Tiêu điều “làng tỷ phú”

Có một thời, xã đảo Vạn Thạnh (huyện Vạn Ninh - Khánh Hòa) được người ta gọi là “làng tỷ phú”, bởi con tôm hùm đã mang lại thu nhập hàng tỷ đồng mỗi năm cho hàng trăm gia đình nơi đây. Nhưng mấy năm gần đây, bệnh sữa trên tôm hùm trở thành đại dịch vô phương cứu chữa, khiến nghề nuôi tôm ở đây dần “tuột dốc”. Mùa tôm năm 2012 mới bắt đầu nhưng “bão bệnh” lại tiếp tục bùng phát. Mỗi ngày đi qua là mỗi ngày người dân nơi đây lại quặn lòng chứng kiến cảnh tôm hùm chết “trắng bè”, từ dăm chục đến 5 - 6 trăm con, thiệt hại hàng trăm tỷ đồng.

Đắng lòng trên những bè tôm

Khi bình minh vừa ló rạng trên mặt biển, những người đàn ông ở thôn Đầm Môn, Vĩnh Yên… đã lầm lũi lấy ghe, thúng chai lao nhanh về phía những bè tôm ken dày trên mặt biển Vân Phong. Họ lặng lẽ làm cái việc không hề mong muốn là lặn vớt tôm hùm chết dưới đáy lồng. Hơn 1 giờ sau, họ lại mang, ít thì vài con, nhiều thì cả giỏ tôm chết, đem về làng bán cho các đầu nậu với giá rẻ mạt, chỉ bằng 1/10 - 1/20 giá tôm sống.

Tôm hùm chết, người nuôi tôm ở Vạn Thạnh điêu đứng.

Từ bè trở về với giỏ tôm hùm chết trên tay, anh Nguyễn Khắc Dũng (thôn Đầm Môn) than thở: “Năm ngoái, thấy tôm hùm được giá, vợ chồng tôi dốc hết vốn liếng và vay thêm ngân hàng 150 triệu đồng để thả 4.000 con tôm giống. Sau 3 tháng thả nuôi, loạt đầu, tôi “rớt” khoảng 500 con. Sau đó, thấy hiện tượng tôm chết có vẻ chững lại, tôi đã khấp khởi mừng. Nhưng đến tháng 10 (âm lịch) năm ngoái, tôm lại tiếp tục chết trắng bè, có ngày chết cả trăm con, khiến vợ chồng tôi “xây xẩm”. Có lúc, vừa vớt tôm chết lên được mấy phút, lặn xuống đã thấy tôm lúc nãy còn đang bò giờ nằm phơi bụng chết. Đến thời điểm này, sau 10 - 12 tháng nuôi, số tôm của tôi đã chết hơn nửa (hơn 2.000 con), trọng lượng từ 0,7 - 0,9 kg/con và chưa có dấu hiệu dừng lại. Tiền con giống hết 800 triệu đồng (200 ngàn đồng/con), chưa kể tiền đầu tư lồng bè, nhân công, tiền thức ăn cho tôm mỗi ngày cũng ngốn vài ba triệu đồng, nếu nhân với ngần ấy thời gian nuôi thì thiệt hại tới bao nhiêu?”.

Tôm hùm lồng từng mang lại thu nhập đáng kể cho cư dân “làng tỷ phú”.

Đã mấy ngày nay, ông Nguyễn Dừa ở thôn Đầm Môn như ngồi trên đống lửa. Vì quá lo lắng và buồn bực chuyện tôm chết nên ông đã ngã bệnh. Nhưng nằm nghỉ cũng không yên, ông cứ đi ra đi vào rồi lại hối thúc con ra bè xem tôm thế nào. 10 năm liền gắn bó với nghề nuôi tôm nhưng chưa lúc nào, ông cảm thấy bất an như lúc này. Nhà ông có 28 ô lồng, thả nuôi được 3.100 con tôm hùm (1 năm), trọng lượng khoảng 0,7 - 0,8 kg/con nhưng hiện đã chết gần nửa, 1.600 con còn lại vẫn tiếp tục hao hụt vì hiện tượng tôm chết chưa có dấu hiệu dừng lại. Ông Dừa than thở: “Hầu như người trong làng không ai trở tay kịp vì tôm chết hàng loạt. Ban đầu, tôi cũng có ý định “bán non” để vớt vát chút đỉnh tiền vốn. Nhưng do biết dịch bệnh, thương lái ép giá xuống chỉ bằng một nửa giá cuối năm ngoái và không bằng giá thị trường, nên nếu bán sẽ lỗ nặng; vậy là tôi đành ráng chờ giá lên”.

Không riêng ông Dừa, hàng trăm hộ nuôi tôm hùm ở Vạn Thạnh đang trong cảnh “sống dở, chết dở” vì để không đặng, bán cũng chẳng xong.

Trắng tay vì “bão bệnh”

Khi tôm chết, người nuôi chỉ bán được với giá giảm 10 - 20 lần tôm hùm sống, nên thiệt hại rất lớn.

“Làng tỷ phú” giờ tiêu điều vì “bão bệnh”. Nhiều người dân hoang mang, mất ăn mất ngủ vì tôm chết hàng loạt. Hôm chúng tôi tới Đầm Môn, ngay ở đầu thôn, đã gặp ông Huỳnh Lộc với gương mặt phờ phạc, ngồi thẫn thờ trông bè tôm của mình. Ông Lộc buồn bã: “Ròng rã gần 10 tháng trời, con tôm lớn được từ 0,5 - 0,7 kg/con thì lũ lượt lăn ra chết. Vụ này, mấy cha con tui dốc hết vốn, cắm thêm 3 “sổ đỏ” để vay ngân hàng 400 triệu đồng thả nuôi 6.000 con tôm hùm, bây giờ chỉ còn khoảng 3.500 con. Nếu tính bình quân mỗi con tôm được 0,6 kg (2.500 con), với giá thị trường 700.000 đồng/kg thì tui mất đứt hơn 1 tỷ đồng! Bao nhiêu tiền của, công sức, nhọc nhằn với sóng gió để nuôi tôm, giờ có nguy cơ tay trắng!”. Đợt dịch này, ngoài các hộ nuôi tôm ở địa phương, còn có hộ ông T., ở thị trấn Vạn Giã ra đây đầu tư nuôi tôm là thiệt hại nặng nhất. Với hơn 100 ô lồng, lượng tôm mà ông T. thả nuôi lên đến 13.000 con, sau khi nuôi chừng 10 tháng thì tôm chết gần hết, đến nay chỉ còn lại 300 con, thiệt hại ước hàng chục tỷ đồng. Thời điểm chúng tôi có mặt, ông T. đang đi rao bán bè tôm của mình để lấy tiền trả nợ. Hiện số tiền ông nợ ngân hàng, anh em bạn bè chưa biết lấy đâu để trả. Sở dĩ ông không muốn nêu tên cũng vì không muốn phơi bày nỗi khốn khổ của mình cho mọi người biết.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phan Văn Ni, Phó Chủ tịch UBND xã Vạn Thạnh cho biết: “Toàn xã có 350 ha mặt nước nuôi trồng thủy sản với 900 hộ nuôi 7.000 lồng tôm hùm. Tình trạng tôm hùm chết với các triệu chứng trắng sữa, long đầu, đen mang xảy ra từ tháng 10 (âm lịch) năm trước và kéo dài tới nay. Trước Tết Nguyên đán, ngày cao điểm, số tôm chết trong xã lên đến 400 kg, tương đương gần 4 tấn trong vòng 3 tháng! Tôm chết chủ yếu là loại tôm thịt đã được nuôi khoảng 10 - 12 tháng, trọng lượng 0,5 - 0,7 kg/con. Từ đầu năm đến nay, hiện tượng tôm chết tuy có giảm, nhưng mỗi ngày, vẫn có khoảng 500 - 600 con tôm chết (250 kg). Thiệt hại trong đợt dịch này ước tính hàng trăm tỷ đồng”.

Để “cứu” bè tôm, nhiều hộ nuôi tôm ở Vạn Thạnh có ý định bán tháo tôm, những mong gỡ gạc chút vốn liếng. Tuy nhiên, tại thời điểm này, giá tôm ở đây lại bị thương lái ép xuống chỉ còn bằng nửa giá cuối năm ngoái, thậm chí thấp hơn giá thị trường từ 300 - 400 ngàn đồng. Do tâm lý “còn nước còn tát”, người nuôi tôm hùm đành cắn răng chống chọi với “bão bệnh”, “nín thở” chờ giá lên trong khi lòng vẫn lo ngay ngáy. Để không đặng, bán cũng chẳng xong, nguy cơ lâm vào cảnh tay trắng là tình cảnh của người nuôi tôm ở Vạn Thạnh hiện nay.

Đâu là nguyên nhân?

Năm 2001, khi khởi nghiệp nuôi tôm hùm, ngoài chút ít vốn liếng của gia đình, anh Nguyễn Khắc Dũng vay mượn thêm của anh em, bạn bè hàng trăm triệu đồng để thả nuôi 2 lồng tôm hùm. Giai đoạn 2001 - 2007, liên tiếp thắng lớn nên chỉ trong 6 năm, anh Dũng đã phát triển được 40 lồng tôm hùm. Nhưng đến mùa vụ 2007 - 2008, không riêng anh Dũng, cả xã Vạn Thạnh “tan tác” vì dịch bệnh sữa trên tôm hùm, nhiều nhà “tán gia bại sản”. Sau vụ đó, người nuôi tôm ở Vạn Thạnh có vẻ dè dặt hơn, số lượng tôm thả nuôi cũng ít hơn. Tuy vẫn còn hiện tượng tôm chết rải rác, nhưng do số lượng không nhiều nên người nuôi tôm vẫn lãi cao. Hơn thế, năm 2010 - 2011, có thời điểm, giá tôm loại 1 lên đến 2,7 - 2,8 triệu đồng/kg; số gia đình thu lãi hàng trăm triệu đồng, thậm chí hàng tỷ đồng không hiếm. Vì thế, năm 2011 và đầu năm 2012, lượng tôm hùm thả nuôi ở Vạn Thạnh lại tăng chóng mặt: 7.000 lồng, ước hơn 1 triệu con giống.

Theo ông Phan Văn Ni, tôm chết là do số lượng lồng tôm thả nuôi quá dày, chất thải từ thức ăn nuôi tôm tích tụ hàng năm rất lớn, làm cho môi trường nước bị ô nhiễm nghiêm trọng. Trong khi đó, bệnh sữa trên tôm hùm đến nay vẫn chưa có thuốc chữa trị hữu hiệu, người dân vẫn dùng các loại thuốc chữa bệnh cho tôm sú nhưng không mấy kết quả. Hơn thế, do “xót của”, hầu hết số tôm hùm chết đều không được dân đem tiêu hủy mà vẫn bán để vớt vát nên nguy cơ bùng phát dịch lại càng lớn. Điều này dễ làm mầm bệnh phát tán và lây lan ra các vùng nuôi xung quanh.

Tôm hùm thương phẩm loại 1 (1 kg/con trở lên) trên thị trường hiện có giá từ 1,6 - 1,7 triệu đồng/kg; loại 2, 3 (từ 0,7 - 0,9 kg/con) giá từ 1,2 - 1,3 triệu đồng/kg. Nhưng khi tôm chết, bà con vớt lên bán thì giá giảm 10 - 20 lần, chỉ còn 70 - 100 ngàn đồng/kg!

ANH TUẤN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005