Ngư dân đang phải lang thang tìm cá

Phải tự tìm ngư trường dựa vào kinh nghiệm khiến hiệu quả đánh bắt của ngư dân thấp và dẫn đến nhiều hệ lụy về lâu dài.

Dự báo "chay"

Các bản tin dự báo ngư trường là “kim chỉ nam” cho ngư dân đi khai thác trên biển. Căn cứ vào dự báo của các nhà khoa học, ngư dân có thể xác định sẽ đánh bắt ở đâu, đánh bắt con gì và vào thời điểm nào để vừa tiết kiệm được chi phí, vừa đạt hiệu quả cao.

Anh Phạm Gia Mong đang giới thiệu chiếc máy dò cá tầm ngắn - Ảnh: N.Minh

Thế nhưng, theo ông Đặng Xuân Huy, Cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản, Tổng cục Thủy sản, từ năm 1997 Viện Nghiên cứu hải sản đã thực hiện dự báo ngư trường thường niên nhưng mỗi năm chỉ đưa ra được có 2 bản tin. Từ năm 2006, dự báo ngư trường được thực hiện với tần suất cao hơn và phát hành hằng tháng cho 5 loại nghề bao gồm lưới kéo đáy, lưới vây, lưới rê, câu vàng, chụp mực và 5 loại hải sản có giá trị cao là cá ngừ vằn, cá ngừ đại dương, cá nục heo, mực ống và mực nang.

Ông Nguyễn Quang Hùng, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu hải sản, cho biết viện của ông là đơn vị duy nhất trên cả nước tiến hành nghiên cứu dự báo ngư trường cho toàn vùng biển Việt Nam, trong đó tập trung vào một số loại nghề và đối tượng khai thác chính. Tuy nhiên, chất lượng các bản tin còn nhiều hạn chế mà nguyên nhân chủ yếu là do thiếu kinh phí và phương tiện nghiên cứu. “Ít nhất mỗi năm cũng phải 2 lần ra khơi điều tra cơ bản, tìm kiếm số liệu đầu vào phục vụ dự báo vụ cá bắc và vụ cá nam. Nhưng phải nói thật là, từ trước đến giờ, chúng tôi chưa từng đi biển điều tra để phục vụ dự báo ngư trường lần nào cả. Trước đây, viện có một chiếc tàu đi biển, giờ đã chuyển cho Đại học Nha Trang làm giáo cụ vì nó cũ nát quá rồi. Nếu có tàu mà không có kinh phí thì tàu cũng nằm bờ mà thôi”, ông Hùng nói.

Theo ông Hùng, mỗi năm Viện Nghiên cứu hải sản chỉ được cấp từ 150 - 250 triệu đồng để phục vụ công tác dự báo ngư trường. Số tiền này dùng để trả công cho các chi cục khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản và ngư dân của 28 tỉnh, thành ven biển ghi sổ nhật ký khai thác, thống kê sản lượng đánh bắt. Tính ra, mỗi tỉnh chỉ có được 5 - 9 triệu đồng/năm.

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết vụ cá nam, triển khai vụ cá bắc năm 2011 - 2012 diễn ra cách đây chưa lâu, ông Huỳnh Quang Huy, Chi cục trưởng Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh Ninh Thuận thừa nhận, thông tin của Viện Nghiên cứu hải sản đưa ra, bà con không mấy quan tâm. Muốn dự báo được ngư trường, phải đầu tư một nguồn kinh phí rất lớn. Phải tổng hợp dữ liệu qua nhiều năm, từ đó, đánh giá, phân tích, chứ không thể phỏng đoán được. Như thế thông tin mới chính xác, bà con ngư dân mới được nhờ.

Thiếu cơ sở dữ liệu nguồn lợi thủy sản

TS Nguyễn Chu Hồi, nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng cục Biển và hải đảo Việt Nam, Bộ Tài nguyên - Môi trường bức xúc, xuất khẩu thủy sản mỗi năm đem về cho đất nước hàng tỉ USD, riêng năm 2011 là 6,1 tỉ USD, trong đó có đóng góp không nhỏ từ nguồn thủy sản do ngư dân khai thác trên biển. Thế nhưng mỗi năm, chúng ta chỉ dành cho công tác nghiên cứu dự báo ngư trường trên dưới 200 triệu đồng là không tương xứng, nói trắng ra là quá èo uột. Cho nên, nghề cá của chúng ta mãi vẫn nhỏ lẻ và vẫn là nghề cá truyền thống được phát triển trên cơ sở kinh nghiệm của dòng tộc, của gia đình và cá nhân người đi biển. Thậm chí, nguồn kinh phí èo uột nêu trên đã bị tạm dừng từ năm 2011. Nên từ đó đến nay, ngư dân không có thông tin dự báo ngư trường khai thác thủy sản nữa.

Theo TS Hồi, một điều rất đáng tiếc là công tác điều tra nguồn lợi hải sản và sự di biến động của các loài cá, tôm còn rất mỏng. Việc này phải làm thường xuyên, trên diện rộng và mang tính lặp lại, ít ra thì cũng 5 - 10 năm nên tiến hành điều tra lại thì cơ sở dữ liệu mới “dày”, đủ độ tin cậy. Số liệu điều tra nguồn lợi thủy sản các bản tin dự báo ngư trường còn là căn cứ chủ yếu để các nhà quản lý đặt ra lộ trình và sản lượng khai thác cho phép trong từng giai đoạn. Từ dự báo này, nhà quản lý mới tính và xác định được rằng, loại tàu thuyền nào, số lượng bao nhiêu, đánh bắt ở đâu thì đạt hiệu quả cao nhất, đồng thời tránh khai thác cạn kiệt nguồn lợi.

Chúng ta chưa làm được điều này nên trên thực tế ngư dân lại đang đánh bắt lung tung, tàu nào cũng đánh được, nguy cơ hủy diệt nguồn lợi là rất lớn. "Nhưng phải nói thật là, từ trước đến giờ, chúng tôi chưa từng đi biển điều tra để phục vụ dự báo ngư trường lần nào cả" - Ông Nguyễn Quang Hùng - Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu hải sản.

Tìm ngư trường theo kinh nghiệm

Trao đổi với Thanh Niên, hầu hết các ngư dân ở xã Quảng Tiến, thị xã Sầm Sơn (Thanh Hóa) đều nói rằng, họ đang phải tự lực cánh sinh trong việc tìm kiếm ngư trường theo kinh nghiệm của mỗi người. Hiện nhiều ngư dân đã mua máy dò cá cỡ nhỏ và máy quét đáy biển tầm xa để xác định luồng cá. Tuy nhiên, theo anh Phạm Gia Mong, thuyền trưởng tàu cá

TH 90918-TS, thiết bị dò cá chỉ hoạt động hiệu quả trong một khu vực nhỏ hẹp có giới hạn với bán kính từ 20 - 30 m, thiết bị quét đáy biển cũng chỉ có bán kính từ 250 m - 300 m nên việc khai thác cũng rất phập phù. Có khi các ngư dân phải neo tàu, hoặc chạy chậm dò tìm suốt cả ngày, nhưng cũng không tìm được luồng cá. “Cái chúng tôi đang rất cần hiện nay là những thông tin cụ thể rằng ở kinh độ, vĩ độ bao nhiêu đang hoặc sẽ có cá, để chúng tôi đỡ mất thời gian lang thang trên biển”, anh Mong nói.

Quang Duẩn - Ngọc Minh

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005