Giống - Bài toán căn cơ

Một trong những nguyên nhân khiến nuôi tôm trở thành nghề chứa đựng nhiều rủi ro nhất là vấn đề muôn thuở: con giống! Thiếu về số lượng, kém về chất lượng, quản lý sản xuất, kinh doanh giống lỏng lẻo và chồng chéo... tiếp tục là những vấn đề nan giải không chỉ với nhà nông, khoa học mà còn là trăn trở của các cấp lãnh đạo.

Những vấn đề nổi cộm

Theo thống kê của Tổng cục Thủy sản, tính đến hết tháng 12 năm 2011 cả nước có 1.848 trại sản xuất giống tôm sú và 2.566 trại sản xuất giống tôm thẻ chân trắng. So với năm 2010, số cơ sở sản xuất giống tôm nước lợ giảm đáng kể (bằng 76% số trại năm 2010) nhưng sản lượng đạt hơn 50,5 tỷ tôm giống (bằng 113% sản lượng năm 2010 và vượt 5% kế hoạch năm 2011).

Sản xuất giống tôm sú trước đây tập trung chủ yếu tại các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận và Bình Thuận (chiếm hơn 50% sản lượng tôm giống cả nước). Tuy nhiên, một vài năm trở lại đây các trại sản xuất tôm giống khu vực ĐBSCL tham gia sản xuất số lượng tôm giống lớn như Bạc Liêu, Kiên Giang và Cà Mau, cung cấp cho nhu cầu nuôi của các tỉnh khu vực ĐBSCL. Trại sản xuất tôm sú ở khu vực này phân tán, điều kiện sản xuất không đảm bảo vệ sinh môi trường cũng làm ảnh hưởng đến chất lượng tôm sú giống.

Nguồn khai thác tôm sú bố mẹ càng ngày càng khan hiếm, chủ yếu khai thác từ vùng biển Rạch Gốc, khai thác từ vùng nước gần bờ nên hệ số thành thục không cao, phương pháp khai thác chủ yếu là cào làm tôm bị xây xát, ảnh hưởng đến sức khỏe tôm và dễ dẫn đến nhiễm các loại bệnh. Phần lớn tôm bố mẹ khai thác không qua kiểm dịch, không xét nghiệm các bệnh nguy hiểm.

Tổng cục Thủy sản đã tiến hành nhiều đợt kiểm tra, kết quả cho thấy tôm thẻ chân trắng bố mẹ chủ yếu được nhập khẩu từ Mỹ, Singapore, Thái Lan, Trung Quốc và Indonexia. Tình hình kinh doanh tôm giống cũng rất phức tạp, một số cơ sở ương giống mua Naupli, post của một số cơ sở sản xuất tôm giống lớn về trộn với tôm của mình sản xuất hoặc với tôm chợ rồi lại lấy bao bì nhãn mác của công ty làm thương hiệu của mình. Một số lượng tôm giống cũng được buôn bán qua đường tiểu ngạch từ Trung Quốc qua của khẩu Quảng Ninh về Việt Nam, hầu hết số lượng này không được kiểm dịch, kiểm soát vì vậy đã gây thiệt hai cho người nuôi.

Trên thực tế, để sản xuất tôm giống có chất lượng thì một tôm mẹ (giá trên thị trường khoảng 7 triệu đồng/con) chỉ đẻ 2 lần với khoảng 1 triệu con tôm post. Tuy nhiên, do tiền mua tôm mẹ quá cao nên nhiều cơ sở cho đẻ đến 5 lần, sau đó, thay vì thả ra biển thì chủ trại lại mua tôm bố (khoảng 300.000 đồng/con) để cho giao phối với nhau. Vì thế, giá bán tôm post của các trang trại này chỉ khoảng 20 đồng/con. Còn các công ty sản xuất tôm giống có thương hiệu trên thị trường thì giá bán thường ở mức 70 đồng/con. Do nhu cầu con giống mỗi vụ khá lớn, những công ty này sản xuất không kịp đơn đặt hàng nên họ mua tôm giống từ các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, không kiểm định được chất lượng rồi đóng bao bì bán lại cho người dân.

Bên cạnh giống kém chất lượng là khả năng cung ứng của giống không đáp ứng được nhu cầu của người nuôi tôm. Quảng Ninh, một tỉnh miền Bắc có phong trào nuôi tôm khá mạnh nhưng chưa chủ động được con giống. Năm 2012, theo kế hoạch, toàn tỉnh sẽ thả nuôi trên 8.700 ha tôm các loại, trong đó có hơn 2.400 ha tôm trắng và hơn 6.300 ha tôm sú và theo tính toán sơ bộ thì lượng tôm giống cần để thả nuôi từ 1,7 - 1,9 tỷ con. Tuy nhiên, nguồn giống tại địa phương mới chỉ sản xuất được hơn 200 triệu con. Như vậy, nguồn giống này mới chỉ đáp ứng được khoảng 15% nhu cầu tôm giống toàn tỉnh. Trong thời gian gần đây Công ty CP Chăn nuôi C.P Việt Nam và Công ty TNHH Uni-President Việt Nam đã cung cấp con giống cho thị trường Quảng Ninh, nhiều cơ sở nuôi đã mạnh dạn mua giống của 2 công ty này về thả nuôi, kết quả cho thấy chất lượng tôm giống tốt, có tốc độ tăng trưởng nhanh, sức đề kháng cao, có uy tín và dịch vụ tốt. Tuy nhiên, do thiếu vốn nên chủ yếu người nuôi tôm vẫn nhập giống về từ Trung Quốc.

Tìm giải pháp

Mới đây, trong báo cáo tại Hội nghị Tổng kết tình hình nuôi tôm nước lợ năm 2011 và triển khai kế hoạch sản xuất năm 2012 (Bạc Liêu, 8/2/2012), Bộ NN&PTNT đã xác định được vấn đề đủ giống chất lượng, sạch bệnh là một trong những yếu tố đầu vào quyết định đến sự thành công của nghề nuôi tôm nên công tác quản lý chất lượng giống được Bộ quan tâm và chỉ đạo sát sao. Trước hết bằng việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật nhằm quản lý giống tốt hơn ở các khâu kiểm dịch, điều kiện sản xuất kinh doanh giống, điều kiện vệ sinh thú y cơ sở sản xuất kinh doanh giống thuỷ sản... như thông tư 06/2010/TT-NNPTNT ngày 2/2/2010; Quyết định 456/QĐ/ BNN-NTTS ngày 4/2/2008 ; Quyết định 57/2008/QĐ-BNN ngày 2/5/2008;... Tổng cục Thuỷ sản cũng như các địa phương đã tổ chức tập huấn, tuyên truyền các văn bản này, đồng thời tổ chức nhiều đoàn đi kiểm tra tình tình thực hiện các văn bản đó.

Ông Nguyễn Huy Điền, Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng, Tổng cục Thủy sản cho biết: Một số địa phương đã quản lý trại theo mã số và thẻ trại. Cơ sở phải trình thẻ khi đăng ký kiểm dịch. Các địa phương đều tổ chức kiểm tra và cấp giấy chứng nhận vệ sinh thú y thuỷ sản, điều kiện sản xuất kinh doanh giống cho các trại giống đảm bảo điều kiện quy định. Đối với các cơ sở không thực hiện đầy đủ quy định điều kiện vệ sinh thú y thuỷ sản thì đình chỉ sản xuất, xử lý vi phạm theo quy định và yêu cầu khắc phục, sau đó kiểm tra lại nếu đủ điều kiện mới cho sản xuất.

Thực tế cho thấy, để nâng cao chất lượng con giống, cần thực hiện các giải pháp đồng bộ. Trong đó cần triển khai quy hoạch vùng sản xuất giống tập trung, xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ hoạt động sản xuất giống, tăng cường quản lý về điều kiện sản xuất, kinh doanh giống thủy sản, cần khắc phục hoặc xử lý đối với các cơ sở chưa đủ điều kiện. Xây dựng mới một số trại sản xuất giống chất lượng cao nhằm tạo ra con giống đảm bảo chất lượng, tốc độ tăng trưởng nhanh, sạch bệnh.

Phương Linh

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005