Tiến tới xây dựng thương hiệu cá ngừ đại dương Bình Định: Cần nâng cao chất lượng sản phẩm sau khai thác

Bình Định là một trong những địa phương phát triển mạnh nghề khai thác cá ngừ đại dương (KTCNĐD). Tuy vậy, việc bảo quản sản phẩm sau khai thác của ngư dân còn hạn chế, cùng với một số yếu tố khác đã làm ảnh hưởng đến chất lượng CNĐD. PV Báo Bình Định đã phỏng vấn bà Nguyễn Hải Bình - Trưởng phòng Quản lý nguồn lợi và môi trường thủy sản (Sở NN-PTNT tỉnh) về giải pháp nâng cao hiệu quả nghề KTCNĐD.

* Bà có thể cho biết khái quát về nghề KTCNĐD của ngư dân Bình Định?

- Tỉnh hiện có 7.588 tàu cá với tổng công suất 788.520 CV, trong đó có khoảng 1.900 tàu/19.000 lao động thường xuyên hoạt động KTCNĐD với 3 nghề chính: nghề câu vàng, nghề câu tay có sử dụng ánh sáng và nghề vây khơi, khai thác các loại: cá ngừ vàng vây, cá ngừ mắt to, cá ngừ vằn và cá ngừ sọc dưa.

Ngư dân Bình Định bán cá ngừ đại dương cho các cơ sở thu mua, chế biến.

Trước đây, nghề KTCNĐD của ngư dân tỉnh diễn ra chủ yếu từ tháng 4 đến tháng 11 hàng năm, còn nay ngư dân đánh bắt quanh năm. Thông thường, những tháng đầu mùa (từ tháng 12 năm trước đến tháng 3 năm sau), ngư dân tỉnh tập trung khai thác cá ngừ ở vùng biển Đông Bắc quần đảo Hoàng Sa, vùng biển phía Bắc quần đảo Trường Sa; thời điểm giữa mùa (từ tháng 4 đến tháng 6) ngư dân tập trung đánh bắt ở vùng biển Trường Sa và vùng biển các tỉnh miền Trung; thời gian cuối mùa (từ tháng 7 đến tháng 11), ngư dân khai thác cá chủ yếu ở vùng biển Nam Trường Sa và Nam biển Đông.

Nhờ đầu tư đóng mới, nâng cấp tàu thuyền công suất lớn, bám biển khai thác dài ngày ở những vùng khơi xa, nên sản lượng CNĐD của ngư dân tỉnh Bình Định đạt khá cao. Riêng năm 2012, ngư dân tỉnh đã khai thác được 9.386 tấn CNĐD, tăng 26% so với năm trước. Năm 2012 được xem là năm “ăn nên làm ra” của ngư dân KTCNĐD khi đầu ra sản phẩm ổn định, giá khá cao, nên bà con rất phấn khởi.

* Còn về chất lượng sản phẩm đánh bắt và hoạt động thu mua, chế biến CNĐD ở tỉnh, thưa bà?

- Thực tế cho thấy, sản lượng CNĐD của tỉnh khá lớn, nhưng chất lượng sản phẩm không như mong muốn. Nguyên nhân chủ yếu là khâu bảo quản sản phẩm của ngư dân còn hạn chế. Hiện hệ thống hầm bảo quản trên tàu cá của ngư dân chủ yếu làm bằng gỗ lót xốp cách nhiệt, mức độ giữ lạnh cho cá sau khi đánh bắt bị hạn chế, đặc biệt là đối với tàu hoạt động dài ngày. Dụng cụ xử lý sơ chế cá cũng chưa thật sự đảm bảo về mặt vệ sinh; chất lượng nước đá chưa được bảo đảm. Ngoài ra, do hệ thống kho lạnh tại các bến cảng chưa có hoặc còn thiếu, nên việc thao tác bốc dỡ cá từ tàu đưa vào kho để phân loại của các cơ sở thu mua còn kéo dài, gặp thời tiết nắng nóng làm cho cá giải nhiệt, không được giữ lạnh liên tục... khiến chất lượng cá bị giảm.

Để nâng cao chất lượng sản phẩm, chúng tôi đã tập huấn hướng dẫn ngư dân áp dụng quy trình bảo quản sản phẩm sau khi khai thác. Cụ thể, sau khi đánh bắt được cá ngừ thì giết cá ngay, lấy nội tạng, xả máu và ngâm cá với nước biển lạnh (nước biển và đá) để cá lạnh từ từ rồi mới bỏ nước đá vào bụng cá. Chúng tôi cũng đã xây dựng mô hình cải tiến hầm cá nhằm mục đích giúp ngư dân bảo quản sản phẩm tốt hơn, song chưa được ngư dân áp dụng rộng rãi. Bà con cho rằng, sau khi áp dụng quy trình bảo quản sản phẩm sau khai thác và cải tiến hầm chứa cá, chất lượng sản phẩm cao hơn thấy rõ, nhưng chi phí đầu vào tăng, trong khi sản phẩm cùng loại đều được các cơ sở thu mua với giá tương đương, ít nhiều đã ảnh hưởng đến thu nhập của ngư dân, nên bà con không áp dụng cũng là điều dễ hiểu.

Đối với hoạt động thu mua và chế biến CNĐD, tỉnh hiện có 19 cơ sở thu mua và chế biến, chủ yếu tại TP Quy Nhơn và huyện Hoài Nhơn. Trong đó, Công ty cổ phần Thủy sản Bình Định là đơn vị duy nhất tham gia thu mua và chế biến sản phẩm cá ngừ vây vàng và cá ngừ mắt to dưới dạng cấp đông để xuất khẩu, với công suất khoảng 35 - 40 tấn/ngày. Hầu hết các cơ sở thu mua CNĐD ở tỉnh ta đều là vệ tinh của các doanh nghiệp (DN) ở Khánh Hòa và TP Hồ Chí Minh. Đầu ra và giá sản phẩm cao hay thấp phụ thuộc nhiều vào các cơ sở thu mua này. Thực tế cho thấy, các cơ sở thu mua CNĐD chưa thực sự quan tâm đến chất lượng sản phẩm, nên ít nhiều đã tác động đến việc quan tâm nâng cao chất lượng sản phẩm của ngư dân.

* Theo bà, cần phải làm gì để nâng cao chất lượng sản phẩm CNĐD, tiến tới xây dựng thương hiệu CNĐD Bình Định?

- Để nâng cao chất lượng sản phẩm CNĐD, cần có sự đồng thuận giữa Nhà nước, ngư dân và DN. Đối với ngư dân, bà con cần phải đầu tư trang thiết bị, hầm bảo quản và cải tiến khâu xử lý, sơ chế, bảo quản sau thu hoạch. DN cần gắn kết với ngư dân trong việc khuyến khích bà con nâng cao chất lượng CNĐD, lấy chất lượng làm mục tiêu kinh doanh và là yếu tố tăng lợi nhuận cho cả ngư dân và DN. Đồng thời, DN cần căn cứ chất lượng thực tế để đưa ra giá mua thích hợp, tăng cường sự hợp tác, cạnh tranh lành mạnh, tạo sức mạnh trong kinh doanh. Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân tiếp cận các nguồn vốn vay, để ngư dân không chịu sự ràng buộc trong việc vay vốn trả lãi suất cao, hoặc ứng vốn và trả lại sản phẩm cho DN với giá thấp. Bên cạnh đó, phải tổ chức đào tạo và tập huấn cho ngư dân phương pháp đánh bắt, xử lý, sơ chế và bảo quản sản phẩm sau thu hoạch. Xây dựng trung tâm giao dịch, mua bán và dịch vụ hậu cần nghề cá, tạo điều kiện thuận lợi cho việc bốc dỡ, vận chuyển sản phẩm từ tàu vào hệ thống kho lạnh được nhanh chóng, hạn chế tối đa sự giải nhiệt làm ảnh hưởng đến chất lượng CNĐD.

Theo chúng tôi, thực hiện đồng bộ các giải pháp nói trên sẽ góp phần nâng cao chất lượng CNĐD, tăng giá trị sản lượng, tăng hiệu quả chuyến biển và tăng thu nhập cho bà con ngư dân. Qua đó, nâng cao uy tín và phát triển thương hiệu CNĐD của Bình Định trên thị trường trong và ngoài nước.

* Xin cảm ơn bà!

PHẠM TIẾN SỸ

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005