Tìm luồng cá giúp ngư dân

Lần đầu tiên Việt Nam đã thử nghiệm thành công việc dự báo luồng cá ngừ đại dương dựa trên các yếu tố môi trường sinh thái biển kết hợp với đặc điểm sinh học của loài cá ngừ, giúp ngư dân khai thác hiệu quả.

Mô hình dự báo ngư trường trong tháng ở vùng biển xa bờ miền Trung do Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội) và Viện Nghiên cứu hải sản - Bộ NN-PTNT phối hợp triển khai từ năm 2010, hiện đã kết thúc giai đoạn thử nghiệm với độ chính xác cao.

Dự báo chính xác 60%

Mô hình tập trung nghiên cứu trên 2 loài cá ngừ đại dương mà ngư dân thường khai thác là cá ngừ vây vàng và cá ngừ mắt to trên vùng biển xa bờ miền Trung. Theo PGS-TS Đoàn Bổ, Chủ nhiệm Bộ môn Quản lý biển Khoa Khí tượng – Thủy văn - Hải dương học Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, người trực tiếp tham gia nghiên cứu, đây là mô hình tiên tiến nhất trong việc phát hiện luồng cá giúp ngư dân khai thác ngoài khơi hiệu quả.

“Mô hình có sự kết hợp giữa các yếu tố sinh học của loài cá ngừ với môi trường biển để dự báo luồng cá. Đây là điều trước đây chưa bao giờ làm được ở Việt Nam” - PGS-TS Đoàn Bổ khẳng định. Để phát hiện luồng cá, mô hình tập trung phân tích 26 yếu tố về môi trường sinh thái biển, như: nhiệt độ nước, cấu trúc nhiệt, lớp đồng nhất… được cập nhật hằng ngày từ vệ tinh rồi so sánh với đặc điểm sinh học của loài cá ngừ để phát hiện nơi nào chúng sẽ tập trung nhiều.

Theo PGS-TS Đoàn Bổ, cá ngừ thích nghi trong ngưỡng nhiệt độ từ 20 độ C - 24 độ C nên chủ yếu tập trung từ bề mặt biển đến độ sâu khoảng 200 m. Thức ăn của cá ngừ thường gắn liền với năng suất sinh học của các loài phù du sinh vật. Chỗ nào có nhiều phù du sinh vật thì chỗ ấy có nhiều thức ăn cho cá ngừ và đấy là nơi cá ngừ sẽ tập trung nhiều.

“Hiện nay, mô hình đã kết thúc giai đoạn thử nghiệm với độ chính xác 60%. Đây là kết quả rất cao. Mô hình đang bước vào giai đoạn kiểm định và dự kiến đến năm 2015 sẽ tiến hành dự báo nghiệp vụ cho ngư dân” - PGS-TS Đoàn Bổ phấn khởi. Dự kiến, việc dự báo luồng cá sẽ được thực hiện theo từng tháng, gắn với thời gian mỗi chuyến biển của ngư dân.

Ngoài ra, trong mỗi tháng sẽ có 3 lần dự báo mới với thời gian dự báo ngắn hơn. Việc dự báo sẽ được thông tin miễn phí, rộng rãi đến ngư dân cả nước trên các đài phát thanh ở duyên hải, truyền hình kỹ thuật số và Đài Tiếng nói Việt Nam.

Theo ông Nguyễn Văn Do, Phó Phòng Hậu cần dịch vụ nghề cá, Cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản - Bộ NN-PTNT, hiện cục rất quan tâm về mô hình này và đang tập trung để triển khai sớm đến ngư dân.

Ngư dân được lợi lớn

Lão ngư Trần Kim Hoa (63 tuổi, ngụ phường 6, TP Tuy Hòa - Phú Yên), chủ 2 tàu cá, cho biết việc tìm luồng cá lâu nay của ngư dân chủ yếu chỉ dựa vào kinh nghiệm. “Vùng biển nào mà chuyến biển trước khai thác đạt hiệu quả thì chuyến sau cứ thế giăng câu. Thả câu đôi ba ngày không có cá thì di chuyển đến vùng biển khác, tìm nơi có nước biển ấm để thả” - ông Hoa cho biết.

Chỉ dựa vào kinh nghiệm nên ngư dân vừa tốn thời gian vừa tốn nhiên liệu để tìm luồng cá, chi phí chuyến biển tăng cao nhưng hiệu quả mang lại thường bấp bênh. Theo số liệu của Hiệp hội Cá ngừ Việt Nam, trữ lượng cá ngừ đại dương hằng năm ở vùng biển ngoài khơi miền Trung là trên 50.000 tấn, khả năng khai thác bền vững khoảng 17.000 tấn. Tuy nhiên, hiện trung bình mỗi năm, ngư dân 3 tỉnh Bình Định, Phú Yên và Khánh Hòa chỉ khai thác được trên dưới 10.000 tấn, riêng Phú Yên là hơn 5.000 tấn.

Để giúp ngư dân tìm luồng cá, năm 2011, Trung tâm Khuyến nông- Khuyến ngư quốc gia có hỗ trợ một máy tầm ngư hiệu Sonar JMC-CSV-1000-180 cho một tàu cá của ngư dân Biện Quang (xã Hòa Hiệp Nam, huyện Đông Hòa - Phú Yên). Thiết bị này có thể phát hiện luồng cá trong bán kính 800 m. “Thiết bị này giúp ngư dân khai thác hiệu quả gấp 2 lần nhưng cũng chỉ dò tìm luồng cá trong bán kính nhất định, giá lại rất cao, từ 280 - 400 triệu đồng/máy nên ngư dân không có tiền để sắm” - ông Nguyễn Khắc Tân, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cá ngừ Phú Yên, băn khoăn.

Theo ông Võ Thiên Lăng, Phó Chủ tịch Hội Nghề cá Việt Nam, để giúp ngư dân ra khơi bám biển, việc làm thế nào phát hiện chính xác luồng cá và ngư trường là vấn đề hội quan tâm hàng đầu hiện nay. “Rõ ràng, những khu vực nào có môi trường sinh thái thuận lợi thì đàn cá sẽ tập trung nhiều. Nếu các nhà khoa học Việt Nam phân tích được các yếu tố môi trường biển để tìm luồng cá giúp ngư dân thì không còn gì bằng. Ngư dân sẽ được hưởng lợi lớn” - ông Lăng nhận định.

Ông Võ Thiên Lăng cho biết một số nước tiên tiến, chẳng hạn Pháp, cũng đã thành công với việc phân tích môi trường sinh thái biển để dự báo ngư trường nhưng thông tin được bán với giá rất cao. Trước đây, Hội Nghề cá Việt Nam cũng từng được rao bán với giá trung bình mỗi thông tin là 1.000 USD. “Chỉ có một số tập đoàn khai thác cá lớn của Nhật Bản và Nga mới đặt mua nổi các thông tin dự báo ngư trường như thế” - ông Võ Thiên Lăng nói.

Nhiều nghề có thể “ăn theo”

Theo PGS-TS Đoàn Bổ, khi bước vào giai đoạn dự báo nghiệp vụ rộng rãi cho ngư dân, mô hình dự báo ngư trường trong tháng ở vùng biển xa bờ miền Trung không chỉ giúp cho nghề khai thác cá ngừ đại dương hiệu quả mà một số nghề khai thác ngoài khơi khác cũng được hưởng lợi theo.

“Ví dụ nghề khai thác mực. Một trong những thức ăn ưa thích của cá ngừ là mực. Nơi nào có lượng phù du trôi nổi nhiều thì đàn mực sẽ tập trung, đó cũng là nơi có nhiều cá ngừ. Ngư dân hành nghề khai thác mực và khai thác cá ngừ đại dương sẽ khai thác hiệu quả. Ngoài ra, đó cũng là nơi mà một số nghề như lưới vây, lưới rút tập trung khai thác tốt” - PGS-TS Đoàn Bổ nhìn nhận.

Hồng Ánh

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005