Nuôi tôm sạch: Hành trình gập ghềnh

Người dân đang thu hoạch tôm. Ảnh: TL.

Yêu cầu từ các thị trường nhập khẩu đã đặt những người nuôi tôm ở Sóc Trăng phải sản xuất ra con tôm sạch, thân thiện với môi trường. Thế nhưng, hành trình đến mục tiêu nuôi tôm sạch vẫn còn nhiều thử thách, khi mà người nuôi và người thu mua vẫn còn bất đồng về quan điểm trong nhiều vấn đề quan trọng.

Sóc Trăng được xem là một trong những tỉnh đóng góp sản lượng lớn nhất cho ngành tôm Việt Nam hằng năm. Hiệp hội tôm Mỹ Thanh (MTSA) ở Sóc Trăng mong muốn doanh nghiệp mua tôm sạch với giá cao hơn giá thị trường để khuyến khích người dân nuôi tôm sạch. Trong khi đó. Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) lại cho rằng, việc cung cấp tôm sạch hoàn toàn là trách nhiệm của người nuôi, nên không thể lấy đây là lý do để người mua phải trả giá cao hơn.

Chưa thống nhất về quan điểm

Từ tháng 10-2010, MTSA và Vasep đã có biên bản ghi nhớ với thời hạn 4 năm để cùng sản xuất và tiêu thụ tôm sạch. Theo đó, MTSA cung cấp cho những doanh nghiệp thành viên thuộc Vasep khoảng 10.000 tấn tôm sạch/năm. Tuy nhiên, nhiều khả năng cam kết giữa hai bên sẽ không được thực hiện trọn vẹn.

Ông Nguyễn Văn Nhiệm, Chủ tịch MTSA, nói rằng phương thức nuôi tôm sạch thường đòi hỏi chi phí cao hơn cách truyền thống nhưng giá mua vẫn theo giá thị trường, tương tự như giá mua tôm mà trong quá trình nuôi có sử dụng hóa chất bị cấm nhằm trị bệnh cho tôm. Như vậy, vô hình trung không khuyến khích người dân nuôi tôm sạch.

“Doanh nghiệp chế biến muốn tránh tình trạng mua phải tôm có hàm lượng chất kháng sinh bị cấm thì cách tốt nhất là ký kết hợp đồng mua tôm sạch với người nuôi. Lẽ dĩ nhiên, giá mua tôm sạch phải cao hơn mức giá bình thường. Ngược lại, nếu doanh nghiệp chế biến phát hiện người nuôi không cung cấp tôm sạch thì áp dụng biện pháp phạt tiền”, ông Nhiệm đề nghị.

Tuy nhiên, qua trao đổi với Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online, Tổng thư ký Vasep Trương Đình Hòe lại không đồng tình với ý kiến của ông chủ tịch MTSA. Theo ông Hòe, sản xuất tôm sạch là trách nhiệm của ngành thủy sản Việt Nam, trong đó, có trách nhiệm của người nuôi tôm chứ không thể nói sản xuất tôm sạch thì giá bán phải cao hơn.

Theo ông Hòe, khi mua tôm của các thành viên MTSA thì doanh nghiệp chế biến cũng phải kiểm tra kháng sinh, rồi sau đó, Cục quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Nafiqad) tiếp tục kiểm tra 100% lô hàng nếu xuất đi Nhật và khi xuất khẩu đi thì cũng bị nước nhập khẩu kiểm tra thêm một lần nữa.

“Chi phí kiểm tra này do doanh nghiệp phải bỏ ra.Vậy tại sao doanh nghiệp phải mua tôm được cho là sạch, trong khi, tất cả tôm trước khi xuất đi đều phải qua 3 đợt kiểm tra kháng sinh khác nhau”, ông Hòe nói.

Chi phí kiểm tra tăng và đơn hàng giảm

Về vấn đề tôm sạch, người nuôi và người chế biến đều có những lý lẽ để bảo vệ quan điểm của mình. Trong khi chờ vấn đề này tìm được câu trả lời thì có một thực tế là ngành thủy sản Việt Nam đang dần đánh mất thị trường.

Theo nhiều doanh nghiệp xuất khẩu tôm thì năm 2011 chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra để kiểm tra chất kháng sinh tăng hơn mọi năm.

Cụ thể, năm 2011, theo ông Trần Văn Lĩnh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần và thương mại thủy sản Thuận Phước, Đà Nẵng phải chi 300.000 đô la Mỹ chỉ để kiểm tra chất kháng sinh. Số tiền này, cao hơn những năm trước gấp nhiều lần.

Ông Lĩnh giải thích, khi ao tôm bị dịch bệnh thì cách tốt nhất mà người dân làm là mua kháng sinh để phòng bệnh cho tôm. Lúc này, họ không quan tâm nhiều đến chất kháng sinh có bị cấm hay không. Người nuôi chỉ biết làm sao để cứu tôm bị bệnh để cứu cuộc sống gia đình họ.

“Chúng tôi cần tôm để đáp ứng các đơn hàng nên phải mua tôm của người dân dù biết họ sử dụng kháng sinh trước đó và để hàng làm xong không bị trả về vì kháng sinh thì phải kiểm tra 100% lô hàng. Sau đó, thêm hai đợt kiểm tra nữa để đảm bảo an toàn và uy tính của doanh nghiệp”, ông Lĩnh nói.

Theo ông Lĩnh, khi chi phí đầu vào cao, buộc thủy sản Việt Nam phải bán với giá cao nên một số nhà nhập khẩu tôm của Nhật quay sang mua tôm từ Indonesia vì giá rẻ hơn.

Do phải kiểm tra kháng sinh 100% lô hàng trước khi xuất đi nên nhiều doanh nghiệp không dám ký nhiều hợp đồng như những năm trước vì xuất nhiều, khả năng bị trả hàng lại càng lớn.

Ông Nguyễn Tuấn Anh, Giám đốc Công ty Út Xi, Sóc Trăng thừa nhận, do người nuôi tôm sử dụng kháng sinh ngày càng tăng nên năm 2012 số lượng hợp đồng cũng giảm nhiều.

“Nếu so với năm 2011 thì năm nay hợp đồng bán hàng của công ty giảm 50% vì chúng tôi không muốn ký hợp đồng quá nhiều khi mà người nuôi cứ sử dụng chất kháng sinh tràn lan như hiện nay”, ông Tuấn Anh nói.

Theo ông Hòe từ Vasep, để giải quyết bài toán tôm sạch thì phải có một hệ thống kiểm soát đồng bộ từ người nuôi, các đại lý cung cấp thuốc thú y đến người chế biến. Và, một khi chưa làm được việc này thì câu chyện tôm sạch không thể giải quyết được gốc rễ của vấn đề. Như thế, gánh nặng chi phí kiểm tra chất kháng sinh vẫn đè nặng lên vai doanh nghiệp nhưng không ai dám chắc là hàng không bị trả về vì có kháng sinh.

Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, năm 2011 có khoảng 10% diện tích nuôi tôm (khoảng 60.000 héc ta) mất trắng hoàn toàn vì dịch bệnh. Thực tế, để cứu ao tôm khỏi dịch bệnh, cách hiệu quả nhất là sử dụng những kháng sinh dùng trong ngành nông nghiệp nhưng bị cấm dùng cho thủy sản.

Ngọc Hùng

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005