Ðiểm tựa của ngư dân

Ðội tàu của Nghiệp đoàn KTHS Tam Thanh (Phú Quý, Bình Thuận) và thành quả của đội sau một chuyến đi biển.

Hỗ trợ nhau trong quá trình mưu sinh trên biển là nhu cầu cần thiết, đã tồn tại nhiều đời trong cộng đồng ngư dân vùng biển.

Ðối với ngư dân Bình Thuận, Ninh Thuận, từ các "bổn đạo" đến các tổ đoàn kết, rồi các nghiệp đoàn khai thác hải sản là những điểm tựa trong quá trình tự nguyện hợp tác để làm ăn và góp phần bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc.

Từ tổ đoàn kết khai thác hải sản...

Từ nhiều đời nay, một bộ phận lớn cư dân ven biển Bình Thuận, Ninh Thuận dựa vào nguồn lợi từ biển làm sinh kế. Ðể tồn tại và phát triển, bà con ngư dân đã liên kết với nhau thành từng nhóm khi hành nghề trên biển. Những nhóm liên kết như thế, ngư dân ở Bình Thuận quen gọi là "bổn đạo".

Theo nhiều lão ngư, "bổn đạo" là một hình thức liên kết tự nguyện của những thuyền cùng nghề khai thác, đánh bắt cùng vùng biển, hợp tính nết nhau. Khi phát hiện luồng cá, các thuyền cùng "bổn đạo" sẽ thông tin cho nhau để cùng đánh bắt, đồng thời sẵn sàng hỗ trợ nhau khi gặp thiên tai, sự cố. Tuy nhiên, do đây là hình thức liên kết tự phát của ngư dân, nên chính quyền một số địa phương và ngành chức năng khó nắm bắt được hoạt động của các "bổn đạo", nhất là việc bảo đảm thông tin hai chiều giữa tàu trên biển và đất liền khi thời tiết xấu. Thậm chí, vì lợi ích riêng của "bổn đạo", nhiều thuyền trưởng không cung cấp thông tin về ngư trường, không đăng ký tần số thật của máy thông tin liên lạc.

Cuối tháng 8-2008, tỉnh Bình Thuận chủ trương thành lập tổ đoàn kết khai thác hải sản trên biển (gọi tắt là tổ đoàn kết) nhằm phát huy tinh thần đoàn kết, tương thân, tương trợ của bà con ngư dân trong sản xuất và góp phần bảo vệ an ninh, trật tự trên biển, bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc. UBND tỉnh Bình Thuận ban hành quy chế về tổ chức và hoạt động của các tổ đoàn kết. Theo đó, lấy bốn tiêu chí cơ bản là cùng nghề, cùng ngư trường, cùng địa bàn cư trú, cùng dòng họ và thân thích nhau làm cơ sở để thành lập, xây dựng các tổ đoàn kết. Mỗi tổ có ít nhất là ba tàu. Sau hai năm triển khai, Bình Thuận đã có 623 tổ, với 3.929 tàu thuyền và gần 25 nghìn lao động, chiếm gần 70% số tàu thuyền có công suất từ 20 CV trở lên của toàn tỉnh.

Tại Ninh Thuận, từ năm 1998, Trung tâm Khuyến ngư tỉnh đã hướng dẫn một số địa phương hình thành được hai câu lạc bộ theo nghề khai thác. Chi cục Bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh phối hợp chính quyền vận động thành lập được 10 tổ cộng đồng ven bờ kết hợp với việc bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản. Từ năm 2007 đến nay, chính quyền các xã ven biển Ninh Thuận đã thành lập 50 tổ đoàn kết khai thác hải sản. Các tàu thuyền trong tổ hỗ trợ, ứng cứu nhau khi xảy ra các sự cố trên biển. Ông Lê An, Tổ đoàn kết số 3 ở phường Mỹ Ðông, TP Phan Rang - Tháp Chàm (Ninh Thuận) cho biết: "Từ khi thành lập đến nay, các thành viên cùng tổ xem nhau như người thân trong nhà, góp sức rất nhiều trong hoạt động của tổ, nhờ vậy hiệu quả đánh bắt cũng tốt hơn trước. Tổ có đội ngũ thợ kỹ thuật kịp thời hỗ trợ các tàu sửa chữa những hỏng hóc nhỏ ngay trên biển, giảm được nhiều chi phí". Ông Nguyễn Ngó, Tổ đoàn kết 22 ở xã Phước Diêm, huyện Thuận Nam (Ninh Thuận) bộc bạch: "Giờ đây, các thành viên trong tổ nghề không thấy mình đơn độc giữa biển khơi vì luôn có sự hỗ trợ nhau giữa các tàu thành viên trong suốt chuyến đi biển".

Không chỉ vậy, các tổ đoàn kết còn tích cực tham gia bảo vệ chủ quyền và quyền chủ quyền trên các vùng biển của ta. Ðại tá Nguyễn Văn Thoa, Phó Chỉ huy Trưởng Bộ đội Biên phòng Bình Thuận, cho biết thêm: Nhiều tổ đoàn kết đã chủ động nắm và cung cấp nhiều nguồn tin có giá trị giúp lực lượng chức năng đấu tranh xử lý các trường hợp tàu nước ngoài xâm phạm vùng biển nước ta...

... Ðến nghiệp đoàn nghề cá

Ngày 1-11-2011, Ban Thường vụ Liên đoàn Lao động (LÐLÐ) tỉnh Bình Thuận ra mắt Nghiệp đoàn khai thác hải sản (KTHS) Bình Hưng 3. Ðây là một trong số ít nghiệp đoàn nghề cá được thành lập thí điểm đầu tiên trong cả nước theo Ðề án của Công đoàn ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN và PTNT) Việt Nam. Trước đó, vào ngày 5-10-2011, Công đoàn ngành NN và PTNT Bình Thuận đã có quyết định thành lập Nghiệp đoàn này, kết nạp 121 ngư dân của năm tàu cá thuộc Tổ đoàn kết số 3, phường Bình Hưng (TP Phan Thiết, Bình Thuận) vào nghiệp đoàn. Theo anh Lê Thái Vũ, Ủy viên BCH Nghiệp đoàn KTHS Bình Hưng 3, cả năm tàu của nghiệp đoàn đều hành nghề vây rút chì, có công suất từ 215 đến 350 CV. Trong quá trình chuẩn bị hình thành nghiệp đoàn, các chủ tàu và nhiều đoàn viên của nghiệp đoàn đã nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ đầy trách nhiệm, của nhiều cấp, nhiều ngành trong và ngoài tỉnh. Nhiều tàu đã mua sắm thêm trang thiết bị, nâng cấp tàu bảo đảm bám biển dài ngày. Nhiều đoàn viên nghiệp đoàn được hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà cửa, giúp đỡ con em học hành.

Sau gần một năm thành lập, Nghiệp đoàn KTHS Bình Hưng 3 khai thác được hơn 800 tấn hải sản, thu hơn năm tỷ đồng, nhiều hơn 15% so với năm trước đó.

Thu nhập của các đoàn viên đạt trung bình 2 - 3,5 triệu đồng/người/tháng.

Sau Nghiệp đoàn Bình Hưng 3, Bình Thuận đã triển khai thành lập thí điểm thêm ba nghiệp đoàn khai thác hải sản ở các trung tâm nghề cá lớn của tỉnh, gồm: Phước Hội (thị xã La Gi), Tam Thanh (huyện đảo Phú Quý) và Phan Rí Cửa (huyện Tuy Phong). Như vậy, toàn tỉnh đã thành lập được bốn nghiệp đoàn KTHS, với 52 tàu thuyền và 599 đoàn viên.

Cần những điểm tựa bền vững

Từ các "bổn đạo" đến các tổ đoàn kết, rồi các nghiệp đoàn nghề cá là sự nối tiếp tự nhiên trong quá trình tự nguyện hợp tác của bà con ngư dân vùng Nam Trung Bộ khi hành nghề trên biển. Với mỗi mô hình, tính pháp lý, sự vào cuộc của chính quyền, các ngành chức năng tuy có khác nhau, nhưng đều hướng đến mục tiêu đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, hiệu quả kinh tế, ổn định và từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người lao động đi biển. Có thể khẳng định: Tổ đoàn kết và nghiệp đoàn nghề cá là những điểm tựa không chỉ của những chủ tàu cá có vốn, kỹ thuật, đầu tư làm ăn lớn, mà còn là điểm tựa vững chắc của đông đảo bà con lao động biển.

Tuy nhiên, trong thực tế vẫn còn không ít tổ đoàn kết chỉ tồn tại hình thức, liên kết lỏng lẻo, không đạt được mục đích như mong muốn. Theo nhìn nhận của UBND tỉnh Bình Thuận, công tác tuyên truyền, phổ biến, vận động ngư dân về chủ trương của Nhà nước cũng như mục đích, ý nghĩa... làm chưa kỹ, chưa tốt nên một bộ phận ngư dân còn e dè, băn khoăn khi tham gia các tổ đoàn kết. Mặt khác, lực lượng lao động trên từng tàu cũng thường xuyên biến động...

Là một trong những chủ tàu đầu tiên tích cực tham gia xây dựng Tổ đoàn kết, ông Trần Anh Khôi ở khu phố 8, phường Mũi Né, TP Phan Thiết (Bình Thuận), khẳng định: Việc thành lập các tổ đoàn kết là rất cần thiết, phù hợp với nguyện vọng chung của bà con ngư dân. Tuy nhiên, đã thành lập tổ phải hoạt động đúng thực chất, chứ không nên vào tổ cho có lệ. Từ thực tế ấy, Bình Thuận cần xem xét kỹ quy mô của tổ đoàn kết hiện nay để điều chỉnh cho phù hợp với thực tế.

Toàn bộ các tàu cá tham gia các nghiệp đoàn KTHS hiện nay ở Bình Thuận đều thuộc sở hữu cá nhân. Thông thường, mỗi chuyến biển, sau khi trừ hết chi phí chung, lợi nhuận còn lại sẽ được chia 5/5 (hoặc 4/6) giữa chủ tàu và người lao động. Cũng là đoàn viên nghiệp đoàn, nhưng trên một đơn vị tàu, có mối quan hệ giữa chủ và thợ. Do vậy, cần có quy định cụ thể trong việc đoàn viên nghiệp đoàn tham gia xây dựng và giám sát việc chia lợi nhuận theo thỏa thuận giữa chủ tàu với ngư dân, bảo đảm đúng pháp luật và có lợi cho người lao động.

DƯƠNG HỒNG LÂM - ÐÌNH CHÂU - NGUYỄN TRUNG

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005