Nuôi trồng thủy sản năm 2013: Thời cơ và thách thức: Chất lượng con giống, thuốc thú y thủy sản: Bao giờ mới hết nỗi lo?

Chưa lúc nào chất lượng tôm giống lại đa dạng như hiện nay. “Tiền nào, của nấy”, tôm giống có mặt ở mọi nơi, được tiếp thị tới tận nhà, vừa bán vừa khuyến mãi… Số vụ vi phạm về chất lượng thức ăn, thuốc thú y thủy sản chưa có điểm dừng, trong khi việc chế tài xử phạt quá nhẹ, quy định thiếu chặt chẽ…

Ai quản lý tôm… “cà rem”?

Vụ tôm trên đất trồng lúa bắt đầu vào mùa. Vùng sản xuất tôm - lúa phía Bắc Quốc lộ 1A của tỉnh Bạc Liêu đang sôi động với thị trường tôm “cà rem”. Sở dĩ người dân quen gọi là tôm “cà rem” bởi vì nó được chở bằng môtô từng thùng, từng bọc đi rao bán dạo giống hệt như bán cà rem. Và giá của nó cũng “bèo” như cà rem vậy. Người bán loại tôm này chẳng biết ở đâu, nhưng trên từng bọc tôm giống đều có nhãn hiệu ghi tên công ty này, cơ sở nọ mà người dân thường quen biết để tạo niềm tin.

Đoàn kiểm tra liên ngành Bộ NN&PTNT kiểm tra chất lượng thức ăn tại một nhà máy chế biến thức ăn thủy sản trên địa bàn TP. Bạc Liêu. Ảnh: L.D

Ông Trương Văn Dũng (thị trấn Ngan Dừa, huyện Hồng Dân), cho biết: “Nếu như tôm post đạt chất lượng, đã qua xét nghiệm, giá bán thấp nhất cũng phải 70 đồng và cao nhất tới 150 đồng/con. Thế nhưng, loại tôm này (tôm “cà rem”) lại bán với giá từ 50 - 70 đồng/con. Và nếu mua nhiều còn được giảm giá hoặc khuyến mãi”. Còn ông Nguyễn Văn Nam (xã Ninh Hòa, huyện Hồng Dân) nói với chúng tôi: “Hên xui thôi. Tôm khỏe hay tôm bệnh thì làm sao mình biết được? Mình cũng không tin người bán, nhưng nếu nhìn bằng mắt thường thấy “ngon” là mua được rồi”.

Giải thích nguồn gốc của tôm “cà rem”, ông Dương Văn Hùng, Giám đốc Công ty tôm giống Dương Hùng (huyện Đông Hải), cho rằng: “Trong lĩnh vực tôm giống có rất nhiều công ty “ma”. Gọi là công ty tôm giống nhưng không hề sản xuất giống và cũng chẳng ai biết trụ sở công ty ở đâu. Mục đích của họ chủ yếu là đi thu mua tôm giống khắp nơi, sau đó đóng thùng với nhiều thương hiệu khác nhau để bán cho nông dân. Thậm chí, để tạo niềm tin cho nông dân, các “công ty” này còn nhái thương hiệu của công ty giống có uy tín”.

Ở vùng Bắc Quốc lộ 1A, do nuôi tôm thiên nhiên hoặc nuôi quảng canh cải tiến (cho ăn giặm) nên ít ai có nhu cầu sử dụng sản lượng tôm giống lớn (từ hàng trăm ngàn cho tới cả triệu con post). Do đó, ít có người nuôi nào chịu khó đi xa tìm cơ sở lớn hoặc tìm những doanh nghiệp có thương hiệu để mua tôm giống chất lượng. Bởi vậy mà tôm “cà rem” mới có cơ hội tồn tại.

Được biết, phần lớn tôm giống nhập tỉnh hiện nay đều “né” kiểm dịch nên khó kiểm soát chất lượng. Trong khi tôm giống nhập tỉnh không trình trạm để kiểm dịch thì không có chế tài xử lý. Song, công bằng mà nói cũng không thể đổ hết trách nhiệm cho các cơ quan quản lý, bởi chính người dân cũng “thích” mua giống tôm trôi nổi. Việc làm này vô hình trung tiếp tay cho những “công ty ma” đưa tôm giống kém chất lượng đến với ao đầm của mình. Trước thực trạng này, dịch bệnh hoành hành trên tôm có lẽ còn lâu mới kiểm soát nổi.

Đổ thừa kém hiểu biết để bán hàng giả…

Mới đây, khi được theo Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đi kiểm tra vấn đề quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh thức ăn, thuốc thú y thủy sản, chúng tôi mới thấy quá nhiều sai phạm ở các đại lý, cửa hàng. Báo cáo của các cơ quan chức năng cho thấy, kiểm tra càng nhiều, phát hiện sai phạm càng lớn. Đáng báo động hơn, số vụ vi phạm năm sau luôn cao hơn năm trước. Tổng số tiền phạt ở mỗi đơn vị chức năng (cảnh sát kinh tế, quản lý thị trường, thanh tra chuyên ngành, lực lượng kiểm tra chuyên ngành…) có năm lên tới hàng tỷ đồng.

Các biểu hiện điển hình nhất là tình trạng kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, làm giả nhãn hiệu các doanh nghiệp có uy tín… Theo Sở Công thương, phần lớn các sản phẩm trên không sản xuất ở Bạc Liêu nhưng được phân phối về Bạc Liêu thông qua doanh nghiệp trung gian hoặc tiếp thị giao hàng tận nơi. Do lợi nhuận quá hấp dẫn, do thiếu hiểu biết của người dân trong việc nhận ra hàng giả - hàng thật, nên họ (hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp) cứ thế mà làm, bất chấp pháp luật.

Mặc dù ai cũng lên án việc làm ăn phi pháp này, nhưng năm nào cũng thế, hầu hết cơ quan chức năng đều có sự đánh giá trùng hợp. Đó là do nhiều chủ cơ sở, đại lý kém hiểu biết, ý thức chưa cao; do ở địa bàn nông thôn, không nắm rõ quy định pháp luật… nên mới xảy ra vi phạm này(?!). Tuy nhiên, chúng tôi nghĩ rằng, đó là một sự ngụy biện đã được thừa nhận. Vì vậy, thời gian qua, rất ít ai bị đưa ra khởi tố trước pháp luật hoặc bị xử phạt ở mức nặng nhất nhằm giáo dục, răn đe.

Xử lý chưa đủ mạnh

Ai cũng hiểu rằng, tôm giống có vai trò rất quan trọng trong nghề nuôi tôm, nhưng đến nay, công tác quản lý vẫn còn quá nhiều rối rắm. Nghề nuôi thủy sản đã có hàng chục năm nay, nhưng Bộ NN&PTNT vẫn chưa có thông tư về quản lý giống thủy sản. Công tác quản lý sản xuất, chất lượng, vận chuyển… tôm giống từ trước đến nay hầu hết dựa vào văn bản mang tính “chữa cháy”. Nhiều kẽ hở trong quản lý dẫn tới tôm giống có hàng chục kiểu chất lượng khác nhau.

Theo thống kê của Sở NN&PTNT, ở Bạc Liêu có 394 cơ sở sản xuất và ương tôm giống để bán. Tuy nhiên, số cơ sở đầu tư mạnh về quy mô, đi đầu trong ứng dụng công nghệ hiện đại, sử dụng nguồn tôm bố mẹ sạch bệnh để tạo giống chất lượng cao chỉ chiếm 20%. Còn lại 80% được xếp vào dạng công nghệ “bèo”, nên con giống cũng “bèo” theo.

Tại hội nghị cấp khu vực bàn về quản lý chất lượng tôm giống vừa diễn ra tại Bạc Liêu, ông Phạm Hoàng Giang, Chi cục trưởng Chi cục Nuôi trồng thủy sản tỉnh, khẳng định: “Do quy định thiếu chặt chẽ nên việc tiêu hủy tôm giống và tôm bố mẹ bị bệnh trên địa bàn tỉnh rất hạn chế. Điều này gây thiệt hại lớn cho người nuôi tôm cũng như gây tổn thất kinh tế đối với công ty tôm giống làm ăn chân chính”.

Bên cạnh tôm giống, chưa có một quy định nào cho phép kiểm dịch tôm sú bố mẹ tại các trại sản xuất giống. Trong khi tôm bố mẹ (cả tôm sú và thẻ chân trắng) - nguồn lây bệnh chính cho tôm giống - lại được nhập từ nhiều nguồn khác nhau (có cả trong nước và nhập khẩu). Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) cũng thừa nhận: “Tôm chân trắng bố mẹ hiện nay nhập khẩu 100% từ nhiều nơi trên thế giới, chất lượng có lô tốt lô xấu. Không ai biết được nguồn gốc từ dòng tôm nào. Cũng không ai biết có phải là tôm giống nguồn gốc Hawaii (Mỹ) hay tôm vớt từ đầm nuôi của họ. Chỉ khi người nuôi phản ánh thì mới biết chất lượng thật của tôm bố mẹ”. Theo cơ quan này, một trong những nguyên nhân làm tôm bị hoại tử gan tụy là do một số dòng tôm được chọn giống theo hướng tăng khả năng sinh trưởng, giảm khả năng thích ứng, nên khi bị sốc môi trường hoặc có tác nhân gây bệnh sẽ chết hàng loạt.

Đối với lĩnh vực kinh doanh thức ăn, thuốc thú y thủy sản, theo ông Võ Thanh Hải, Chánh Thanh tra Sở NN&PTNT: “Quy định hiện hành chỉ phạt nặng nhất vi phạm về chất lượng lên tới 35 triệu đồng/lần vi phạm. Do mức xử phạt quá thấp nên doanh nghiệp sẵn sàng đóng phạt và cũng sẵn sàng tiếp tục vi phạm bởi lợi nhuận từ việc buôn bán hàng giả… quá cao. Tuy nhiên, ông Hải cũng cho rằng, tới đây, khi phát hiện vi phạm, Sở NN&PTNT sẽ cho công bố trên các phương tiện truyền thông đại chúng danh tính của các doanh nghiệp vi phạm để khách hàng tự tẩy chay sản phẩm của họ”.

HỮU DUYÊN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005