Miền Trung điêu đứng tôm chết: Xé rào quy hoạch, tôm gặp đại họa

Trong những năm qua, mặc dù người nuôi tôm ở Bình Định đã chuốc lấy nhiều thất bại đắng cay do dịch bệnh hoành hành, thế nhưng họ vẫn không ớn, vẫn tiếp tục nuôi theo kiểu “xé rào”. Xé rào cả quy hoạch, lịch thời vụ lẫn mật độ nuôi, tạo điều kiện cho dịch bệnh tiếp tục trỗi dậy gây hại lớn.

Bạ đâu nuôi đó

Có thể nói, Phù Mỹ là huyện có phong trào nuôi tôm xé rào quy hoạch sớm nhất và mạnh nhất tỉnh Bình Định. Sau hơn 10 năm, cả 1 bờ biển dài của huyện này giờ đây đã bị băm nát để làm hồ tôm. Ông Phạm Văn Trà, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Phù Mỹ cho biết, vùng đất cát ven biển ở 2 xã Mỹ An và Mỹ Thắng rộng hơn 500 ha, UBND tỉnh Bình Định đã quy hoạch 200 ha ở khu vực này để nuôi tôm trên cát. Trước đây, tỉnh đã cho nhiều doanh nghiệp (DN) thuê diện tích nói trên để nuôi, trong đó có những DN thuê với diện tích lớn như Cty AE thuê hơn 50 ha, Cty Asia Hawaii Ventures (Mỹ) thuê gần 50 ha... Tuy nhiên, trên thực tế các Cty này chỉ sử dụng một phần nhỏ diện tích, như Cty AE chỉ sử dụng 10ha, Cty Asia Hawaii mới sử dụng 18ha. Diện tích còn lại, các DN nói trên tự ý cho người dân thuê lại để làm hồ nuôi tôm. Đến nay, chỉ riêng hai xã Mỹ An và Mỹ Thắng đã có gần 70 hộ làm hồ tôm trái phép với diện tích gần 30 ha.

Nuôi tôm trong vườn nhà ở Mỹ Thành (Phù Mỹ)

Thực tế cho thấy, hầu như chưa có một hồ nuôi tôm trên cát nào ở Phù Mỹ có hệ thống xử lý chất thải, phần lớn xả thẳng ra những chỗ đất trũng trong vùng nuôi hoặc thải trực tiếp ra biển. “Tụi tui cũng biết xả thải ra bãi biển là tác hại đến môi trường, nhưng cả vùng này đâu có ai làm hệ thống xử lý, nếu làm thì tốn kém lắm. Chỉ mong mỗi khi có mưa, nước thải “trốn” vào cát để bớt ô nhiễm”, ông Hân, 1 chủ hồ tôm ở thôn Xuân Thạnh, xã Mỹ An bộc bạch. Theo Phòng TN-MT huyện Phù Mỹ, trước đây, UBND tỉnh đã đầu tư xây dựng hai hồ xử lý nước thải tại vùng nuôi tôm trên cát ở xã Mỹ An. Tuy nhiên, sau một thời gian, cả hai hồ đã bị vỡ, không còn hoạt động. Hiện nay, nước thải từ hàng trăm hồ nuôi tôm đều đổ dồn vào các kênh dẫn, rồi chảy thẳng ra biển. Chất thải từ nuôi tôm đọng lại khắp nơi ngay trên bãi biển, bốc mùi hôi thối nồng nặc.

Đến cả những vùng đất thuần nông của huyện Phù Mỹ cũng bị người dân “băm” nát để làm hồ nuôi tôm. Hiện đã có hàng chục héc ta nuôi tôm tự phát ngoài quy hoạch xảy ra tại các thôn: Hưng Tân, Hưng Lạc, Vĩnh Lợi 1 thuộc xã Mỹ Thành. Ông Ngô Hải, Chủ tịch UBND xã Mỹ Thành, cho biết: “Từ vài hộ bột phát ban đầu tại thôn Hưng Tân vào năm 2010 thu lợi nhuận cao, nạn nuôi tôm trái phép nhanh chóng lan rộng sang nhiều thôn lân cận với hàng trăm hộ tham gia. Hết đất vườn thừa, họ làm lấn qua những diện tích đất liền kề vốn trước đây canh tác lúa và hoa màu. Qua kiểm tra sơ bộ, tổng diện tích nuôi tôm trái phép trên địa bàn xã đã lên đến gần 50 ha”. Còn tại huyện Hoài Nhơn, từ cuối năm 2009 đến nay, người dân đã tự ý lấn chiếm đất trái phép và sử dụng đất vườn để đào ao nuôi tôm ngoài quy hoạch với diện tích 6,8 ha tại Tam Quan, Tam Quan Nam, Hoài Hương, Hoài Mỹ.

Đã xé rào quy hoạch, những hộ nuôi tôm trái phép còn bất chấp cả về gìn giữ môi trường trong vùng nuôi. Người nuôi tôm chỉ chú trọng việc xây dựng ao nuôi, không đầu tư hệ thống cấp thoát nước, ao lắng, ao xử lý chất thải. Nước thải được thải thẳng ra môi trường khu dân cư và sử dụng tùy tiện nguồn nước ngầm cung cấp cho việc nuôi tôm. Các khu vực nuôi tôm tự phát nói trên chưa được chính quyền địa phương quản lý, theo dõi và kiểm soát. Đây là những điều kiện dẫn đến ô nhiễm môi trường, phát sinh dịch bệnh trong nuôi tôm.

Chuốc lấy hệ lụy

Về các đồng tôm trọng điểm của tỉnh Bình Định trong thời điểm này, chúng tôi nhận ra một không khí ảm đạm đang bao trùm những cánh đồng tôm đang bị bỏ hoang. Hỏi ra thì biết, vụ nuôi tôm đầu năm nay thả giống chưa được bao lâu tôm đã lăn đùng ra chết hàng loạt. Bao nhiêu vốn liếng đổ xuống đi theo lũ tôm chết, nhiều hộ nuôi lâm cảnh nợ nần, không còn tiền đầu tư nuôi tiếp nên đành nuốt nước mắt bỏ hoang ao, hồ.

Năm nay Bình Định thả nuôi tôm trên 2.300 ha diện tích mặt nước. Thả giống vào đầu tháng 2, mới cuối tháng 3 dịch bệnh tôm đã bùng phát tại thôn Mỹ Trung, xã Phước Thắng (Tuy Phước) với diện tích gần 17 ha. Ông Đặng Phi Hùng, 1 chủ hồ nuôi tôm ở Mỹ Trung, cho biết: “Năm nay tui mua 40 vạn con tôm giống về thả nuôi, tôm mới được 18 ngày tuổi bỗng dưng chết nổi trắng hồ. Tính ra tiền tôm giống, tiền thuốc, tiền thức ăn cho tôm, tiền xăng dầu, tiền cải tạo hồ tui mất đứt 95 triệu đồng”. Tương tự, anh Nguyễn Văn Hoài, mới nhận sang lại ao nuôi 6.000 m2, trả tiền thuê hồ một năm 20 triệu đồng, sau khi cải tạo anh mua 40 vạn tôm giống về thả nuôi, gần một tháng sau tôm cũng phát bệnh chết ráo. Mặt buồn xo, anh Hoài than thở: “Tiền mua tôm giống và tiền thức ăn cho tôm trong thời gian gần 1 tháng tui đi tong 68 triệu đồng, giờ không biết gỡ gạc bằng cách nào”.

Tôm mới mất chục ngày tuổi bị chết ở Phước Thắng (Tuy Phước)

Không dừng lại, dịch bệnh tiếp tục kéo dài và hoành hành ngày càng dữ dội trên những cánh đồng tôm của huyện Tuy Phước. Ông Nguyễn Bay, Trưởng phòng NN-PTNT huyện, cho biết: “Vụ 1 năm 2012 Tuy Phước thả nuôi 969,1 ha hồ tôm, tính đến nay đã có 71 ha diện tích bị nhiễm bệnh đốm trắng và bệnh môi trường tại các xã Phước Thuận, Phước Sơn, Phước Hòa và Phước Thắng. Người nuôi tôm ở đây tiếp tục gặp đại họa”.

Tình trạng trên không chỉ xảy ra ở Tuy Phước. Suốt từ năm 2011 đến nay, người nuôi tôm ở thôn Hưng Tân, nơi phát xuất nạn nuôi tôm trái phép ở Phù Mỹ đã phải trả giá. Những chủ ao tôm ở đây hầu hết đều bị “thua” trắng tay liền mấy vụ vì nguồn nước nuôi đã bắt đầu bị ô nhiễm. Ông Huỳnh Ngọc Giai (56 tuổi), người đang sở hữu 2.400 m2 ao tôm tiết lộ: “Thấy nuôi tôm lãi to, ham quá cũng bắt chước làm theo chứ nuôi tôm trên vùng cao triều bấp bênh lắm. Ở quanh quanh xóm này thôi đã có gần chục hộ đang lâm cảnh nợ nần vì tôm”.

Trước tình hình này, ông Võ Đình Tâm, Chi cục trưởng Chi cục Nuôi trồng thủy sản Bình Định, nhận định: “Tình hình dịch bệnh thủy sản trong năm nay diễn biến rất phức tạp. Đặc biệt, trong năm 2011, trên địa bàn Bình Định “vắng” lũ, nguồn nước đầm Thị Nại cung ứng cho nuôi tôm và ao hồ tại các vùng nuôi không có điều kiện tẩy rửa môi trường nên đe dọa về ô nhiễm nguồn nước càng tăng cao. Thêm vào đó, vào cuối tháng 3 có cơn bão bất thường khiến thời tiết biến đổi đột ngột gây dịch bệnh trên tôm nuôi”. Cũng theo ông Tâm, bên cạnh những điều kiện bất thuận về thời tiết nói trên, tình hình nuôi tôm tự phát không theo quy hoạch gây ô nhiễm nguồn nước nuôi, cùng với việc không tuân thủ lịch thời vụ và mật độ nuôi cũng đã “tiếp tay” đắc lực cho dịch bệnh hoành hành, khó khống chế. Muốn giảm thiểu thiệt hại, người nuôi phải tuân thủ giảm mật độ nuôi, giãn vụ nuôi để cải tạo ao hồ và tăng cường dùng chế phẩm sinh học giảm dùng kháng sinh trị bệnh cho tôm.

“Tính đến cuối tháng 6, trên địa bàn tỉnh Bình Định đã có đến 148,4 ha diện tích nuôi tôm bị nhiễm bệnh, chiếm 7,32% tổng diện tích thả nuôi, rải đều khắp các huyện Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Tuy Phước. Tôm thường chết trong giai đoạn từ 17 ngày đến 45 ngày tuổi bởi hiện tượng hoại tử gan tụy. So với năm 2011, diện tích tôm bệnh tăng đến 21%. Nhiều hộ nuôi đang khốn đốn vì cảnh nợ nần chồng chất do con tôm gây ra”, ông Võ Đình Tâm, Chi cục trưởng Chi cục NTTS Bình Định.

Đình Thung

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005