Nuôi tôm “vượt rào” là hiểm họa của cả cộng đồng

Nuôi tôm trái vụ tỷ lệ thành công rất thấp và người nuôi thường phải chuốc lấy những hậu quả thất bại nặng nề, đây là bài học không mới đối với người nuôi tôm.

Tuy vậy, vụ tôm năm 2012 này một số bà con nuôi tôm ở ĐBSCL dường như vẫn bất chấp rủi ro dẫm chân vào “vết xe đổ”, và cuối cùng cả cộng đồng người nuôi tôm phải gánh chịu những hậu quả khó lường mà họ để lại.

“Vượt rào” đồng nghĩa rủi ro cao

Theo Chi cục Thủy sản tỉnh Trà Vinh, toàn tỉnh Trà Vinh hiện có 895 hộ thả nuôi trước lịch thời vụ trên diện tích 1.397,2 ha với 80,19 triệu con tôm giống trong tổng số 6.866 ha của 6.047 hộ đang thả nuôi. Trong đó, tính đến thời điểm này đã có có 399 hộ bị thiệt hại trên diện tích 545,4 ha (gần 40% diện tích thả sớm) với 26,19 triệu con tôm giống, tập trung ở huyện Duyên Hải và Cầu Ngang.

Tại Sóc Trăng, ông Nguyễn Văn Khởi - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng - cho biết năm nay, toàn tỉnh có hơn 700 ha ao tôm thả giống sớm. Dù trong lịch thời vụ nuôi tôm năm 2012, tỉnh khuyến cáo nông dân chỉ nên thả bắt đầu thả tôm nuôi từ tháng 3/2012 trở đi. Kết quả là những ngày qua đã có hơn 100 ha tôm nuôi (hơn 14% diện tích thả sớm) ở thị xã Vĩnh Châu, huyện Trần Đề, Mỹ Xuyên bị chết.

Năm 2012 này, tình trạng vi phạm chỉ thị ngắt vụ trong nuôi tôm trên địa bàn tỉnh Tiền Giang giảm mạnh so với năm ngoái. Theo kết quả báo cáo sơ bộ tình hình thực hiện chỉ thị ngắt vụ nuôi tôm năm 2012 của các địa phương, toàn tỉnh có khoảng 40 ha ao tôm thả nuôi sớm so với thời gian cho phép của chỉ thị ngắt vụ (được phép thả giống sau ngày 15/1), giảm gần 90% so với 342,6 ha của năm 2011. Trong đó, diện tích tôm nuôi bị dịch bệnh chết chiếm hơn 50% diện tích ao tôm thả giống sớm.

Trên đây là những con số thống kê được, thực tế diện tích tôm nuôi bị thiệt hại có thể còn cao hơn nhiều. Ông Trần Thanh Phong là chủ đại lý kinh doanh thức ăn, thuốc thú y thủy sản đồng thời cũng là hộ nuôi tôm ở xã Phước Trung, huyện Gò Công Đông (Tiền Giang) - cho biết, hơn 70% hộ nuôi tôm “vượt rào” ở xã Phước Trung này bị “rớt giữa đường” (tôm bệnh chết) do bị hoại tử gan, đốm trắng nhưng người nuôi tôm sợ nhiều người biết nên không báo với cơ quan chức năng.

Chưa chắc bán được giá

Nhiều người nuôi tôm đã quan niệm rằng, nuôi tôm vụ nghịch để bán được giá, có lợi nhuận cao nên không nghĩ đến hậu quả. Đến khi tôm nuôi bị bệnh chết, họ hối hận thì cũng đã muộn rồi. “Cũng vì muốn có tôm bán sớm hơn những hộ nuôi khác để được giá cao chứ tôi đâu nghĩ rằng kết quả lại ra nông nổi này”, ông Nguyễn Văn Rô có ao tôm 4.000 m2 thả sớm hơn chỉ thị ngắt vụ 10 ngày và bị thiệt hại do bị bệnh gan ở xã Tân Thạnh, huyện Tân Phú Đông (Tiền Giang) buồn bã nói.

Trên thực tế, phần lớn tôm nuôi không được tiêu thụ trong nước mà được chế biến xuất khẩu vì vậy giá tôm nguyên liệu trong nước phụ thuộc rất lớn vào thị trường thế giới. Điều này đã được ông Mai Thành Lộc - Phó giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Tiền Giang khẳng định với bà con nuôi tôm trong một cuộc hội nghị lấy ý kiến Chỉ thị ngắt vụ nuôi tôm được tổ chức gần đây.

Theo ông Lộc, tôm Việt Nam chủ yếu xuất khẩu và Việt Nam cũng chỉ là một nước có thế mạnh về xuất khẩu tôm bên cạnh các nước sản xuất tôm lớn trên thế giới như Thái Lan, Trung Quốc… nên giá tôm trong nước bị ảnh hưởng bởi cán cân cung cầu tôm trên thị trường thế giới chứ không phụ thuộc nhiều vào nguồn cung trong nước.

Số liệu thống kê giá cả tôm nuôi năm 2011 của Chi cục Thủy sản tỉnh Tiền Giang cho thấy, thời điểm thu hoạch vụ nghịch (tháng 10 - 12) tôm sú loại 40 con/kg chỉ có giá 145 - 155 ngàn đồng/kg, tôm sú loại 30 con/kg có giá 175 - 190 ngàn đồng/kg, giảm 20 – 25 ngàn đồng/kg so với vụ thuận (tháng 6 - 8); tôm thẻ chân trắng loại 100 con/kg có giá 68 - 75 ngàn đồng/kg, giảm 12 - 17 ngàn đồng/kg.

Hậu quả khó lường

Chẳng phải tự nhiên cơ quan chức năng “bày ra” chỉ thị ngắt vụ, lịch thời vụ, rồi dựa vào đó mà không cho người dân thả tôm nuôi, hạn chế khả năng làm giàu của người dân, mà vấn đề chính ở đây chính là lợi ích của chính người nuôi tôm, của cả cộng đồng nuôi tôm.

Đại diện Thanh tra Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang, cho biết có trường hợp chủ xe vận chuyển tôm giống vi phạm thời gian thả nuôi tôm trên địa bàn tỉnh Tiền Giang theo chỉ thị ngắt vụ của UBND tỉnh nhưng người này chẳng những không biết lỗi mà còn lớn tiếng cho rằng: “Nhà nước làm khó dân, không giúp người dân làm giàu thì thôi chứ sao lại cấm”. Đây quả là một số ít người dân thiếu ý thức, kém hiểu biết làm tăng hiểm họa cho cả cộng đồng người nuôi tôm.

Thật vậy, theo các tài liệu khoa học, thời gian ngắt vụ là nhằm để ao nuôi có thời gian nghỉ, để cải tạo ao cho tốt, cắt đứt mầm bệnh giữa 2 vụ nuôi liên tiếp nhau, từ đó từ đó duy trì hiệu quả giúp nghề nuôi tôm phát triển bền vững. Ngược lại, nếu vì lợi ích trước mắt mà thả nuôi liên tục thì các vụ tôm càng về sau rủi ro càng cao. Thêm vào đó, ao nuôi nhanh chóng bị lão hóa, mầm bệnh nhiều và vùng nuôi tôm đó nhanh chóng trở thành “vùng nuôi tôm chết”.

Theo Chi cục Thủy sản tỉnh Tiền Giang, nguyên nhân dẫn đến rủi ro cao trong những ao nuôi tôm thả nuôi trong thời gian ngắt vụ có rất nhiều. Đầu tiên là chất lượng con giống, bởi trong thời gian ngắt vụ, điều kiện khí hậu không thuận lợi cho hoạt động sản xuất giống. Do đó, chất lượng giống sản xuất ra khó đáp ứng cho nhu cầu nuôi thâm canh và bán thâm canh, nhất là thời điểm điều kiện thời tiết không thuận lợi cho sự phát triển của tôm nuôi. Lúc này, khả năng mầm bệnh phát triển là rất cao và đương nhiên là tỷ lệ thành công của những ao tôm nuôi trái vụ là rất thấp.

Hơn nữa, trong điều kiện sản xuất nhỏ lẻ, hầu hết bà con nuôi tôm không có hệ thống ao lắng, xử lý nước thải, hoặc tận dụng cả ao lắng để nuôi tôm nên nước thải và bơm bùn đáy ao sau thu hoạch sẽ được bơm thẳng ra kênh rạch mà không qua xử lý đã làm cho hệ thống kênh rạch bị bồi lắng, môi trường nước tự nhiên bị ô nhiễm nghiêm trọng. Việc xả thải liên tục, không có thời gian ngắt vụ đồng loạt để môi trường được phục hồi, mầm bệnh bị cắt đứt sẽ dẫn đến tình trạng mầm bệnh tràn lan, ao nuôi nhanh lão hóa, nguồn nước trong hệ thống kênh rạch trở nên ô nhiễm.

Tiếp theo, vấn đề rất quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả và sự bền vững của nghề nuôi tôm mà rất ít bà con chú trọng, đó là chất đất trong ao nuôi tôm. Đất thường xuyên ngập mặn sẽ làm thay đổi tính chất vật lý và hóa học của đất khiến đất rất chặt, khó thoát nước và dễ nứt nẻ sâu khi phơi khô dẫn đến chua đất khi có nước. Hàm lượng Natri trong nước mặn sẽ dễ bị hấp thu vào trong đất, từ đó các ion Natri này sẽ đẩy các chất dinh dưỡng có lợi trong đất ra ngoài dẫn đến dễ bị rửa trôi. Bên cạnh đó, ion Clo sẽ tồn tại trong đất và tích lũy dần theo thời gian dẫn đến sự suy thoái khó phục hồi của môi trường đất thường xuyên ngập mặn. Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm cho đất nuôi tôm liên tục nhiều năm sẽ không còn có hiệu quả nếu không có chế độ cải tạo hợp lý.

Để nghề nuôi tôm thâm canh, bán thâm canh phát triển một cách bền vững thì hơn ai hết, chính người nuôi phải thấy rõ trách nhiệm của mình, phải nghiêm túc thực hiện những quy định của pháp luật về thời gian ngắt vụ nuôi tôm, bảo vệ môi trường, quản lý dịch bệnh và tuân thủ khuyến cáo của các cơ quan chuyên môn về mùa vụ thả nuôi để nghề nuôi tôm biển phát triển bền vững.

Thành Công

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005