Quảng Bình: Xã biển giàu nhờ cá lóc

Một khu nuôi cá lóc của ngư dân xã Ngư Thủy Bắc

Cách đây vài năm, xã Ngư Thủy Bắc (Lệ Thủy - Quảng Bình) được biết đến là một làng chài nghèo, quanh năm tất tả với cái ăn, cái mặc. Bây giờ thì khác, ông Nguyễn Thanh Thoảng - Chủ tịch UBND xã cho hay: “Riêng vụ cá lóc năm nay, cả xã có tổng sản lượng gần 500 tấn, nếu lấy giá bán trung bình là 50 ngàn đồng/kg thì có con số thu đến 25 tỷ đồng, trừ chi phí còn lãi khoảng 15 tỷ, chia ra, bình quân mỗi hộ có trên 20 triệu đồng”.

Cả xã nuôi cá lóc

Ông Trần Viết Bền - cán bộ phụ trách địa chính - nông nghiệp - môi trường của xã Ngư Thủy Bắc cứ tủm tỉm cười khi nghe chúng tôi hỏi vặn vẹo về chuyện ngư dân sành việc nuôi... cá nước ngọt. Mà thắc mắc cũng chẳng sai tẹo nào. Nói đến làng biển thì phải gắn với lưới giã, biển gió, mắm muối... chứ.

Còn nuôi trồng nước ngọt thì thuộc “nhóm nghề” của bà con vùng đồng bằng, đầm phá. Chẳng dè, bà con ở cái vùng biển bãi ngang này lại làm tốt việc đào ao thả cá và không chỉ làm tốt mà nhờ nghề này để thoát nghèo và vươn lên làm giàu.

Con đường dẫn về thôn Bắc Hòa được đổ nhựa rộng, êm ru. Hai bên đường nhà cao tầng hoặc đổ mái bằng kiên cố đứng thẳng hàng sáng lên trong màu sơn mới. Những con đường hẻm về cá cụm dân cư cũng được mở ra rộng đủ xe ô tô chạy xuôi ngược được đổ đất cấp phối chắc lèn.

Ông Trần Quang Quyền - Trưởng thôn hồ hởi khoe: “Thôn tui có hơn 200 hộ dân thì cũng có gần 200 hộ có ao nuôi cá lóc. Nhà nhiều thì có 4 - 5 hồ. Nhà ít thì có 1 - 2 hồ. Cứ mỗi vụ cá, trừ đi chi phí các kiểu thì thu về trung bình mỗi hồ cũng được trên 20 triệu đồng”. Cũng theo cách tính của ông trưởng thôn thì nuôi cá lóc rất khỏe và thu nhập cao hơn đi biển rất nhiều.

Vùng biển bãi ngang được hiểu nôm na là chỉ có bờ biển chứ không có cửa sông cửa lạch. Chính vì thế, cái khó của những nơi này là tôm cá ít, không thể mua sắm tàu bè lớn mà chỉ quanh quẩn với các loại thuyền bơ nan hay thuyền có công suất nhỏ. Cái khó đè nặng lên lưng ngư dân vùng bãi ngang. Cả xã chỉ có trên 400 thuyền bè các loại và trong đó cũng chỉ có gần 40 chiếc có công suất 20 CV, ngang tầm chạy đánh bắt ở ven bờ.

Ông Bền cũng cho rằng, mấy năm gần đây tôm cá ít, biển động lắm nên ngư dân ra biển may lắm cũng kiếm được trăm bạc, chứ phần lớn là huề vốn hay chịu lỗ. Tổng sản lượng đánh bắt toàn xã chỉ khoảng trên 120 tấn thủy sản các loại. Tính ra, tổng thu nhập đạt khoảng 36 tỷ đồng. Tuy nhiên, chi phí cho chuyến đi biển rất lớn, nên dù có tổng số thu là 36 tỷ đồng nhưng con số lãi chỉ khiêm tốn nằm ở mức khoảng 16 tỷ đồng. Chia bình quân thì mỗi hộ được khoảng 20 triệu đồng thu từ biển cho một năm. “Ui cha, vậy thì nuôi cá lóc tính sơ sơ cũng chỉ thu nhập bằng cả năm đi biển chứ chẳng chơi mô”, ông Bền sau khi tính toán với chúng tôi một hồi rồi thốt lên như vậy.

“Công nghệ” nuôi cá lóc của bà con ngư dân ở đây cũng khá đặc biệt. Vụ cá chính được thả từ khoảng tháng 4 - 5. Khi đó, cũng là vào vụ đánh cá đèn. Trước đây, các loại “cá heo” (cá nhỏ, cá vụn giá trị kinh tế thấp) thường không được ai chú ý. Nay thì khác, vì đó chính là thức ăn chính của cá lóc trong hồ. Gần như thức ăn công nghiệp không hề được sử dụng ở đây.

Ông Bền giảng giải: "Có nghĩa là cá tạp đánh bắt từ biển về được nấu chín, bóp nhừ rồi mới đưa xuống hồ cho cá lóc ăn”. Ở đây, bà con đào mỗi hồ có diện tích khoảng 100 m2. Người có điều kiện thì xây thành bao quanh, người chưa có thì mua tấm lợp brô xi măng về chắn thành tường để chắn. Khi cá lớn bằng cán dao thì toàn bộ thức ăn (cá vụn) về được vằm nhỏ trước lúc thả xuống hồ cho cá ăn. Chính vì nguồn thức ăn có dinh dưỡng cao này nên cá lóc ở vùng biển lớn nhanh, thịt nạc chắc và thơm như cá tự nhiên.

Sau khoảng 3 - 4 tháng, cá đạt trọng lượng bình quân 0.5 kg/con và được xuất hồ. “Trung bình mỗi hồ được tấn cá. Nếu bao được giá 50 đồng/kg thì được 50 triệu đồng, trừ chi phí, người nuôi lãi hơn 25 triệu đồng”, ông Quyền - Trưởng thôn bộc bạch.

“Kỹ sư”... bất đắc dĩ

Về thôn Bắc Hòa hỏi đến ngư dân Trần Kim Phi thì ai cũng biết. Sự “ai cũng biết” của chàng ngư dân 36 tuổi này được chốt bởi hai lý do. Đó là người đầu tiên đưa mô hình cá lóc về nuôi ở vùng biển và cũng là người cho được cá lóc sinh sản, tự tạo con giống nuôi.

Phi khá tự tin khi nói chuyện và cũng kiệm lời. Ngôi nhà được xây hai tầng rộng, mái lợp hiện đại theo kiểu thành thị. Nhìn ngôi nhà cũng thấy được khả năng kinh tế của ông chủ trẻ. Phi kể, hỏi đó đào ao nuôi cá trê, cá trắm, chép... Vì không có nguồn thức ăn phù hợp nên lãi không được nhiều.

Vào năm 2000, Phi nghe bà con ở miền Tây nuôi cá lóc rất được nên tìm con giống đưa về. Thức ăn sẵn cho loại cá tạp ăn này nên nó lớn nhanh. Với mức chi phí ít nên lãi khá lớn. Năm sau, Phi đào thêm ao thả thêm giống. Lúc này, bà con học theo rần rần. Ai cũng đến xem rồi cứ thế tự về đào ao hay tu chỉnh lại ao đã sẵn có đề nuôi cá lóc.

Nhà Phi có đến 7 hồ lớn. Trong đó có 2 hồ dành để nuôi cá... đẻ. Hiện có 6 cặp cá bố mẹ. Mỗi con nặng chừng 5 - 6 kg. Cá nằm ở góc hồ nhìn như chiếc tàu ngầm đen trũi trong phim hoạt hình. Theo Phi, cá mẹ bắt đầu thời gian sinh trưởng vào khoảng tháng 4. Khi cá mẹ đẻ xong chừng 3 ngày thì phải vớt trứng sang ao hoặc quay hồ thành nhiều vùng cho cá bố mẹ cách xa nhau.

“Nếu ở gần, các cặp cá bố mẹ sẽ đánh nhau suốt ngày để bảo vệ ổ trứng” - Phi cho hay. Sau khoảng chục ngày thì phải vớt cá bột đưa sang hồ khác ương. Lúc này cũng hết sức cẩn thận, chỉ người lớn mới được xuống ao. Nếu sơ ý để trẻ con xuống thì lập tức bị cá mẹ tấn công ngay. “Người lớn cũng phải cẩn thận. Phải dùng gậy quấy nước dọa tấn công cá bố mẹ cho nó sợ. Chứ nếu không, cũng lao đến đớp chân toạc da, chảy máu là khó tránh khỏi” - Phi cho biết thêm.

Thông thường, mỗi đàn cá ươm cũng đạt tỷ lệ sống từ 3 ngàn đến 1 vạn con. Số cá giống này rất khỏe và được Phi tuyển chọn thả xuống ao nuôi. “Cũng chỉ mới tự cung cấp cho nhà mình và số ít bà con thân thuộc chứ chưa đủ khả năng cũng cấp con giống cho bà con quanh vùng” - Phi nói.

Điều mà Phi và bà con ngư dân ở đây cứ tiếc rẻ là sau vụ nuôi cá chính từ tháng 4 đến tháng 9 là kết thúc. Bà con không dám nuôi tiếp vì sợ thiếu thức ăn. Vì khi đó cũng hết vụ đánh cá đèn. Nếu nuôi phải đi về các chợ Đồng Hới, Hải Ninh... hoặc vào Cửa Việt (Quảng Trị) để mua thức ăn cho cá vừa tốn kém vừa không đủ sức bởi ngày nào cũng phải đi. Cả thôn, chỉ có Phi thả cá đợt 2 phục vụ cho nhu cầu ngày Tết. Các ao cá của Phi được phủ đầy bèo tây để làm mát nước cho cá. Ao sâu chừng nửa mét nước.

“Nếu được thì nên đào sâu khoảng một mét nước là tốt nhất” - Phi nói vậy. Trung bình mỗi ao, mỗi ngày phải cung cấp đủ chừng 20 kg thức ăn (cá vụn). “Chỉ có những gia đình có điều kiện về nguồn vốn mới thả được cá vụ 2 này. Nhu cầu ngày Tết rất lớn nên giá bán cũng phải đạt trên 80 - 100 ngàn đồng/kg cá. “Chỉ cần trong thôn có khoảng một nửa số hộ tiếp tục nuôi bán cho Tết thì thu nhập chung cũng rất khá” - Phi cứ chặc lưỡi.

Kế hoạch tới đây của Phi là liên kết khoảng 2 - 3 nhà với nhau để đầu tư mua thàng lạnh (chi phí trên 120 triệu đồng) để làm kho dự trữ thức ăn cho cá và khi đó sẽ thực hiện nuôi cá vụ 2, vụ 3 phục vụ quanh năm cho thị trường.

Khi tạm biệt Ngư Thủy Bắc để ra về, tôi hỏi ông Bền: “Ngư dân giàu lên nhờ nuôi cá lóc chưa”? - ông Bền cười khơ khơ, xoa xoa tay: “Chưa, chưa... Mới chỉ vươn lên xóa đói giảm nghèo thôi. Nếu nói giàu thì chắc cũng phải thêm vài năm nữa đã...”.

TÂM PHÙNG - HẠNH CHÂU

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005