Quảng Ngãi: Lao đao nghề câu mực

Mới hỏi đến nghề câu mực, ông Nguyễn Hữu Ngọt, chủ nhiệm hợp tác xã đánh bắt xa bờ và dịch vụ thuỷ sản xã Bình Chánh (Quảng Ngãi) lắc đầu: “Chưa có năm nào thê thảm như năm nay, đã bị mất mùa mực mà bán cũng không mấy người mua. Dân tui thì bỏ biển, tàu thuyền nằm bờ nhiều quá!”.

Vốn là chủ của hai chiếc tàu câu mực nổi tiếng miền Trung, có mấy khi ông chủ nhiệm này lại “bó tay” mà nói như vậy…

Do Trung Quốc không mua, hàng chục tấn mực của một tư thương ở xã Bình Chánh bị mốc, phải hong phơi.

Mất mùa, mất giá

Chúng tôi và ông Ngọt đến nhà của ngư dân Trần Tức, ở thôn Mỹ Tân, xã Bình Chánh. Trên đường đi, ông Ngọt giới thiệu: “Thằng Tức thuộc diện đi đầu trong nghề mực, hiện đang làm chủ hai tàu câu mực, trong đó có tàu 800CV lớn nhất tỉnh Quảng Ngãi”. Cứ tưởng, ông Trần Tức làm ăn chắc không nỗi nào. Ai ngờ mới ngồi chưa nóng ghế, bà Huệ – vợ ông Tức, nói giọng buồn: “Năm nay sao mà làm ăn tệ quá. Phiên nào đi về, đủ tổn là mừng rồi”. Bà Huệ nhớ lại thời kỳ “vàng son” của nghề câu mực vào năm 2011. Khi đó, bốn phiên biển, ghe của ông Tức câu được trên 80 tấn mực, lúc đó, giá mực có lúc xuống thấp, nhưng vẫn ở mức 130.000 – 150.000 đồng/kg, ông Tức thu được lãi nhiều và ông đã cho đóng ngay một chiếc tàu có công suất 800CV để ra khơi phiên biển đầu tiên năm 2012. Trong khi các tàu khác chỉ có 30 lao động, thì tàu của ông Tức ra khơi có đến 38 người do một phần tàu của ông to, một phần chủ tàu làm ăn được, nên ngư dân xin đi theo nhiều.

“Ai ngờ hai chiếc tàu có tổng công suất trên 1.200CV, với 70 lao động, năm nay đi đã ba phiên biển mà chưa có phiên nào được như năm ngoái: chỉ trên 10 tấn mực/phiên, với giá chỉ 60.000 – 70.000 đồng/kg mực nên chỉ đủ tổn và lỗ thôi”, bà Huệ than. Theo bà Huệ, chiếc tàu có công suất 800CV, mỗi chuyến ra khơi tốn gần 700 triệu đồng tiền tổn, vậy mà sau ba tháng đi biển, tính ra chỉ đủ tiền tổn phí, xem như công sức của 38 lao động đi trên tàu này chỉ là công dã tràng.

Thế nhưng, không chỉ tàu của ông Trần Tức bị như vậy, mà cả trăm chiếc tàu câu mực tương đối “hoành tráng” ở đây (tàu có công suất thấp nhất là 400CV, cao nhất là 700 – 800CV) đều cùng chung hoàn cảnh như tàu của ông Tức. Nếu như vào năm 2011, tàu nào ra khơi cũng chở khẳm về trên dưới 20 tấn mực, thì năm nay, chỉ có vài tàu đạt 15 tấn/phiên, còn lại chỉ được trên dưới 10 tấn mực. “Mất mùa rồi, bán cũng chẳng ai mua nữa. Điều kỳ lạ là năm nay, chưa có bao giờ giá mực tăng cao hơn 60.000 – 70.000 đồng/kg. Có một bận nó lên 80.000 đồng/kg, ai cũng mừng rơn, ngỡ nó lên nữa nên nhiều chủ tàu không bán mực mà ép hàng. Đến khi nó sụt xuống và giữ giá mãi đến giờ, các chủ tàu phải năn nỉ các thương lái mua mực”, ông Ngọt kể. Theo tính toán của ngư dân Bình Chánh, mỗi lao động đi trên tàu câu mực trong vòng ba tháng phải thu được 5 tạ mực mới có lãi. Có điều để câu được ngần ấy mực, năm nay nhiều tàu phải đi xa hơn quần đảo Trường Sa khoảng 100 hải lý, thì mới mong có mực để câu.

Ông Hai Đông, ở xóm Mỹ An, thôn Mỹ Tân than: “Tui đi biển nhiều năm, nhưng chưa có bao giờ bị hẩm hiu kiểu này. Hai phiên đầu đi biển, mỗi phiên mất từ ba đến ba tháng rưỡi, nhưng chỉ kiếm được 10 triệu đồng/phiên, trong đó đã chi phí hết 3 triệu đồng, chỉ đưa cho vợ con vài triệu đồng thôi. Đến phiên thứ ba thì tui nản quá phải ở nhà”. Không chỉ có ông Hai Đông, mà con trai của ông cũng vậy, khi đi làm bạn trên tàu câu mực để kiếm sống. Ai ngờ cha đi câu mực bị thất mùa, còn con cũng chẳng được hơn gì. “Có tiền đưa cho vợ là mừng rồi. Có nhiều ngư dân sau ba phiên đi biển về, họ không có đồng nào dính túi. Phiên thứ ba vừa rồi, khi về bến, có tàu chỉ có năm tấn mực. Lấy tiền đâu mà đưa cho vợ con”, ông Ngọt tâm sự.

Ngư trường đang cạn kiệt

Ngư dân Nguyễn Văn Thà, sau phiên đi biển thứ ba vừa rồi buộc lòng phải ở nhà, không đi biển nữa. “Phiên đi biển thứ ba, tàu của tui chỉ kiếm được có sáu tấn mực. Về năn nỉ gãy lưỡi, mới có người đến mua. Năm nay, đi câu mực bị thất, một phần là do thời tiết, biển nổi nhiều giông tố, nhưng một phần cũng do tàu của Trung Quốc, họ đưa hàng chục chiếc tàu ra, chong đèn có công suất lớn sáng rừng rực như ban ngày trên biển. Mực bu đến, họ dùng lưới chụp tất tần tật từ con lớn đến con nhỏ. Họ làm kiểu đó, bọn tui cạnh tranh sao nổi”, ông Thà bức xúc.

Ông Thà kể, khoảng tháng 2, tháng 3 âm lịch năm nay, ông chỉ thấy có mấy chục chiếc tàu của Trung Quốc, nhưng từ tháng 4, tháng 5 trở đi, họ đưa hàng trăm chiếc tàu sắt hiện đại, có công suất lớn để câu mực. “Bọn tui tàu cũng to, nhưng mãi lo tránh tàu nó cũng đủ mệt rồi. Mỗi lần tàu của Trung Quốc chạy qua, chỉ sóng vỗ thôi, tàu của tụi tui cũng đã nghiêng ngả. Khổ nỗi, tàu của ngư dân Bình Chánh thì câu từng con mực, vì vậy khi bắt mực xẻ phơi, trứng mực về lại với biển và sinh sôi mực con. Tàu của Trung Quốc lại dùng đèn chong, lưới chụp, bắt cả con lớn con nhỏ, rồi mang tất cả đi ướp. Với kiểu đánh bắt này, chắc ngư trường mực sẽ ngày càng cạn kiệt”, ông Thà nói.

Tạm biệt ông Thà, chúng tôi tìm đến nhiều nhà của ngư dân câu mực khác. Điều chúng tôi nghe được, ngoài lời than van họ bị Trung Quốc chèn ép trên biển, khi ngư dân mang mực về tận nhà, họ cũng gặp khốn khó khi buộc phải bán mực với giá quá “bèo”. Chủ tàu có công suất 380CV, ông Lê Sơn, cho biết nếu giá mực bán ra 80.000 đồng/kg, thì chưa có ăn, mà phải 100.000 đồng/kg ngư dân mới có thể kiếm cơm được. “Khổ nỗi là, trước đây, ngày mực có giá cao, thương lái cho tụi tui mượn tiền để ra khơi, còn khi tàu về thì họ ra tận tàu giành mua mực. Còn bây giờ, tàu về chẳng thấy bóng ai. Bọn tui phải đến năn nỉ, tư thương mới mua, nhưng sau khi mua xong, phải mất từ một tháng rưỡi đến hai tháng sau, họ mới trả tiền”, ông Sơn than.

Giải thích về lời than của ông Sơn, một tư thương có tên là Mạnh cho rằng, nếu ngư dân đem mực về mà họ mua liền, thì họ sẽ bị thua lỗ, bởi lẽ, mua hàng xong là phải đưa sang Trung Quốc tiêu thụ. Tuy nhiên, từ đầu năm đến giờ, phía Trung Quốc có mặn mà chuyện mua mực đâu. “Họ lựa mực ngon mới mua, còn mực tạp nham như bây giờ thì họ cũng không hỏi nữa”, ông Mạnh nói. Theo ông Mạnh, cách đây một tháng, do tư thương Trung Quốc hối thúc, nên ông đã đặt 100 tấn mực để dự trữ. Vậy mà, khi đủ hàng rồi thì giá mực lại xuống, thế là ông phải chịu lỗ. Nói xong, ông Mạnh chỉ ra sân và kho bãi của cơ sở mình đang phơi chứa toàn là mực nhưng chưa bán được do phía Trung Quốc chưa đến mua.

“Các năm trước, Trung Quốc không làm nghề mực, nên họ mua hàng của ngư dân mình nhiều; còn năm nay, Trung Quốc cũng làm nghề câu mực, nên họ không mua mực của ngư dân ta nữa. Nghề câu mực rồi đây sẽ còn gặp khó khăn dài dài”, ông Ngọt nhận định. Trước tình cảnh khó khăn của nghề câu mực, ông Ngọt cho biết ông buộc phải cho chuyển một tàu câu mực sang nghề lưới vây rút chì để tự “cứu lấy mình” để kiếm sống qua ngày.

Không biết làm gì để mưu sinh

Ông Nguyễn Thành Tấn, phó chủ tịch UBND xã Bình Chánh (huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi), cho biết dân câu mực nói năm nay họ thấy ngư dân Trung Quốc cũng làm mực theo kiểu huỷ diệt, vì vậy, đến phiên câu mực thứ ba của năm nay, đã có trên một nửa số tàu ghe câu mực ở xã Bình Chánh buộc phải nghỉ đi biển do mực bị mất mùa, mất giá. Hàng loạt ghe câu mực của xã đã chuyển sang nghề lưới vây rút chì. “Chỉ cần mười tàu đổi sang nghề lưới vây rút chì là có 150 lao động bị thất nghiệp. Mai đây, sẽ có hàng trăm lao động ở đây không biết phải làm gì để sống”, ông Tấn nói.

PHẠM ANH

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005