Nghịch lý tôm tăng giá

Như thành thông lệ, khi con tôm được mùa thì mất giá, được giá thì thất mùa. Nghịch lý ấy tồn tại dai dẳng hơn chục năm qua đã và đang đặt ra nhiều vấn đề cần được các nhà quản lý, doanh nghiệp, người nuôi chung tay giải quyết…

* Ngỡ ngàng giá tôm…

Sau hơn một tháng kể từ ngày thu hoạch, 10 đầm nuôi tôm sú công nghiệp của anh Lâm Văn Tiếp (xã Vĩnh Trạch, TP Bạc Liêu, Bạc Liêu) đã xong phần cải tạo. Đang chuẩn bị xử lý phần nước, chọn giống có chất lượng để tái vụ nuôi mới thì bất ngờ anh Tiếp hay tin con tôm sú tăng giá. Anh tiếc hùi hụi bởi nếu dự đoán được tôm tăng như vậy, anh đã chậm thu hoạch số đầm tôm nêu trên... Từng là kỹ sư chuyên ngành, gắn bó lâu năm trong nghề, chỉ dẫn, khuyến cáo nhà nông đủ mọi chuyện cốt sao nuôi tôm, nuôi các loài thủy sản… hiệu quả nhất. Vậy nhưng, khi trực tiếp dấn thân vào nghề, anh Tiếp mới nhận ra nghề nuôi tôm không dễ ăn… "Biết dịch bệnh diễn biến phức tạp nên tôi nuôi sú dạng thưa, đỡ tốn chi phí, lỡ có dịch bệnh cũng thiệt hại ít. Tới lúc thu hoạch, tôm đạt sản lượng nhưng giá quá bèo, lời mỏng. Kinh nghiệm cỡ này mà còn bị hớ…" - anh Tiếp bỏ lửng câu nói, mặt buồn xo.

Thu hoạch tôm sú nhà anh Tiếp, đạt sản lượng nhưng gặp lúc giá thấp.

Cùng cảnh như anh Tiếp, nông dân Nguyễn Văn Đấu, ở xã Vĩnh Thịnh (huyện Hòa Bình, Bạc Liêu) mới bán 4 tấn tôm sú cách nay gần tháng với giá chỉ 112.000 đồng loại 30 con/kg, ngỡ ngàng trong tiếc nuối: "Cũng tôm cỡ đó nhưng 10 ngày sau nó tăng lên 135.000 đồng/kg. Biết vậy nán lại ít hôm mới thu hoạch...".

Không riêng trường hợp anh Tiếp và anh Đấu, tiếp xúc với một số nông dân nuôi tôm sú vùng Cà Mau, Sóc Trăng đã thu hoạch xong vụ tôm, ai cũng ngỡ ngàng đến tiếc nuối vì giá tôm bất ngờ tăng - tăng trong thời điểm bà con không còn tôm hoặc còn quá ít để bán. Tại Sóc Trăng - nơi có trên 13.500 ha nuôi tôm sú công nghiệp và bán công nghiệp vụ nuôi 2012 nhưng phần lớn đã bị chết buộc tỉnh này phải công bố dịch bệnh. Phần diện tích thả nuôi còn lại (khoảng 15.000 ha) theo hình thức luân canh tôm - lúa nhưng hiện tại đã hết vụ tôm, nhà nông đang sạ vụ lúa trên đất tôm. Bạc Liêu cũng trong tình trạng na ná vậy.

Ông Phạm Hoàng Giang, Chi cục Trưởng Chi cục Nuôi trồng thủy sản tỉnh Bạc Liêu, cho biết: Đầu vụ nuôi tới nay có trên 50% diện tích nuôi tôm thâm canh, bán thâm canh bị chết do dịch bệnh, mức độ thiệt hại gần như hoàn toàn. Số còn lại sản xuất cầm chừng dạng thả thưa, sản lượng không nhiều. Riêng các vùng mới chuyển đổi như Hồng Dân, Phước Long, Giá Rai… luân canh tôm - lúa nhưng đang vào vụ làm lúa, tôm chỉ thu mót.

Tại Cà Mau, tình cảnh cũng không khá hơn khi đầu vụ nuôi tới nay có trên 13.000 ha tôm nuôi bị bệnh và còn diễn biến phức tạp. Ngành chức năng cho hay, phần lớn đầm tôm công nghiệp, bán công nghiệp bị bệnh chết, số còn lại cũng vừa thu hoạch xong, hiện đang cải tạo để nuôi nối vụ, canh thu hoạch cận và sau Tết Nguyên đán. Theo Chi cục Nuôi trồng thủy sản tỉnh Cà Mau, riêng loại hình nuôi phổ biến ở Cà Mau là quảng canh, hiện đang trong giai đoạn sên vét, cải tạo ao đầm tập trung, người nuôi tôm hạn chế lấy nước và thu hoạch tôm, sợ nhiễm dịch bệnh qua nguồn nước sông ô nhiễm. Do vậy, lượng tôm thu hoạch trong dân thấp hơn nhiều so với 2 tháng trước đó.

Tìm hiểu được biết, tôm bất ngờ tăng giá không phải do giá tôm thế giới tăng mà do các nước nuôi tôm xuất khẩu lớn cạnh tranh với Việt Nam (Ấn Độ, Thái Lan, Trung Quốc...) đã hết tôm. Trong khi đó, nguồn tôm nội địa bị dịch bệnh kéo dài, hết vụ thu hoạch và đang tái vụ nuôi mới nên nguồn hàng khan hiếm. Trước thực tế ấy, doanh nghiệp buộc phải tăng giá thu mua theo hướng có lợi cho nông dân. Song, dù có tăng giá nhưng nhà máy luôn trong tình trạng thiếu nguyên liệu. Chỉ riêng tại Cà Mau, 32 nhà máy chế biến, xuất khẩu thủy sản, tổng công suất được thiết kế trên 190.000 tấn thành phẩm/năm. Để có lượng hàng thành phẩm trên cần 280.000 tấn tôm nguyên liệu. Trong khi đó sản lượng tôm nguyên liệu năm 2011 tỉnh này chỉ khoảng 132.000 tấn, chỉ đáp ứng khoảng 50% công suất cho nhà máy chế biến.

* Đừng để người nuôi tự "bơi"

Dù hiện tại giá tôm tăng nhưng theo ngành chức năng, mức giá ấy so với cùng kỳ năm 2011 vẫn còn thấp hơn từ 20.000 - 60.000 đồng/kg (tùy kích cỡ tôm).

Theo những doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng này, con tôm chủ yếu xuất khẩu, phải cạnh tranh nên phụ thuộc nhiều vào giá thế giới. Như năm nay, tôm nước ta thất mùa nhưng mấy nước đó trúng đậm nên giá tuột. Tại thời điểm này, các nước hết tôm, ta cũng cạn tôm nên giá mua tăng là đương nhiên chứ doanh nghiệp không đè giá.

Kể từ ngày con tôm được "xuất ngoại", nghề nuôi tôm ĐBSCL không ngừng phát triển và được người dân tôn sùng vì là một trong những nghề mang về ngoại tệ lớn. Song, trước thực tế đã và đang diễn ra cho thấy ngành nghề này từ "giai đoạn chạy" chuyển sang "đi khập khiểng" vì có quá nhiều chuyện bất ổn. Cụ thể, nghề nuôi bộc phát trước quy hoạch nên thủy lợi chưa đồng bộ; nhà máy chế biến thủy sản tràn lan, một số được tập trung vào khu công nghiệp, nhưng chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung, gây ô nhiễm môi trường dân cư, sông ngòi, kênh rạch; giá cả con tôm "nhảy múa" liên tục trong khi người trực tiếp làm ra con tôm hầu như thông qua hàng xáo và đại lý chứ họ không định đoạt được giá bán trong khi công tác dự đoán, dự báo chưa thật sự tốt, khó định hướng người sản xuất… Trong tình thế ấy, nông dân là người thiệt thòi nhiều nhất.

Được mệnh danh là "vua tôm sú", ông Võ Hồng Ngoãn (xã Vĩnh Trạch Đông, TP Bạc Liêu), đề xuất: "Chúng ta ùn ùn khai thác, tận thu chứ chưa tính tới yếu tố môi trường. Tôi nói hơi bị đụng chạm nhưng thực tế khu nuôi nhà tôi qua thời gian dài cho thấy, môi trường bị ô nhiễm trầm trọng. Cái đó phần lớn do xài thuốc thủy sản. Họ bán thức ăn, bán thuốc thu lời… chứ chưa hề chịu trách nhiệm về tác hại của thuốc đến môi trường. Về lâu về dài, cần thay đổi quan điểm phát triển nghề nuôi tôm từ số lượng sang chất lượng. Theo tôi nên áp dụng nuôi thưa, nuôi theo mô hình sinh thái, gần gũi với thiên nhiên, nuôi luân canh, hoặc kết hợp với cua, sò, cá… vừa khắc phục ô nhiễm - vừa tăng thêm nguồn thu; tăng cường đầu tư chất lượng tôm giống, đầu tư hệ thống thủy lợi đang thiếu và yếu; triển khai rộng rãi bảo hiểm cho người nuôi tôm, gắn kết người nuôi với nhà máy chế biến…

Vùng chuyên tôm ĐBSCL, có không ít người mau chóng đổi đời, tậu xe hơi, cất nhà lầu nhờ con tôm nhưng gần đây, không ít hộ khó khăn thậm chí phá sản cũng vì nghề nuôi này. Đến nỗi một số ngân hàng phải lắc đầu với con tôm bởi rủi ro quá cao. Nhà nông cần cù, chịu khó, chăm bẵm làm theo khuyến cáo, sản xuất theo nhu cầu của thị trường. Song, đầu ra cho sản phẩm này luôn gặp bất ổn, thiệt thòi…

Hữu Tùng

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005