ĐBSCL: Tự phát chuyển đổi đất lúa

Có rất nhiều diện tích đất trồng lúa ở ĐBSCL chuyển sang đất nuôi trồng thủy sản trong một thời gian ngắn từ hấp lực của phong trào nuôi thủy sản. Trong khi mục tiêu chung là phải giữ cho được 3,8 triệu héc-ta đất trồng lúa và mỗi tỉnh phải giữ diện tích trồng lúa hiện hữu.

Điều này quả thật quá khó khi nông dân tự phát chuyển đổi sản xuất theo giá cả thị trường. Ở Trà Vinh, hấp lực làm giàu từ con tôm sú đã khiến nhiều nhà nông chuyển đổi diện tích đất trồng 1 vụ lúa và khai thác thủy sản tự nhiên thành ao tôm sú công nghiệp. 2 năm trước, xã Vinh Kim, huyện Cầu Ngang có hơn 3.000 hộ dân chuyên trồng lúa mùa kết hợp với khai thác nguồn tôm bạc đất. Khoảng 80% hộ dân có cuộc sống ổn định nhờ con tôm bạc đất. Nhưng thời gian gần đây, con tôm sú đã lấn gần khắp diện tích đất 1 vụ lúa vùng này. Bà Lê Thị Kim Phượng, Phó Chủ tịch UBND xã Vinh Kim, cho biết: “Lãnh đạo cấp huyện, xã đang lo lắng nếu như con tôm sú không bền vững thì địa phương sẽ mất hẳn vùng đất sản xuất lúa và con tôm bạc đất trời cho”. Nếu như năm 2011, toàn xã mới có 250 ha đất lúa mùa chuyển sang nuôi tôm sú, thì vụ tôm 2012 đã tăng lên 350 ha và còn tiếp tục tăng nếu như con tôm sú phát triển tốt. Chính con tôm sú đã và đang làm diện tích đất trồng lúa mùa đặc sản kết hợp nuôi nhữ tôm tép tự nhiên ở các ấp Chà Và, Cà Tum A, Thôn Rôn, Giồng Lớn của xã Vinh Kim đang giảm mạnh từng ngày. Hiện, xã Vinh Kim chỉ còn khoảng 1/2 diện tích trong số 1.760 ha đất trồng lúa kết hợp với nuôi nhữ tép bạc đất.

Ảnh: QUỐC TRUNG.

Ở Tiền Giang cũng đã có khoảng 150 hộ dân ở các xã Mỹ Thành Bắc, Thạnh Lộc, Phú Cường, Mỹ Phước Tây thuộc huyện Cai Lậy chuyển khoảng 150 ha đất lúa sang ương cá tra giống. Mặc dù vùng này không thuộc khu vực quy hoạch nuôi trồng thủy sản, nhưng do việc ương cá giống lãi cao nên người dân tự phát phá vỡ quy hoạch. Thực trạng này làm cho chính quyền các địa phương rất lúng túng và chưa có biện pháp xử lý, ngăn chặn. Ông Nguyễn Văn Khởi, ở ấp 3, xã Thạnh Lộc, tâm sự: “Nông dân biết việc đào ao để ương cá tra giống trong vùng trồng lúa là phá quy hoạch, nhưng trồng lúa hoài vẫn không khá được. Năm 2011, có một vài hộ làm trước thắng lớn, giá cá tra loại 60 - 65 con/kg liên tục tăng từ mức 50.000 đồng/kg lên đến hơn 75.000 đồng/kg. Với giá này sau khi trừ chi phí lãi gấp 5 lần/3 vụ lúa. Năm 2011, với 9.000 m2 mặt nước ương cá tra giống, sau khi trừ chi phí lãi được hơn 500 triệu đồng. Dù không biết giá cá tra giống thời gian tới như thế nào, nhưng tôi sẽ tiếp tục đào thêm khoảng 3 ha đất lúa để làm ao ươm cá tra giống”. Ông Nguyễn Văn Đô, ở ấp 4, xã Thạnh Lộc cũng thu về lãi ròng hơn 17 triệu đồng từ 1.000 m2 mặt nước ương cá tra giống.

Nhiều mảnh đất ruộng ở xã Vĩnh Thuận Tây biến thành ao nuôi cá rô đầu vuông. Ảnh: H.THU.

Ông Phạm Công Trung, Phó Chủ tịch UBND xã Thạnh Lộc, cho biết: Từ năm 2010 đến nay, người dân đã chuyển từ đất lúa lên ương cá tra giống rất nhiều. Từ 5 ha ban đầu thì nay tăng lên 64,43 ha với 96 hộ. Việc ương cá tra còn gây ô nhiễm môi trường và mạch nước ngầm do mỗi ao cá đều khoan một giếng tầng nông và mỗi lần cải tạo ao, người dân phải vét hết phần đất bùn dưới đáy ra ngoài. Chúng tôi đã kết hợp với Phòng NN&PTNT huyện Cai Lậy khuyến cáo người dân không nên sử dụng đất trồng lúa sai mục đích, nhưng hiện tại người dân tiếp tục thuê Kobe đào đất lúa để đào ao ương cá. Ông Trung cho biết thêm: “Người dân vẫn đang phớt lờ những khuyến cáo của chính quyền địa phương và dường như thách thức chúng tôi”.

Còn ông Trần Văn Biên, Chủ tịch UBND xã Mỹ Thành Bắc, huyện Cai Lậy cho rằng, rất khó cản người dân. Toàn xã chỉ có 25,3 ha đất để ương cá tra. Trong đó, diện tích đất lúa chuyển sang ương cá khoảng 16 ha. Thời gian gần đây, diện tích ương cá tra giống đã chựng lại, nguyên nhân do giá cá tra giảm mạnh khiến người dân không có lãi. Sau mỗi mùa thu hoạch, chủ nuôi thường vét ao bùn thải ra bên ngoài, nhưng đây là số ít, số còn lại thải về vườn, bể chứa. Theo ông Trà Văn Yên, Chủ tịch UBND xã Phú Cường, huyện Cai Lậy, rất khó cấm cản bà con bởi đây là quyền lợi kinh tế của người dân. Còn vấn đề chuyển đổi từ đất lúa sang đất nuôi thủy sản do một số người mướn đất để đào ao. Ông Phan Hữu Hội, Chi cục phó Chi cục Thủy sản tỉnh Tiền Giang, cho biết: Chúng tôi đã đến khảo sát các địa phương này và thấy người dân chuyển đổi đất trồng lúa sang đất khác quá nhiều. Đây là một hình thức chuyển đổi sai mục đích. Ngoài ra, người dân còn khoan giếng tầng nông rất nhiều, nếu không kịp ngăn chặn thì tình trạng ô nhiễm nguồn nước ngầm chỉ trong thời gian ngắn.

Hiện nay, lãnh đạo huyện Cái Bè đã tổ chức rất nhiều đoàn đến tuyên truyền, động viên người dân không nên đào ao ương cá theo phong trào vì hại nhiều hơn lợi. Vay mượn chi phí đào ao thả cá tốn hàng trăm triệu đồng/ha là số tiền không hề nhỏ đối với hộ nông dân nghèo. Nuôi cá tự phát gây ô nhiễm môi trường còn dễ dẫn đến nguy cơ rủi ro, thiệt hại. Khi thất bại có muốn trở lại làm lúa cũng không được. Hiện tại, phong trào đào ao ương cá tra giống trên địa bàn huyện đã tạm lắng. Tuyệt đối không để bà con chạy theo phong trào, nhất thiết phải có biện pháp xử lý theo hướng quy hoạch vùng nào được nuôi, không được nuôi. Bên cạnh đó, cần có những biện pháp hỗ trợ nông dân về kỹ thuật, đầu ra nhằm giảm rủi ro xuống mức thấp nhất, bà Trần Kim Mai, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang nhấn mạnh.

Ở Hậu Giang cũng đã từng chạy đua theo con cá rô đầu vuông, nhiều mảnh đất lúa 3 vụ ăn chắc bỗng biến thành ao nuôi cá và hậu quả là khi con cá rô hết thời, nông dân phải lấp lại để trồng lúa. Theo thống kê của ngành nông nghiệp tỉnh, diện tích thả nuôi cá rô đầu vuông trong tỉnh lúc đỉnh điểm đã tăng lên khoảng 250 ha, tập trung nhiều nhất ở huyện Vị Thủy. Ông Nguyễn Hoàng Minh, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thuận Tây, cho biết, do lợi nhuận từ con cá rô đầu vuông lúc đầu rất hấp dẫn nên nông dân trong vùng đã đổ xô nuôi. Trong đó, có rất nhiều hộ phá bỏ ruộng lúa để vét hầm, đào ao, chính quyền địa phương không ngăn cản được. Trong chuyến khảo sát về tình hình sản xuất nông nghiệp tại huyện Vị Thủy gần đây, UBND tỉnh Hậu Giang đã yêu cầu huyện Vị Thủy, cũng như các địa phương khác trong tỉnh tiến hành kiểm tra, rà soát tình hình nuôi cá rô đầu vuông trong dân. Đồng thời, kết hợp với ngành nông nghiệp tỉnh nhanh chóng quy hoạch vùng chăn nuôi cá rô đầu vuông để hạn chế tình trạng người dân thả nuôi không theo quy hoạch, thiếu bền vững trong sản xuất…

Theo Chi cục Nuôi trồng thủy sản tỉnh Trà Vinh, tôm sú nuôi bị chết ở Trà Vinh đã gây thiệt hại khoảng 500 tỉ đồng. Toàn tỉnh đã có hơn 28% diện tích nuôi tôm bị thiệt hại (gần 6.000 ha), số tôm chết chiếm 37% lượng giống thả nuôi.

T.PHONG - H.THU

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005