Phát triển nuôi trồng thủy sản bền vững: Cần quan tâm đến tiêu chuẩn ASC

Nuôi cá tra xuất khẩu ở phường Thới An, quận Ô Môn, TP Cần Thơ.

Vừa qua, tại TP Cần Thơ đã diễn ra hội thảo kỹ thuật với chủ đề “7 vấn đề chính của tiêu chuẩn ASC/PAD” do Tổ chức chứng nhận Bureau Veritas Certification Việt Nam chủ trì, với sự tham dự của đại diện Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam cùng nhiều doanh nghiệp trong ngành thủy sản ở ĐBSCL. Tại hội thảo này, nhiều ý kiến cho rằng, việc áp dụng tiêu chuẩn ASC trong nuôi trồng thủy sản tại ĐBSCL, nhất là cho con cá tra, đang rất cấp thiết nhằm hướng đến phát triển bền vững và nâng cao vị thế, uy tín hình ảnh con cá tra Việt Nam trên thị trường quốc tế…

* ASC –Khẳng định trách nhiệm với môi trường và xã hội

Tổ chức chứng nhận Bureau Veritas Certification là đơn vị được công nhận bởi Hội đồng Quản lý nuôi trồng thủy sản cho việc đánh giá Chứng nhận ASC. Theo Tổ chức chứng nhận Bureau Veritas Certification Việt Nam, ASC là tiêu chuẩn tự nguyên áp dụng đối với nhà sản xuất nuôi trồng thủy sản, việc chứng nhận nhà sản xuất đạt theo tiêu chuẩn này có thể đảm bảo với nhà bán lẻ, nhà hàng, công ty dịch vụ thực phẩm, người mua rằng nguồn gốc sản phẩm là từ nhà sản xuất có trách nhiệm.

ASC là viết tắt của Hội đồng Quản lý nuôi trồng thủy sản được thành lập vào năm 2009 bởi Quỹ Quốc tế về bảo vệ thiên nhiên (WWF) và Tổ chức Sáng kiến thương mại bền vững Hà Lan (IDH) để quản lý các tiêu chuẩn toàn cầu đối với việc nuôi trồng thủy sản có trách nhiệm, được xây dựng qua các Đối thoại nuôi cá tra/ ba sa (PAD) do WWF khởi xướng và điều phối. ASC làm việc với các nhà nuôi trồng thủy sản, nhà chế biến thủy sản, các công ty bán lẻ và dịch vụ thực phẩm, các nhà khoa học, các nhóm bảo tồn và công chúng trên phạm vi toàn thế giới để khuyến khích sự lựa chọn thủy sản tốt nhất về môi trường và xã hội. Tiêu chuẩn ASC/PAD chính là sản phẩm của khoảng 638 người tham dự PAD từ tháng 9-2007 đến tháng 8-2010 gồm nhà sản xuất, tổ chức phi chính phủ về môi trường và xã hội, nhà bán lẻ, hiệp hội nuôi trồng thủy sản, nhà nghiên cứu… Chương trình chứng nhận nuôi trồng thủy sản và dán nhãn thủy sản của ASC sẽ công nhận và tán thưởng việc nuôi trồng thủy sản có trách nhiệm.

Tiêu chuẩn ASC/PAD dựa trên 7 yêu cầu chính, trong đó nhấn mạnh đến trách nhiệm của trại nuôi cá đối với môi trường và xã hội. Đó là các yêu cầu về: tuân thủ pháp lý; thiết kế xây dựng, quản lý trang trại tránh tác động tiêu cực đến môi trường và người sử dụng khác; giảm tác động tiêu cực đến đất và nước; giảm thiểu tác động lên tính nguyên vẹn về di truyền của quần thể cá tra nội địa. Đồng thời, ASC cũng đặt ra yêu cầu về việc sử dụng và quản lý thức ăn cho cá; kiểm soát sức khỏe, thuốc thú y và hóa chất nhằm giảm thiểu tác động lên hệ sinh thái và sức khỏe con người trong khi vẫn tối đa sức khỏe, an sinh cá, an toàn vệ sinh thực phẩm và cuối cùng là vấn đề giải quyết xung đột giữa những người sử dụng-trách nhiệm xã hội.

Theo ông Nguyễn Huy, Giám đốc sản phẩm ASC, BRC/IFS-Bureau Veritas Certification Việt Nam, ASC đã đặt ra nhiều yêu cầu rất cụ thể liên quan đến trách nhiệm xã hội mà lâu nay nhiều chủ trại nuôi cá tra còn chưa mấy để ý đến hoặc chưa quan tâm thực hiện đầy đủ. Chẳng hạn như, đối với thực hiện các quy định của luật lao động, hiện nhiều trại nuôi cá còn “vướng” khi muốn thực hiện theo tiêu chuẩn ASC do chưa nhận diện và cung cấp đúng đầy đủ các chế độ phúc lợi đối với người lao động. Tình trạng thường gặp phải tại nhiều trại nuôi cá là chủ trại không lưu giữ Chứng minh nhân dân để xác định chính xác tuổi của người lao động; không chứng minh được việc đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm tai nạn cho người lao động theo luật; không thanh toán tiền lương theo quy định của luật về làm thêm giờ, trực đêm và làm việc vào ngày lễ; không có chính sách bảo vệ phụ nữ mang thai, nuôi con nhỏ…

* Vì sao phải thực hiện ASC?

Tại hội thảo này, nhiều đại biểu cho rằng, áp dụng tiêu chuẩn ASC không chỉ góp phần quan trọng cho việc phát triển con cá tra một cách bền vững mà còn là vấn đề liên quan đến sự sống còn của các doanh nghiệp và người nuôi cá tra. Thực hiện ASC cũng là việc làm cần thiết nhằm nâng cao vị thế, uy tín hình ảnh con cá tra Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Trong vòng 20 năm qua, sản lượng xuất khẩu cá tra của nước ta đã tăng gấp 50 lần và việc sản xuất cá tra đã phát triển với một tốc độ chưa từng có ở bất kỳ mùa vụ thực phẩm nào khác trên thế giới. Tuy nhiên, sự phát triển theo cấp số nhân đã dấy lên vấn đề về trách nhiệm của các đơn vị liên quan đến môi trường, xã hội và an toàn thực phẩm. Chứng nhận ASC được xem là một trong những lời giải cho bài toán trên. Theo ông Huỳnh Quốc Tịnh - Điều phối viên Chương trình nuôi trồng thủy sản của WWF-Việt Nam ở TP Cần Thơ, Nhà nước đã có các quy định pháp lý về trách nhiệm của người nuôi cá tra đối với môi trường và xã hội. Tuy nhiên, việc thực hiện và giám sát thực hiện các quy định này trong thực tế còn có những hạn chế. ASC được xem là một công cụ kinh tế hữu hiệu giúp hỗ trợ việc tăng cường thực thi các quy định của pháp lý, thúc đẩy người ta làm tốt các quy định pháp lý và có trách nhiệm đối với môi trường và xã hội khi muốn sản phẩm của mình được chứng nhận ASC để có thể tiêu thụ tốt trên thị trường…

Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), nhìn nhận: “Ngành nuôi trồng và chế biến cá tra Việt Nam đã qua rồi thời kỳ phát triển bùng nổ và đang gặp nhiều khó khăn, để khôi phục phát triển ngành chúng ta phải tìm hướng đi mới, trong đó trước mắt cần chú ý giảm sản lượng nuôi và thực hiện các biện pháp nhằm tăng cường quản lý và nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm”. Theo ông Dũng, sau khi VASEP đề xuất giảm sản lượng cá tra từ mức 1,3 triệu tấn trong năm 2012 xuống còn 800.000 tấn trong năm 2013, hiện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có ý kiến về việc khống chế sản lượng cá tra ở mức tối đa 1 triệu tấn trong năm nay. Hiện VASEP cũng đã đề xuất với các ngành chức năng về việc siết chặt quản lý mặt hàng cá tra phi lê ngậm nước, yêu cầu doanh nghiệp phải kê rõ phần cá và lượng nước trên nhãn mác sản phẩm.

Năm 2010 con cá tra Việt Nam đã bị WWF ở một số nước châu Âu đưa vào danh sách đỏ và khuyến cáo người tiêu dùng chuyển sang sử dụng loại cá khác đã đe dọa gây ảnh hưởng cho ngành nuôi trồng chế biến cá tra xuất khẩu ở nước ta. Với sự vào cuộc tích cực của các cơ chức năng trong nước, nhất là Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, phía WWF đã phải rút cá tra ra khỏi danh sách đỏ. Tuy nhiên, để hướng đến việc phát triển nuôi cá tra trong nước một cách bền vững, đảm bảo tốt các vấn đề về trách nhiệm với môi trường và xã hội, VASEP đã thỏa thuận với WWF Việt Nam và một số bên có liên quan về một lộ trình thực hiện ASC. Theo đó, nước ta sẽ có 50% sản lượng cá tra xuất khẩu đạt được chứng nhận ASC vào năm 2015. Chính vì vậy, dù muốn hay không, nếu muốn tiếp tục tồn tại và phát triển, các doanh nghiệp và người nuôi cá tra cần phải quan tâm đến tiêu chuẩn này.

Khánh Trung

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005