Từng bước nâng cao hiệu quả khai thác thủy sản

Hiện nay nghề khai thác thủy sản hàng năm có sản lượng tăng khoảng 10%/năm, nổi bật, trong năm 2012, sản lượng khai thác tăng mạnh đến 21% so với cùng kỳ năm ngoái.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Vũ Văn Tám khẳng định đây là con số mang nhiều ý nghĩa, thể hiện tinh thần vượt khó sáng tạo của ngư dân Việt Nam. Do đó, việc tổ chức lại sản xuất, nâng cao năng lực tàu cá, đầu tư xây dựng cơ sở dịch vụ hậu cần... cần được chú trọng phát triển trong thời gian tới.

Số lượng tàu tăng nhưng hiệu quả chưa cao

Những năm gần đây, lĩnh vực khai thác thủy sản có bước chuyển biến đáng kể trong việc nâng cao năng lực đánh bắt, mở rộng quy mô sản xuất và chuyển dịch theo hướng hàng hóa.

Theo báo cáo của Tổng cục Thủy sản, năm 2012, tổng sản lượng thủy sản của cả nước đạt 5.876 nghìn tấn, tăng 8,8% so với kế hoạch; trong đó, sản lượng khai thác biển đạt 2.676 nghìn tấn, sản lượng khai thác từ nuôi trồng đạt 3.200 nghìn tấn. Đáng chú ý, sản lượng khai thác tăng tới 21% trong khi sản lượng nuôi chỉ tăng 5%.

Ông Lê Văn Quang, Cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản cho biết thời gian qua, số lượng tàu thuyền trong cả nước đã tăng nhanh về số lượng và kích cỡ, song ngư trường khai thác hầu như không mở rộng. Tính đến năm 2012, cả nước có khoảng trên dưới 100.000 tàu thuyền, trong đó, có khoảng 14.000 tàu cá được đóng phục vụ khai thác hải sản xa bờ (loại tàu cá lắp máy từ 90 CV trở lên). Với số lượng tàu cá như hiện nay, nếu huy động hết công suất, thì tổng sản lượng hải sản khai thác được của cả nước đạt khoảng 2,7 đến 2,8 triệu tấn và thậm chí cao hơn.

Tuy nhiên, sự gia tăng đáng kể số lượng tàu cá, trong khi ngư trường khai thác chưa được mở rộng đã làm mật độ tàu thuyền tập trung cao dẫn đến hiệu quả hoạt động của phần đông tàu thuyền đạt thấp do năng năng suất khai thác giảm. Không chỉ vậy, nguồn lợi thủy sản ven bờ còn bị khai thác vượt quá giới hạn. Ngư trường khai thác giữa các nhóm nghề và tàu thuyền giữa các địa phương luôn xảy ra tranh chấp.

Một đặc điểm phổ biến là do điều kiện kinh tế còn khó khăn cộng với tâm lý tiết kiệm theo kiểu tận dụng nên ngư dân ít chịu đầu tư cho phương tiện khai thác. Phần lớn số phương tiện lắp máy công suất nhỏ, trang thiết bị trên tàu, đặc biệt là thông tin liên lạc và đảm bảo an toàn hạn chế. Tình trạng sử dụng động cơ máy đã qua sử dụng hoặc không rõ nguồn gốc lắp vào tàu thuyền đã làm cho chất lượng máy không đảm bảo.

Mặt khác, trước những biến động về thị trường, giá cả ở ngoài nước thời gian qua đã tác động không nhỏ đến việc duy trì sản xuất trong nước. Giá xăng dầu, vật tư tiếp tục tăng và không ổn định. Các chi phí khác như đầu tư mua sắm, sửa chữa ngư cụ, lương thực thực phẩm, nước đá, mồi câu... tăng cũng đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến ngư dân.

Anh Nguyễn Văn Thạch, một ngư dân ở thành phố Nha Trang cho biết: “Bình quân, chúng tôi phải chi phí cho nhiên liệu khoảng 70 - 80% trong tổng số tiền đầu tư cho mỗi chuyến đi biển (chuyến đi biển kéo dài 30 ngày, chi phí khoảng 80 triệu đồng), chưa kể các chi phí khác.Tình trạng giá cả đầu ra không ổn định, tư thương ép giá, chi phí cho mỗi chuyến đi biển cao… đã khiến nhiều hộ ngư dân “lao đao” không muốn ra biển.

Bên cạnh đó, các rào cản kỹ thuật trong xuất khẩu và chất lượng lao động trong nước cũng đã làm cho hàng ngàn tàu khai thác hải sản xa bờ chuyển nghề, từ xa bờ vào gần bờ.

Hiện nay, đa phần tàu thuyền có công suất nhỏ, chỉ đủ năng lực khai thác ven bờ nên chất lượng khai thác hải sản chưa mang lại giá trị kinh tế cao và còn làm cạn kiệt nguồn lợi thủy sản.

Tổ chức lại hoạt động sản xuất

Nhằm nâng cao hiệu quả của nghề khai thác, Thứ trưởng Vũ Văn Tám cho biết trước mắt, ngành sẽ tập trung điều tra nguồn lợi, và dự báo ngư trường đối với một số nhóm đối tượng, sản phẩm khai thác chủ lực để làm cơ sở triển khai thực hiện Đề án “Tổ chức lại sản xuất khai thác hải sản.”

Ngành thủy sản cũng đang tiến hành điều tra, đánh giá nguồn lợi hải sản, xây dựng bản đồ khai thác, thành lập Trung tâm dự báo ngư trường, xây dựng các chợ thủy sản đầu mối, trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá, đầu tư đóng mới các tàu dịch vụ hậu cần...

Theo ông Nguyễn Ngọc Oai, Cục trưởng Cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản, hoạt động khai thác hải sản cần được sắp xếp phù hợp với từng nghề, từng ngư trường và kiểm soát được hoạt động khai thác hải sản trên các vùng biển. Cụ thể, tại vùng biển ven bờ và vùng lộng, đề án sẽ xây dựng bản đồ phân bố ngư trường, nghề, loài hải sản khai thác; phân quyền quản lý hoạt động khai thác và bảo vệ nguồn cho các địa phương.

Theo ông Lê Đức Nhân - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hà Tĩnh, phát triển nghề khai thác xa bờ cần phải có lộ trình thực hiện, bởi việc chuyển đổi cơ cấu nghề nghiệp cho một bộ phận không nhỏ ngư dân không hề đơn giản. Nguyên nhân là do nguồn vốn để phát triển khai thác xa bờ rất lớn, trong khi đó, các cơ chế, chính sách hỗ trợ ngư dân vay vốn của Nhà nước rất hạn chế.

Mặt khác, bà con ngư dân cần hình thành nên các tổ, đội ngư dân đoàn kết sản xuất trên biển.

Ông Lê Văn Ngà, tỉnh Bình Thuận cho biết, gia đình ông có 4 anh em đầu tư đội tàu gồm 2 chiếc khai thác ở Trường Sa. Cách cùng nhau làm ăn sẽ hỗ trợ vốn được cho nhau. Ông Ngà kể, những ngày đầu, không phải chuyến nào cũng có hiêu quả, nhưng sau một thời gian, cách làm này tăng hiệu quả, trung bình mỗi tàu một tháng thu được 800 triệu đồng, trừ chi phí còn 500 triệu đồng.

Tuy nhiên, để mở rộng quy mô, nâng cao hiệu quả của các tổ, đội khai thác này, Nhà nước, ngành chức năng cần có những cơ chế, chính sách cho các tổ, đội khai thác trong đó có chính sách cho các tổ, đội khai thác có điều kiện vay vốn ưu đãi để đầu tư cho việc đóng mới, nâng cấp tàu khai thác; xây dựng các chợ đầu mối thủy sản, các cảng cá đáp ứng yêu cầu của nghề khai thác; tăng cường công tác tập huấn cho các tổ, đội khai thác xa bờ về luật pháp quốc tế và của Việt Nam liên quan đến khai thác thủy sản trên biển, thông tin liên lạc, công tác phòng chống thiên tai, an toàn cho tàu cá...

Các chuyên gia ngành thủy sản khẳng định sự phát triển của nghề đánh bắt cá không chỉ có ý nghĩa thuần túy về mặt kinh tế mà còn giải quyết nhiều vấn đề xã hội khác. Vì vậy, tổ chức lại nghề khai thác hải sản đang phát huy hiệu quả sẽ là tín hiệu tốt nhất là trong giai đoạn kinh tế gặp nhiều khó khăn hiện nay.

Thúy Hiề

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005