Bảo vệ và phát triển nguồn lợi tôm hùm giống: Cần có sự tham gia của cộng đồng

Bảo vệ, khai thác hợp lý và phát triển nguồn lợi tôm hùm giống trong tự nhiên có ý nghĩa rất quan trọng và cấp thiết. Về lâu dài, Phú Yên cần xây dựng mô hình bảo vệ và khai thác hợp lý tôm hùm giống, có sự tham gia quản lý của cộng đồng tại các địa phương ven biển.

Tôm hùm giống được ngư dân xã An Chấn bắt ở khu vực Hòn Chùa - Ảnh: A.NGỌC

TÔM HÙM GIỐNG NGÀY CÀNG ÍT

Phú Yên hiện có 54 xã, phường tiếp giáp biển, với lợi thế để nghề khai thác và nuôi trồng thủy sản phát triển. Nghề nuôi tôm hùm ở Phú Yên phát triển mạnh, kéo theo đó là việc khai thác tôm hùm giống ra đời, chủ yếu bằng phương pháp lặn bắt, đặt bẫy, lưới mành. Do nhu cầu con giống ngày càng tăng nên dẫn đến việc khai thác tôm hùm giống quá mức. Theo khảo sát của Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III (Khánh Hòa), nhiều khu vực biển ven bờ ở Phú Yên có tôm hùm giống, tập trung nhiều nhất tại các xã Xuân Hải, Xuân Hòa, Xuân Cảnh, Xuân Thịnh, Xuân Phương (TX Sông Cầu), An Hòa, An Hải, An Chấn (Tuy An), Hòa Xuân Nam (Đông Hòa), với sản lượng từ 1,5 đến 2 triệu con tôm hùm giống/năm. Tổng diện tích mặt nước mà tôm hùm giống phân bố khoảng 53 km2, trong đó tập trung chủ yếu ở TX Sông Cầu và huyện Tuy An, như vùng biển các xã: Xuân Hải gần 8 km2, Xuân Hòa khoảng 3,5 km2, Xuân Thịnh gần 9 km2, vịnh Xuân Đài gần 16 km2 và vùng biển xã An Chấn (Tuy An) khoảng 5 km2…

Ông Nguyễn Thái Hải Anh, Phòng Kinh tế TX Sông Cầu cho biết: Nghề nuôi tôm hùm ở TX Sông Cầu xuất hiện cách đây khoảng 20 năm, ban đầu người ta lặn bắt, đặt bẫy, sau đó khai thác bằng lưới mành tôm. Hiện có nhiều người tham gia khai thác, trong khi lượng tôm hùm giống trong tự nhiên ngày càng ít, không đủ cung cấp cho người nuôi nên phải mua từ các tỉnh khác. Để phát triển bền vững nghề nuôi tôm hùm, thời gian tới tỉnh cần có giải pháp bảo vệ và phát triển nguồn lợi tôm hùm giống trong tự nhiên. Đây là vấn đề rất quan trọng và cấp thiết.

Khu vực bảo vệ nguồn lợi tôm hùm giống có sự tham gia quản lý của cộng đồng tại Hòn Chùa (Tuy An) - Ảnh: A.NGỌC

CẦN BẢO VỆ VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Trước thực trạng tôm hùm giống ngày càng ít, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III đã khảo sát tại vùng biển Xuân Đài (TX Sông Cầu) và An Chấn (Tuy An) để triển khai đề tài Bảo vệ, khai thác hợp lý và phát triển nguồn lợi tôm hùm giống. Thời gian thực hiện từ tháng 8/2010 đến tháng 8/2012. Mục tiêu của đề tài là đánh giá hiện trạng nguồn lợi tôm hùm giống tại hai vùng biển nói trên và một số vùng biển khác trong tỉnh; xây dựng các giải pháp bảo vệ, khai thác hợp lý. Về lâu dài, xây dựng mô hình bảo vệ và khai thác hợp lý tôm hùm giống có sự tham gia quản lý của cộng đồng. Tại huyện Tuy An, đề tài đã xây dựng mô hình bảo vệ nguồn lợi tôm hùm giống có sự tham gia quản lý của cộng đồng tại khu vực Mũi Lố Nhái thuộc Hòn Chùa, xã An Chấn trên khoảng 6ha mặt nước. Sau 2 năm triển khai, mặc dù công tác đánh giá phục hồi chưa chính xác, nhưng lượng tôm hùm giống ngư dân khai thác được tăng khoảng 1,5 lần so với trước đây. Một số loài san hô và rong biển phát triển tốt hơn, độ phủ của san hô mềm tăng 6%, cỏ biển tăng 10%. Các ngư dân tham gia khai thác tôm hùm giống được hưởng lợi từ dự án, được khai thác tôm giống ở phía ngoài khu quy hoạch bảo vệ, đồng thời nhận thức của người dân trong việc bảo vệ, khai thác hợp lý và phát triển nguồn lợi tôm hùm giống trong tự nhiên cũng được nâng lên.

Ông Đào Tứ Xuyên, Giám đốc Sở KH-CN Phú Yên, cho biết: “Sau 2 năm triển khai đề tài Bảo vệ, khai thác hợp lý và phát triển nguồn lợi tôm hùm giống tại TX Sông Cầu và huyện Tuy An, nhận thức của người dân về bảo vệ nguồn lợi tôm hùm giống ở khu vực triển khai đề tài được nâng lên. Nguồn lợi tôm hùm giống và san hô, cỏ biển cũng được phục hồi. Tuy nhiên, sau khi đề tài này kết thúc nếu không bàn giao lại cho địa phương quản lý và tiếp tục triển khai thì nguồn lợi tôm hùm giống trong tự nhiên trên địa bàn tỉnh cũng sẽ cạn kiệt. Sở KH-CN Phú Yên khuyến khích các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu tìm ra giải pháp bảo vệ và phát triển nguồn lợi tôm hùm giống một cách bền vững, đồng thời kiến nghị UBND tỉnh cho phép tiếp tục triển khai đề tài này”.

Theo tiến sĩ Thái Ngọc Chiến, Trưởng phòng Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản nội địa và ven bờ (Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III), không nên khai thác tôm bố mẹ vào mùa sinh sản, hạn chế khai thác tôm hùm giống quá nhỏ (tôm trắng), kích thước khai thác phải đạt 3 - 4 cm chiều dài, để tăng tỉ lệ sống và chất lượng khi nuôi. Nên phân vùng để khai thác tôm giống theo luân phiên, hạn chế khai thác tôm giống ở các vùng tôm phân bổ tập trung. Nghiêm cấm khai thác bằng bẫy vì ảnh hưởng đến nguồn lợi; không khuyến khích nghề lặn phát triển vì nguy hiểm đến tính mạng và ảnh hưởng đến sức khỏe người làm nghề này; hạn chế việc sử dụng đèn để dẫn dụ tôm giống, giảm số lượng thuyền khai thác bằng lưới mành… Chính quyền địa phương cần giáo dục, nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ nguồn lợi thủy sản, khai thác có chọn lọc và trách nhiệm nhằm giúp người dân nắm vững các quy định của pháp luật trong khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản; hỗ trợ chuyển đổi hoạt động từ khai thác tự do như lâu nay sang khai thác có tổ chức để quản lý chặt chẽ về phương thức, ngư cụ dùng để khai thác. Cần đầu tư nuôi cấy san hô tạo những rạn sinh cảnh nhằm thu hút tôm, cá đến trú ngụ và sinh sản.

ANH NGỌC

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005