Cạn kiệt nguồn lợi thủy sản ven bờ

Khai thác thủy sản là một trong những thế mạnh của Cà Mau. Đây cũng là một trong những lợi thế mà ngư dân vùng biển này được thiên nhiên ưu đãi. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, người dân vùng ven biển Cà Mau vẫn chưa sử dụng và khai thác hợp lý khiến cho “mỏ vàng” này ngày một cạn kiệt và cuộc sống nghèo túng.

Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Cà Mau Châu Công Bằng cho biết, có nhiều nguyên do khiến cho nguồn lợi thủy sản Cà Mau ngày một cạn kiệt, trong đó phải kể đến sự khai thác quá mức của người dân. Chính sự bất hợp lý trong cách “tận dụng” nguồn tài nguyên nên cư dân “vùng mỏ” nghèo vẫn hoàn nghèo.

Số lượng tàu khai thác quá tải

Toàn tỉnh hiện có trên 4.000 phương tiện đánh bắt thủy hải sản lớn, nhỏ. Trong đó, phương tiện đánh bắt gần bờ 1.408 chiếc, tập trung nhiều nhất huyện Trần Văn Thời và Phú Tân (gần 900 phương tiện). Với số lượng tàu thuyền đánh bắt như hiện nay, vùng biển Cà Mau đang nằm trong tình trạng quá tải.

Với 80.000 km2 ngư trường khai thác có từ 10.000 - 15.000 phương tiện đánh bắt thường xuyên, kể cả phương tiện khai thác ở các tỉnh khác đến. Chính vì lẽ đó mà nghề khai thác biển đang đứng trước khó khăn.

Đội tàu đánh bắt thủy sản của Cà Mau ngày càng hùng hậu, vì thế, tái tạo nguồn lợi thủy sản để khai thác bền vững là vấn đề cấp thiết. Ảnh: Minh Tấn

Phó Chi cục trưởng Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản Cà Mau Nguyễn Bửu San cho biết, chính cuộc sống nghèo khó nên ngư dân không đủ điều kiện ra khơi, cứ quanh quẩn đánh bắt thủy hải sản ven bờ. Nhưng đa phần các loài thủy sản thường hay di cư vào đất liền để sinh sản. Vì vậy, vô tình họ đã sát hại nguồn lợi giống thủy sản tự nhiên, dẫn đến nguồn lợi thủy sản ngày càng cạn kiệt.

Khi số lượng tàu ngày càng tăng thì ngư trường khai thác càng bị thu hẹp. Thực trạng này tất yếu nảy sinh ra nghề đánh bắt bị cấm như dùng xung điện càng gia tăng, vào những vùng cấm để đánh bắt trộm hoặc xâm phạm nguồn lợi thủy sản của nước bạn.

Số lượng tàu khai thác thủy sản của Cà Mau bị các nước ngoài bắt ngày càng tăng. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2012 đến nay đã có 15 chiếc với 139 thuyền viên. Trong đó, có 1 tàu chìm trên biển, số tàu được chuộc về 5 chiếc.

Chánh Thanh tra Sở NN&PTNT Cà Mau Phạm Thế Tài cho biết, số lượng tàu vi phạm khai thác vùng cấm hay nghề cấm đều tăng hằng năm. Từ đầu năm đến nay, qua kiểm tra 22 đợt, thanh tra đã xử phạt hành chính 133 trường hợp, trên 660 triệu đồng, riêng nghề đánh bắt bằng xung điện có 6 trường hợp.

Ông Nguyễn Tuấn, Chủ tịch UBND thị trấn Sông Đốc, trần tình, mặc dù có quy định cụ thể nhưng nhiều phương tiện vẫn xâm hại vùng biển cấm. Cào bay, cào đôi (những phương tiện mang tính hủy diệt cao) vẫn thường xuyên xâm lấn và khai thác trái phép.

Đặc biệt, những phương tiện khai thác gần bờ, với kích thước mắc lưới nhỏ, khó có loài thủy sản nào có thể thoát khỏi “lưới trời” này. Vì vậy, nguồn tài nguyên sẽ khó tái sinh, sẽ cạn kiệt.

Quản lý còn lỏng lẻo

Tính đến thời điểm hiện nay, toàn tỉnh chỉ còn 1 tàu kiểm ngư duy nhất (2 chiếc đã bị hư hại) tại thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời. Với lực lượng quá mỏng như vậy thì liệu có kịp thời kiểm tra, giám sát trên 4.000 phương tiện ở 70 cửa biển lớn nhỏ trên địa bàn tỉnh? Ngoài ra, còn có hơn 10.000 phương tiện ở các tỉnh khác thường xuyên khai thác trên vùng biển Cà Mau.

Ông Nguyễn Bửu San thừa nhận, đáng lẽ ra phải có trạm đóng đều ở các cửa sông để kịp thời kiểm tra, quản lý nhưng đất đai cất trạm, kinh phí xây dựng, ca-nô để tuần tra thì chưa đáp ứng được. Do vậy, công tác quản lý gặp rất nhiều khó khăn.

Một nghịch lý, theo quy định chỉ cho phép những phương tiện trên 90 CV được đăng ký khai thác, còn những phương tiện dưới 90 CV được quyền nâng cấp, sửa chữa. Số ngư dân nghèo ven biển có tàu công suất nhỏ vẫn lén lút hoạt động thường xuyên. Và nếu như trong tình trạng quản lý còn lỏng lẻo như hiện nay thì không tài nào kiểm soát nổi.

Người dân ven biển thị trấn Cái Đôi Vàm, huyện Phú Tân, vá lưới chuẩn bị chuyến ra khơi sắp tới.

Một cái khó nữa trong công tác quản lý đó là chuyện “kiểm tra, xử phạt”. Đa số các phương tiện đánh bắt gần bờ là những hộ nghèo, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, không đất sản xuất, không có điều kiện để ra khơi nên cho dù có kiểm tra rồi xử phạt nhiều lần thì họ vẫn tái diễn vì mưu sinh.

Thực tế chứng minh, trong thời gian qua, mặc dù đã được các ngành chức năng tăng cường tuần tra, kiểm soát, quản lý nghiêm ngặt nhưng người dân vẫn khai thác.

Ông Nguyễn Văn Tốc, chủ một tàu đánh cá gần bờ 5 năm nay ở thị trấn Cái Đôi Vàm, huyện Phú Tân, phân trần: “Vẫn biết đây là việc làm trái phép nhưng vì chén cơm, manh áo nên phải làm thôi. Sống ven biển mà không đi đánh bắt thì còn biết phải làm gì nữa bây giờ”.

Cần xây một lộ trình phù hợp

Theo ông Phạm Thế Tài, trong điều kiện hiện nay vẫn có thể phục hồi lại nguồn lợi thủy sản tự nhiên vốn có của nó. Trước mắt, cần loại bỏ những tàu dưới 20 CV, vì đây là những phương tiện khai thác mang tính hủy diệt rất lớn. Đồng thời có thể tạo những rạng san hô nhân tạo để tạo nơi trú ẩn cho các sinh vật, thu hút các nguồn lợi thủy sản khác. Ngoài ra, còn nhiều chương trình, dự án nhằm mục đích tái tạo lại nguồn lợi thủy sản. Nhưng cho đến nay vẫn chưa phát huy tác dụng.

Ông Nguyễn Tuấn phân tích, phải bảo tồn được nguồn thủy sản ven bờ thì mới mong duy trì và tái sinh được nguồn tài nguyên thiên nhiên này.

Mấy năm qua, tỉnh cũng đã đưa ra nhiều biện pháp giúp chuyển đổi nghề cho những phương tiện khai thác gần bờ, nhưng hầu như chưa mấy khả quan. Phương tiện khai thác gần bờ vẫn tăng, nguồn lợi vẫn còn nguy cơ bị hủy diệt.

Ông Nguyễn Bửu San cho biết, việc chuyển đổi ngành nghề kinh phí quá lớn, phải tập huấn cho người dân về những ngành nghề mới, đồng thời có quỹ đất để cho họ sản xuất mới thật sự có hiệu quả. Nếu không quyết liệt, không có giải pháp tích cực và biện pháp chế tài nghiêm khắc thì đâu rồi lại cũng vào đấy, vừa tốn công vừa tốn chi phí đầu tư.

Ngoài ra, để giúp quản lý nghiêm ngặt việc khai thác quá mức của ngư dân, UBND tỉnh cũng đã đưa ra Quyết định số 01/2008/QĐ-UBND về ban hành quy định phân cấp đăng ký, quản lý tàu khai thác trên địa bàn tỉnh Cà Mau năm 2008 và Quyết định số 03 về ban hành quy định phân cấp quản lý tuyến bờ cho UBND cấp huyện, xã ven biển. Tuy nhiên, từ sau khi đi vào thực hiện cho đến nay, kế hoạch vẫn chưa thể triển khai.

Ông Nguyễn Bửu San phân trần: “Thực sự, việc phân cấp quản lý cho từng huyện, xã sẽ sát sao hơn với tình hình thực tế. Tuy nhiên, hầu như các huyện đều buông xuôi, nhân lực không có, không được đào tạo chính quy, đa số là kiêm nhiệm, thiếu thốn kinh phí…”.

Bảo vệ và tái tạo nguồn tài nguyên biển ở Cà Mau vẫn là bài toán khó.

Hồng Nhung

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005