Nuôi ngao ồ ạt ở Thái Bình, hệ lụy khôn lường

Sau nhiều năm trầy trật vì ngao, người nuôi ngao ở Thái Bình nay đang làm thay da đổi thịt mảnh đất này. Nhưng sự phát triển "ồ ạt" các đầm nuôi ngao đang đặt ra nhiều vấn đề về môi trường nước, nhiều loại dịch bệnh mới phát sinh trong chính con ngao mà người nuôi cũng không thể kiểm soát được… Đặc biệt, thời gian gần đây, tại một số xã của huyện Thái Thụy (Thái Bình) xảy ra tình trạng trạng hàng trăm hộ dân tự ý chiếm giữ trái phép bãi triều ven biển nuôi ngao. Nhiều người dân đã xây dựng chòi kiên cố, cắm hàng ngàn cọc vây khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép. Điều này đã gây khó khăn cho việc quản lý và thực hiện quy hoạch đề án phát triển nuôi ngao ven biển của tỉnh Thái Bình.

* Diện tích nuôi ngao không ngừng tăng

Vùng nuôi ngao bãi triều ở Thái Bình. Ảnh: PV

Thái Bình là tỉnh đồng bằng sông Hồng có 5 cửa sông lớn đổ ra biển, tạo ra một vùng bãi triều rộng khoảng 25.000 ha rất thuận lợi cho phát triển nuôi trồng thủy sản mặn, lợ, trong đó có nuôi ngao. Những năm gần đây, diện tích nuôi ngao ở Thái Bình liên tục tăng nhanh. Năm 2005, diện tích nuôi ngao ở Thái Bình mới chỉ khoảng 850 ha, thì đến nay, con số này đã tăng lên gần 3 ngàn ha.

Nghề nuôi ngao trong những năm qua đã thu hút hàng nghìn lao động trực tiếp và hàng nghìn lao động theo thời vụ như thu hoạch, vận chuyển, cung cấp con giống, góp phần tích cực cho việc xoá đói, giảm nghèo, làm giầu ở Tiền Hải, Thái Thụy. Đóng góp vào sự phát triển nghề nuôi ngao ở địa phương có sự tham gia của nhiều người từ Hải Phòng, Nam Định và các địa phương khác đến đây thuê đất để làm đầm nuôi ngao khiến giá thuê đất ở 2 huyện Tiền Hải và Thái Thuỵ tăng vọt.

Hiện giá ngao thương phẩm người nuôi bán tại đầm nuôi là từ 25.000 - 27.000 đồng/kg (cao hơn năm ngoái khoảng 4.000 - 6.000 đồng/kg) đã kích thích nhiều hộ dân mở rộng diện tích nuôi trồng, tự ý cắm vây nuôi ngao trái phép tại vùng bãi triều. Phong trào tự phát mở rộng diện tích nuôi ngao vẫn diễn ra khá “nóng”, nhất là tại huyện Thái Thuỵ và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Thực tế cho thấy, có rất nhiều hộ dân sau khi cắm vây nhưng không nuôi ngao mà bán ngay cho người người khác hoặc người đứng sau kiếm lời.

Theo báo cáo của UBND huyện, toàn bộ vùng bãi triều ven biển đã bị người dân lấn chiếm hết để nuôi ngao với diện tích ước khoảng 900 ha (theo quy hoạch đến năm 2015, tổng diện tích mặt bằng vùng bãi triều của huyện đưa vào nuôi là hơn 1,5 ngàn ha, và đến năm 2020 diện tích nuôi là trên 3,8 ngàn ha). Diện tích lấn chiếm đã vượt ra ngoài diện tích quy hoạch tổng thể của huyện khoảng 500 ha. Số đầm vi phạm chủ yếu thuộc khu vực dành cho người dân khai thác tự nhiên, vùng cửa sông, diện tích phát triển rừng ngập mặn. Những người vi phạm trên ngoài một số người ở địa phương cắm cọc, quây vây nhận chỗ vì sợ mất đất, còn có người ở các tỉnh lân cận như Nam Định, Hải Phòng, Hà Nội sang chiếm đất. Một số chủ vây còn khai khống hoặc lợi dụng hộ dân địa phương đứng tên nhận giúp để chiếm đất với diện tích lớn; một số đối tượng còn đe doạ, gây rối, đánh cán bộ xã. Những hộ chiếm được nhiều diện tích bán lại cho người khác để kiếm lời. Ngoài ra còn có cả một số đối tượng có tiền án, tiền sự cũng tham gia chiếm đất. Tình trạng trên đã gây mất an ninh trật tự tại địa phương trong thời gian vừa qua.

Cũng do phát triển nuôi ngao chủ yếu là tự phát, thiếu quy hoạch, công tác quản lý bất cập, nhân tạo giống chậm, thị trường tiêu thụ phụ thuộc vào doanh nghiệp tỉnh ngoài... nên đã gây ra nhiều rủi ro cho người nuôi ngao trong tỉnh. Như ở huyện Tiền Hải, thời gian qua có khoảng 400 ha nuôi ngao chết, khiến người nuôi ngao thiệt hại hàng trăm tỷ đồng. Ngoài những nguyên nhân do tự nhiên, nguyên nhân dẫn đến ngao chết hàng loạt là do người dân không nắm vững kỹ thuật nuôi, nhiều hộ nuôi với mật độ nuôi quá dày, có hộ lên đến 2.200 con/m2 trong khi khuyến cáo mật độ để ngao phát triển tốt nhất chỉ nên 700 - 800 con/m2.

* Hệ lụy của phát triển "nóng"

Theo lãnh đạo Sở NN-PTNT tỉnh, hiện nay Thái Bình đang triển khai Đề án quy hoạch tổng thể phát triển nuôi ngao vùng ven biển và theo đó đến năm 2015, diện tích nuôi ngao ở Thái Bình sẽ lên tới 3.000 ha (trong đó huyện Thái Thụy 1.300 ha, huyện Tiền Hải 1.700 ha). Vì vậy, việc phát triển thêm diện tích nuôi ngao các huyện cần làm từng bước từ nay đến năm 2020, phù hợp với các điều kiện và tình hình thực tế của địa phương, khả năng chủ động về giống và thị trường. Quy hoạch tổng thể phát triển nuôi ngao vùng ven biển Thái Bình giai đoạn 2011 - 2015 và tầm nhìn đến năm 2020 đã được xây dựng dựa trên yêu cầu bảo đảm phù hợp với quy hoạch trồng rừng ngập mặn phòng hộ ven biển, quy hoạch phát triển du lịch biển đã được phê duyệt và định hướng quy hoạch khu kinh tế biển Quốc gia.

Trước vấn đề người dân tự ý quây đất bãi triều làm đầm nuôi ngao ở Thái Thuỵ, Sở NN-PTNT Thái Bình đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh tổ chức quy hoạch chi tiết những vùng được phép nuôi ngao, kiên quyết xử lý mạnh đối với những hộ nuôi ngao không theo quy hoạch. Bên cạnh đó, tỉnh chỉ đạo các địa phương ven biển cũng cần phải tuyên truyền phổ biến sâu rộng hơn nữa kiến thức kỹ thuật nuôi cho người dân thay vì để họ nuôi theo kiểu tự phát, sai quy trình và theo kinh nghiệm như hiện nay.

Mở rộng diện tích nuôi ngao một cách tự phát rõ ràng đã mang lại những hệ lụy không đáng có như không đảm bảo sự phát triển cân bằng và bền vững ở các khâu nuôi con giống, đầu tư kỹ thuật nuôi trồng và cả khâu phân phối; dịch bệnh trong ngao phát triển khó kiểm soát có thể gây thiệt hại kinh tế lớn trong dân. Mặt khác, sự việc này còn dẫn tới việc tranh chấp đất đai tại địa phương có nguy cơ gây mất an ninh trật tự tại địa phương, khiếu kiện đông người…

Phát triển “nóng” nghề nuôi ngao là một thực tế đã quá rõ ràng. Quy hoạch và chiến lược phát triển đã có. Mặc dù, nghề này đã mang lại những hiệu quả nhất định cho người nuôi, nhưng việc phát triển “quá nóng” và thiếu quy hoạch của địa phương cần phải xem xét lại một cách kỹ lưỡng. Thiết nghĩ để nghề nuôi ngao phát triển bền vững, đảm bảo ổn định đầu ra, ngành nông nghiệp và địa phương cần đưa ra những khuyến cáo và định hướng khi nông dân phát triển diện tích. Cần tăng cường quản lý việc chuyển mục đích sử dụng đất bãi triều sang đất nuôi thủy sản một cách hợp lý, hạn chế tình trạng phát triển ồ ạt dẫn đến cung vượt cầu. Ngoài ra, cần quản lý chất lượng con giống chặt chẽ hơn nữa để đảm bảo cung ứng ngao chất lượng ra thị trường, đáp ứng nhu cầu của các địa phương và tạo uy tín cho nghề nuôi trồng ngao Thái Bình. Không thể nóng vội, mở rộng diện tích một cách "ồ ạt" tránh gây rủi ro tổn thất cho người nuôi ngao.

Lê Sơn

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005