Kéo nhau xuống hố

Các doanh nghiệp chế biến cá tra cạnh tranh phá giá, giẫm đạp nhau trên thị trường càng làm cho tình hình thêm bi đát.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), 10 tháng đầu năm 2012, xuất khẩu cá tra cả nước chỉ đạt 1,45 tỉ USD, giảm 2,2% so với cùng kỳ năm 2011. Điều đáng lo ngại không chỉ ở việc giá trị xuất khẩu sụt giảm mà cả mối quan hệ giữa người nuôi, doanh nghiệp (DN) mất dần sự gắn kết.

Nợ bủa vây

Trước thông tin từ nay đến cuối năm, nguồn cá tra nguyên liệu chế biến xuất khẩu sẽ khan hiếm đã khiến không ít nông dân hăm hở bắt tay vào thả nuôi với hy vọng giá cá tăng lên như cùng kỳ để gỡ lại phần nào lỗ lã. Tuy nhiên, mọi hy vọng đó đã không thành vì giá cá tra loại 1 hiện chỉ còn 22.000 đồng/kg trong khi giá thành sản xuất đang đứng ở mức 25.500 đồng/kg nên người nuôi lỗ từ 2.500 - 3.500 đồng/kg (tùy theo thức ăn chăn nuôi). Ông Nguyễn Văn Ý, một hộ nuôi cá tra ở xã Mỹ Phú, huyện Châu Phú - An Giang, cho biết vào thời điểm này năm ngoái, giá cá tra nguyên liệu được các DN mua khoảng 27.000 - 28.000 đồng/kg.

Ông Huỳnh Vãn Hồ bên ao cá chuẩn bị treo dài hạn vì không còn vốn để tái đầu tu. Ảnh: THỐT NỐT

Hiện gia đình ông thả nuôi trên diện tích 3.000 m2 mặt nước với sản lượng khoảng 100 tấn cá và sẽ bán trong vài ngày tới. “Mặc dù gia đình tôi cho cá ăn bằng thức ăn tự chế, giá rẻ hơn thức ăn chế biến sẵn khoảng 1.000 đồng/kg nhưng khi thu hoạch xong thì chắc chắn chịu lỗ không dưới 100 triệu đồng. Cả xóm này hiện chỉ còn vài hộ nuôi nhỏ lẻ để bán ở chợ hoặc chuyển sang ươm cá giống nhưng cũng đang… chờ chết. Các hộ khác thì đành treo ao vì cạn vốn, thậm chí còn bán cả ao nuôi để trả nợ rồi tìm kế khác sinh nhai” - ông Ý than.

Tình trạng này cũng đang diễn ra ở TP Cần Thơ, tỉnh Vĩnh Long…

Tự “giết” nhau

Dẫn đến tình cảnh giá cá tra ngày càng giảm mạnh chính là do DN đua nhau giảm giá để chào hàng. VASEP đã từng đưa ra khuyến cáo giá cá tra xuất khẩu phải ở mức tối thiểu 3 USD/kg thì mới bảo đảm các bên có lãi. Song trên thực tế, lúc thị trường ổn định, DN cũng chỉ bán được với giá 2,5 USD/kg, còn hiện đang chào giá bán 1,8 - 2,3 USD/kg. Hậu quả DN đang bán lỗ 0,2 - 0,7 USD/kg cá kéo theo giá cá nguyên liệu cũng giảm. Tình thế “cùng kéo nhau xuống hố” này là do quá nhiều DN tham gia xuất khẩu nên dẫn đến mạnh ai nấy bán phá giá.

Người nuôi cá tra hiện đang bị lỗ từ 2.500 - 3.500 đồng/kg. Ảnh: THỐT NỐT

Còn theo Hiệp hội Nghề nuôi và Chế biến cá tra xuất khẩu An Giang, cái “chết” của các DN hiện nay chính là thiếu tiếng nói chung, mạnh ai nấy làm. DN này muốn giẫm đạp lên DN khác đi lên chứ không cần chia sẻ, liên kết!

Theo Bộ NN-PTNT, tổng sản lượng cá tra vùng ĐBSCL đạt 1,2 triệu tấn/năm nhưng công suất của các nhà máy chế biến lại gấp hơn 2 lần, lên tới 2,5 triệu tấn/năm, dẫn đến sản lượng chỉ đáp ứng gần 50% nhu cầu sản xuất. “Từ đó để có nguồn cá đầu vào, các DN lại chạy đua giành giật thị trường, giảm giá bán và nguy hiểm hơn là giảm cả chất lượng sản phẩm” – Bộ NN-PTNT lo ngại.

Phải chấn chỉnh gấp

Để vực dậy ngành sản xuất, xuất khẩu cá tra, TS Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch VASEP, kiến nghị cần “thanh lý” bớt DN tham gia sản xuất mà không có nhà máy. Đặc biệt, cần kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm việc sử dụng hóa chất nuôi cá tra, thậm chí cấm sử dụng hóa chất tăng trọng. “Tiến tới nói không với chất tăng trọng cho cá tra và trước mắt thực hiện nghiêm đối với sản phẩm xuất sang thị trường Mỹ, EU, Nhật Bản” – ông Dũng khuyến cáo.

Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát chỉ đạo Cục Quản lý Chất lượng nông lâm và thủy sản khẩn trương xây dựng thông tư quy định về hàm lượng, các chất phụ gia tăng trọng… để nâng chất lượng cá tra. “Đặc biệt cần có biện pháp chống tình trạng gian lận, phá giá, góp phần bình ổn thị trường xuất khẩu cá tra đang xuống dốc” - ông Cao Đức Phát nhấn mạnh.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ NN-PTNT, Chính phủ đã có nghị quyết giao Bộ NN-PTNT xây dựng đề án tăng cường xúc tiến thương mại đối với cá tra. Bộ đã giao Tổng cục Thủy sản và yêu cầu sớm trình để ban hành thực hiện ngay từ năm 2013. “Bộ NN-PTNN cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước cần có chỉ đạo để các ngân hàng thương mại tiếp tục cho vay đối với DN sản xuất, xuất khẩu cá tra. Bộ sẽ có báo cáo gửi Thủ tướng để xin tháo gỡ” - Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết.

38.200 tỉ đồng đi đâu?

Theo Phó Chủ tịch VASEP Nguyễn Hữu Dũng, khó khăn lớn nhất của ngành cá tra hiện nay là thiếu vốn chứ không phải thị trường sụt giảm. Ông Dũng phân tích: Trước đây, 70% sản lượng cá tra là do nông dân nuôi nhưng nay tỉ lệ này thuộc về DN, trong khi hầu hết DN đang trong tình cảnh thiếu vốn. Tình cảnh khó khăn này có thể kéo dài trong năm 2013.

Cũng theo ông Dũng, Ngân hàng Nhà nước khẳng định đến tháng 9-2012 đã có trên 38.200 tỉ đồng cho vay phục vụ nuôi trồng, tiêu thụ cá tra. Dư nợ cho vay đạt trên 20.700 tỉ đồng, tăng 14% so với cuối năm 2011. “Tuy nhiên, thực tế nhiều người nuôi và DN vẫn không tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi này. Ngân hàng nói có trên 5.900 hộ dân và trên 280 DN sản xuất cá tra đã được vay là hết sức vô lý. Cần phải kiểm tra lại mục đích vay, liệu họ có đầu tư đúng mục đích hay không?” - ông Dũng đặt câu hỏi./.

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005