Đan Mạch hỗ trợ 100 triệu USD giúp phát triển thủy sản Việt Nam

Sau 20 năm, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu thủy sản đứng thứ ba thế giới.

Một nước nhỏ chỉ 5 triệu dân, nhưng 20 năm qua, đã giúp Việt Nam từ một ngành thủy sản yếu kém vươn lên xuất khẩu đứng thứ ba thế giới. Đây là một kỳ tích.

Đó là nhận xét của ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) tại Hội nghị tổng kết chương trình hỗ trợ ngành thủy sản Việt Nam giai đoạn II do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT và Đại sứ quán Đan Mạch diễn ra ngày 21-12 tại Hà Nội.

Nhà tài trợ lớn nhất của ngành thủy sản Việt Nam

Tại Hội nghị, nhiều đại biểu đã cảm ơn Chính phủ và nhân dân Đan Mạch dành hơn 100 triệu USD trong gần 20 năm qua hỗ trợ Việt Nam phát triển ngành thủy sản từ lệ thuộc vào đánh bắt tự nhiên trở thành nước nuôi và xuất khẩu thủy sản hàng đầu thế giới.

Những năm gần đây, ngành thủy sản Việt Nam phát triển nhanh, sản lượng thủy sản tăng trên 4%/năm trong thập kỷ cuối, tạo ra nhiều sản phẩm, hàng hóa xuất khẩu có giá trị kinh tế cao. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 6,5 tỷ USD năm 2011 cùng với sản lượng thủy sản trên 5 triệu tấn/năm đã góp phần thay đổi cơ cấu kinh tế công, nông nghiệp, dịch vụ của đất nước, thay đổi bộ mặt nông thôn Việt Nam. Sự phát triển của ngành thủy sản cũng góp phần quan trọng vào quá trình xóa đói giảm nghèo, cải thiện sinh kế cho cộng đồng ngư dân ven biển, cải thiện an ninh lương thực và an toàn thực phẩm của đất nước…, vị thế của ngành thủy sản Việt Nam không ngừng được nâng cao trên trường quốc tế.

Thứ trưởng Bộ NNPTNT Vũ Văn Tám khẳng định, trong sự phát triển nhanh và hiệu quả đó, có sự đóng góp hết sức quan trọng từ sự hỗ trợ của các nhà tài trợ và Chính phủ các nước, trong đó đặc biệt là sự hỗ trợ của Chính phủ Vương quốc Đan Mạch – nhà tài trợ ODA không hoàn lại lớn nhất cho ngành thủy sản Việt Nam.

Ngay từ năm 1993, ngay sau khi lệnh cấm vận đối với Việt Nam được dỡ bỏ, Đan Mạch là một trong những quốc gia đầu tiên viện trợ cho Việt Nam, trong đó thủy sản là một trong những lĩnh vực ưu tiên nhận được sự viện trợ với các dự án Đánh giá nguồn lợi sinh vật biển ở Việt Nam (ALMAV), dự án Cải thiện chất lượng và xuất khẩu thủy sản (SEAQIP).

Rút kinh nghiệm từ việc thực hiện các dự án trên, Chính phủ hai nước đã xem xét và quyết định hỗ trợ ngành thủy sản Việt Nam từ phương thức hỗ trợ thông qua các dự án riêng lẻ sang hỗ trợ theo chương trình. Từ đó, Chương trình hỗ trợ ngành thủy sản Việt Nam giai đoạn I (2001 - 2005 FSPS I) và giai đoạn II (2006 - 2012 -FSPS II) đã được xây dựng và đưa vào thực hiện.

Công tác hỗ trợ kéo dài 17 năm với tổng trị giá hơn một trăm triệu USD đã đem lại những đổi thay to lớn và tích cực trong xóa đói giảm nghèo, đem lại nguồn dinh dưỡng tốt hơn và cơ hội việc làm cho hàng triệu người Việt Nam, trong đó gần 50% là phụ nữ.

Việc tăng cường sản xuất thủy sản, chủ yếu trong lĩnh vực nuôi trồng đã góp phần đem lại nguồn dinh dưỡng tốt hơn cho người Việt Nam bởi khoảng 30% đạm động vật tiêu thụ ở Việt Nam được tính từ sản phẩm thủy sản – gần gấp đôi mức trung bình của thế giới.

Trong lĩnh vực phát triển thị trường, có 136 quốc gia đã chấp nhận các sản phẩm thủy sản chất lượng từ Việt Nam.

An toàn thực phẩm được nâng cao, xuất phát từ việc cải thiện điều kiện sau thu hoạch và truy xuất nguồn gốc sản phẩm song song với việc lựa chọn các sản phẩm phụ có giá trị đã giúp Việt Nam trở thành nhà xuất khẩu thủy sản lớn thứ ba trên thế giới, phần lớn là ngành sản xuất cá Tra và tôm. Hiện tại lượng tiêu dùng thủy sản trên mỗi đầu người ở Việt Nam đang đạt chuẩn Đông Nam Á và cao hơn 60% so với chuẩn trung bình thế giới, đạt khoảng 30 kg/người/năm.

Bà Nguyễn Thị Hồng Minh, nguyên Thứ trưởng Bộ Thủy sản, này là Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam – Đan Mạch cho biết, đến tận bây giờ, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản vẫn còn giữ được việc hợp tác làm ăn với những đối tác mà nhờ những chuyên gia maketing của Đan Mạch kết nối cho từ ngày ấy, và đó vẫn là những đơn hàng lớn trong việc kinh doanh của họ. Điều đó đủ biết giá trị của việc giúp đỡ sâu rộng của Đan Mạch, không chỉ về đào tạo đội ngũ, ban hành chính sách cho ngành thủy sản, hỗ trợ công nghệ mà còn cả tìm đối tác làm ăn cho Việt Nam.

Miền núi cũng phát triển thủy sản

Chương trình Hỗ trợ ngành thủy sản Việt Nam giai đoạn II bắt đầu từ năm 2006 và kết thúc năm 2012 với mục tiêu đề ra là “Các bộ phận dân cư nghèo ở nông thôn tham gia hoạt động nghề cá được hưởng lợi từ sự phát triển kinh tế bền vững của ngành thủy sản”. Chương trình đã tập trung hỗ trợ cơ quan quản lý nhà nước ngành thủy sản (Bộ Thủy sản nay là Bộ NNPTNT) và chín tỉnh tại ba miền Bắc, Trung, và Nam gồm: Sơn La, Quảng Ninh, Nghệ An, Đác Lắc, Thừa Thiên Huế, Bình Định, An Giang, Bến Tre và Cà Mau). Tại mỗi tỉnh, chương trình được thực hiện tại những xã nghèo nhất.

Tuy nhiên, do năng lực quản lý yếu kém, tỉnh Cà Mau bị dừng hỗ trợ.

Chương trình với khoản hỗ trợ tương đương 45 triệu USD, đã xây dựng nhiều mô hình để hướng dẫn sinh kế cho người nghèo theo chu kỳ sản xuất nên việc áp dụng của người nghèo vào thực tế rất có hiệu quả mang lại thu nhập ổn định. Sự phát triển bền vững của ngành được tăng cường thông qua các lĩnh vực khai thác và bảo vệ nguồn lợi, nuôi trồng thủy sản bền vững và áp dụng an toàn vệ sinh thực phẩm trong chế biến và tiêu thụ thủy sản.

Với mục tiêu giúp đỡ người nghèo, chương trình đã bảo đảm tạo thêm công ăn việc làm cho dân cư tại những khu vực nghèo nhất thuộc các tỉnh mục tiêu, góp phần trong công tác xóa đói, giảm nghèo. Trong cả giai đoạn 2006 - 2012, tổng số người thoát nghèo là 8.637 người (một người thoát nghèo tương ứng với một hộ năm người). Mỗi hộ nghèo tham gia tập huấn chương trình có thu nhập tăng từ 5,9 triệu đồng năm 2010 lên 8,4 triệu đồng/năm năm 2012.

Đại diện tỉnh miền núi phía bắc như Sơn La, khu vực Tây Nguyên như Đác Lắc cho biết, trong suốt gần 20 năm qua, từ việc chỉ vài người tham gia quản lý thủy sản, nay mỗi tỉnh đều đã có chi cục thủy sản gần 20 người. Sơn La từ một tỉnh miền núi không đủ thủy sản để tiêu thụ, nay đã bán xuống cả đồng bằng. Sơn La đang xây dựng mô hình nuôi trồng thủy sản có chất lượng cao như cá chim trắng, tôm càng xanh, cá rô đầu vuông. Và mới đây, trên vùng hồ thủy điện Sơn La, nay đã hình thành gần 40 lồng nuôi cá tầm. Còn một vùng thiếu hồ ao như Đác Lắc, người dân từ việc không biết nuôi cá, nay đã nhờ nuôi cá mà thoát nghèo...

Đánh giá giai đoạn hai này, Thứ trưởng Vũ Văn Tám cho rằng, sau gần tám năm thực hiện, chương trình đã hỗ trợ ngành thủy sản trong việc cải thiện thể chế của ngành từ trung ương tới địa phương; nâng cao kỹ năng quản lý cho cán bộ ở các cấp; xây dựng các mô hình đồng quản lý nghề cá, các mô hình sinh kế... Chương trình đã tạo sinh kế, nâng cao thu nhập, giúp hơn 40.000 hộ nghèo thoát nghèo, hoàn thành mục tiêu đề ra. Tuy nhiên, điều quan trọng là làm thế nào để hỗ trợ người dân thoát nghèo bền vững.

Còn Chủ tịch Hội nghề cá Nguyễn Việt Thắng cho rằng, dự án này rất hữu ích với người dân nghèo. Và theo ông, những sai phạm do quan chức ở tỉnh Cà Mau gây ra thì phải trừng phạt đúng người sai phạm, không nên vì thế mà lấy mất quyền lợi được giảm nghèo nhờ phát triển thủy sản của người dân Cà Mau.

Từ hỗ trợ chuyển sang hợp tác

Nhiều điểm hạn chế của quá trình hợp tác này cũng đã được nhiều đại biểu phơi bày với mục đích tìm ra giải pháp để hỗ trợ trong thời gian tới. Phó Chủ tịch VASEP Nguyễn Hữu Dũng cho rằng, mặc dù báo cáo tổng kết không nhắc đến những tồn tại, nhưng dự án cũng nên đánh giá nghiêm túc những điểm yếu. Và theo ông, một trong những điểm yếu là một số bộ phận hoạt động trong chương trình chưa đi vào thực chất, còn gây lãng phí.

Đồng tình với điều này, bà Nguyễn Thị Hồng Minh đề nghị Bộ chủ quản nên đánh giá kỹ hơn về những gì chưa làm được hoặc lãng phí. Theo bà, việc đào tạo nhân lực còn bị lãng phí. Và chương trình thống kê nghề cá do Đan Mạch trợ giúp với phương pháp đỡ tốn kém hơn nhưng lại chưa được triển khai. Bà đề nghị Bộ sử dụng phương pháp này trong việc quản lý nghề cá trong thời gian sắp tới.

Ngày nay, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu thủy sản đứng thứ ba trên thế giới và đạt doanh thu xuất khẩu thủy sản 6,1 tỷ USD, vì thế, theo Đại sứ Đan Mạch John Nielsen, trong thời gian tới, hỗ trợ từ phía Đan Mạch sẽ giảm xuống. Nhưng cũng theo ông, những hỗ trợ trong suốt 20 năm qua sẽ là nền móng để Việt nam và Đan Mạch cùng bước sang một giai đoạn hợp tác mới – giai đoạn của xây dựng quan hệ đối tác thương mại vì lợi ích của hai nước. Một nước có bờ biển dài hơn 2.000km, có số thủy sản tiêu thụ trong nước sẽ đạt 3 triệu tấn/năm trong 10 năm tới, thì tiềm năng hợp tác giữa hai nước rất lớn, nhất là trong công nghệ thủy sản.

Tán thành quan điểm này của phía Đan Mạch, ông Nguyễn Hữu Dũng cho rằng, để hợp tác trong tương lai, Đan Mạch cũng cần hỗ trợ Việt Nam trong việc chuyển giao công nghệ, như công nghệ đưa ô xy vào nước của Đan Mạch có thể nâng cao năng suất nuôi cá tra nhưng chất thải giảm đi.

Kết nối thương mại giữa hai nước cũng là mong muốn của Bộ NNPTNT được Thứ trưởng Vũ Văn Tám đưa ra trong tổng kết hội nghị này.

HỒNG VÂN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005