống chung với lũ; nhất là các công trình cụm, tuyến dân cư vượt lũ; điểm giữ trẻ trong mùa lũ, bờ bao lửng trong sản xuất đã phát huy tác dụng, cần nhân rộng trong mùa lũ tới.

Mừng vì lúa trúng mùa, trúng giá!

Cả năm nay, toàn vùng ĐBSCL sản xuất lúa trúng lớn từ vụ đông xuân đến vụ hè thu và cả lúa vụ 3 với tổng sản lượng lúa cả năm ước đạt 22,8 triệu tấn, tăng gần 1,3 triệu tấn so với năm 2010. Xuất khẩu gạo đạt gần 6 triệu tấn; chiếm 91% lượng gạo xuất khẩu của cả nước, thu về gần 3 tỷ USD. Lúa trúng với năng suất trung bình từ 6 – 7 tấn/ha. Giá lại luôn duy trì ở mức hơn 6.000 đ/kg; đảm bảo nông dân có lãi 30%.

Điều nông dân mừng nhất là năm nay không bị mấy ông thương lái, doanh nghiệp làm eo, làm sách. Thương lái đến tận ruộng mua lúa tươi, mua đến đâu thanh toán tiền đến đó. Nhờ vậy sau khi trừ chi phí, mỗi ha bà con lời khoảng 20 triệu đồng.

Mừng hơn là Nghị quyết Trung ương 13 vừa rồi nêu quyết tâm giữ cho được 3,8 triệu ha đất lúa; chú ý phát triển vùng trồng lúa, nhất là vùng ĐBSCL. Bà con không ai bảo ai, mình làm lúa trúng lớn năm nay cũng là góp phần cùng Đảng, Nhà nước kiềm chế lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội. Do vậy, bà con động viên nhau ráng làm để xứng danh “Hai Lúa thời @”.

Và những thao thức, trăn trở...

Trúng mùa, được giá nhưng bà con vẫn lo vì giá cả hàng hóa năm nay cứ “vọt” lên khiến nhiều hộ điêu đứng; nhất là phân bón vật tư. Do vậy, cầm đồng tiền mà cứ lo ngay ngáy vì mất giá. Cũng may là Chính phủ và chính quyền địa phương làm tốt công tác an sinh xã hội nên nông dân nghèo đỡ khổ. Bà con đành “thắt lưng buộc bụng” nín thở chờ qua cơn khó khăn này. Một điều đáng mừng nữa là chủ trương xây dựng nông thôn mới được triển khai, tuy khi làm hé lộ nhiều cái khó vì nhiều nơi điều kiện đi lại còn khó khăn bởi đò giang; hay dân cứ quá thưa thớt heo hút, điện nước nào kéo đến được.

Nghị quyết Trung ương 13 nêu quyết tâm giữ cho được 3,8 triệu ha lúa; chú ý phát triển vùng trồng lúa, nhất là vùng ĐBSCL. Bà con không ai bảo ai, mình làm lúa trúng lớn năm nay cũng là góp phần cùng Đảng, Nhà nước kiềm chế lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội. Do vậy, bà con động viên nhau ráng làm để xứng danh “Hai Lúa thời @”

Bà con cũng bảo, nghe báo, đài nói nhiều khi mắc cỡ vì vùng mình là một trong những vùng có nhiều cái “nhất” của cả nước như “tỷ lệ hộ nghèo cao nhất – hơn 10%”; “dân trí thấp nhất”; “điều kiện cơ sở hạ tầng kém nhất”. Mà thật vậy, mới tự hào được có sân bay Quốc tế Cần Thơ, cầu Cần Thơ, cầu Mỹ Thuận, cầu Rạch Miễu; đường cao tốc Trung Lương... song vẫn còn nhiều tuyến quốc lộ xuống cấp mà chưa được sửa chữa như quốc lộ 91; quốc lộ 80; quốc lộ 53.... ấy là chưa kể đường liên tỉnh, liên huyện còn khó khăn trăm phần dù đã có sự đầu tư của Nhà nước. Rồi đường liên xã, liên ấp; đường vào vùng sâu, vùng xa.

Không ở đâu nhiều sông rạch như đất chín rồng; nếu cứ làm hết đợt cầu này thì quay lại làm từ đầu là vừa vì nhiều quá, làm cả chục năm chưa chắc đã hết. Còn chuyện học hành của con em thì cũng trăm nỗi bận tâm. Tỷ lệ học sinh bỏ học trong vùng vẫn còn cao hơn bình quân cả nước; bình quân mới có 85 sinh viên/vạn dân.

Đó là chưa kể điều kiện học hành của con em còn nhiều hạn chế. Tỷ lệ trường đạt chuẩn Quốc gia cả vùng là 11%; tỷ lệ đầu tư cho giáo dục đào tạo và dạy nghề còn quá thấp, mới có 18%. Bên cạnh các “nông dân nghèo nuôi con học thành tài” thì còn không ít hộ có tâm lý “trời sinh voi, trời sinh cỏ”; cho con bỏ học giữa chừng để về “mần ruộng” hay làm thuê, làm mướn.

Mà có lẽ ở xứ chín rồng đầy cù lao, sông nước này bàn gì thì bàn rồi cũng quay về con cá, cây lúa. Không hiểu vì sao mấy tháng nay dừa, trái cây rớt giá ghê gớm, khiến bà con nhà vườn lao đao; trong khi trái cây ngoại đang ngập tràn thị trường. Rồi con cá tra, sau một hồi “tái cấu trúc” nghề nuôi, người nuôi vẫn chưa trở lại thời “hoàng kim”. Điệp khúc “trúng mùa rớt giá, được giá mất mùa” cứ như vòng luẩn quẩn bám riết lấy nông hộ đồng bằng.

Bà con chỉ mong, bằng đường hướng của mình, Đảng, Nhà nước cùng cácc ấp, các ngành “xắn tay áo” cùng bà con nhiều hơn nữa để tháo gỡ khó khăn. Phần bà con thì cũng đang tự tìm lời giải cho mình. Mong sao năm mới Nhâm Thìn bà con mình lại trúng mùa, trúng giá; đất chín rồng sẽ vươn dậy hơn nữa để cùng cả nước bay bổng trên bầu trời công nghiệp hóa, hiện đại hóa./.

Trọng Điển/VOV-Cần Thơ

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005