Quảng Ninh: Đằng sau mùa sứa: Nguồn lợi khổng lồ

Hơn 10 năm trước, vào mùa sứa, dẫu có cả triệu con sứa trôi nổi dập dềnh trên biển cũng chẳng mấy ngư dân đánh bắt mà chỉ để tâm tránh sứa không làm rách lưới. Ấy vậy mà dăm năm trở lại đây, khi thị trường Trung Quốc bỗng nhiên chuộng sứa để chế biến thành thực phẩm thì đánh bắt sứa lại là một phần thu nhập không nhỏ của người đi biển. Họ vẫn gọi công việc đánh bắt sứa là “vớt vàng trên biển” vì nguồn lợi khổng lồ mỗi năm từ nghề này mang lại. Liệu có đúng là thứ lộc trời này sẽ chẳng bao giờ cạn kiệt, như cách nghĩ của ngư dân?

Tàu đánh bắt cập chợ sứa tại khu vực xã đảo Minh Châu (huyện Vân Đồn - Quảng Ninh).

Trắng đêm vớt sứa

12 giờ đêm, vén màn đêm dày đặc sương mù của những ngày cuối tháng 2, ông Nguyễn Văn Đàn (thôn Nam Hải, xã Minh Châu, Vân Đồn - Quảng Ninh) nổ máy khởi động con tàu từ xã đảo Minh Châu ra khơi. Theo như ông Đàn nói thì đây là thời điểm “vàng” để đi đánh bắt sứa (hay còn có một cách gọi khác là vớt sứa). Công việc đã quá quen với các thành viên trong gia đình ông từ nhiều ngày nay nên ngoại trừ tôi - một thành viên bất đắc dĩ còn ngái ngủ thì những người còn lại ai vào việc nấy một cách nhanh chóng. Ngoài ông Đàn phụ trách điều khiển tàu, những thành viên còn lại đang thoăn thoắt rũ lưới. Anh Thắng - con rể của ông vừa rũ lưới thả dần xuống biển vừa giải thích với tôi: “Chiếc lưới này dài gần 2km để thả dọc quãng đường từ điểm xuất phát ra đến khu vực neo. Trông thì đơn giản nhưng nếu không cẩn thận sẽ thả chồng lên lưới của nhà khác thì lại phải tốn công thu lưới về và thả lại lần nữa. Đặc biệt những hôm sương mù dày đặc thế này thì phải căng mắt ra để nhìn mới không chồng lưới…”.

Dọc hải trình, trong màn đêm ken đặc tôi vẫn thấy thấp thoáng có những ánh điện lấp lánh phía trên mặt biển. Cảnh tượng này khiến màn đêm càng trở nên bí ẩn, hấp dẫn “khách đường xa” như tôi. Hoá ra không chỉ tàu của gia đình ông Đàn mà có đến cả nghìn phương tiện đánh bắt khác cũng đang “vào cuộc” để đi vớt “vàng”. Trên mỗi chiếc tàu như thế đều trang bị ít nhất 1 bóng đèn công suất lớn (khoảng 1.000W) để phục vụ việc đánh bắt sứa buổi đêm. Sau 3 giờ lênh đênh, tàu của chúng tôi cuối cùng cũng đến điểm neo. Công việc của chúng tôi bây giờ là… chờ đợi từng dòng sứa trôi nổi vướng lưới, công đoạn này mất khoảng từ 2 - 3 giờ. Ông Đàn vỗ vai tôi cười bảo: “Công đoạn thả lưới và neo tàu là nhàn nhất trong hải trình vớt sứa mỗi ngày. Sau khoảng thời gian này mới là vất vả. Thế nên bây giờ cứ thong thả thư giãn thôi…”. Nghe lời ông, chẳng mấy chốc tôi “nhập mâm rượu” hàn huyên với những người con của biển. Khi men rượu đã ấm trong người, cũng là lúc chúng tôi ngồi nghe ông Đàn hồi tưởng lại. Ông bảo, ông đã gắn bó với nghề đi biển dễ đến gần 30 năm. Từ ngày vẫn là một cậu trai trẻ, cho đến bây giờ đã lên chức ông nội, ông ngoại rồi. Đi biển quanh năm nhưng có lẽ vui nhất vẫn là vào mùa sứa cỡ độ từ giữa tháng Giêng đến tháng 3 âm lịch. Vào thời điểm đó, cả gia đình ông cũng như hàng nghìn hộ gia đình khác ở dọc khu vực biển phía Bắc, có cả khu vực miền Trung cũng đổ về khu vực biển Vân Đồn, Cô Tô để vớt sứa. Nhấp chén rượu, ông Đàn kể thêm: “Mà cũng lạ, chỉ chừng 5 năm trở lại đây khi cái “anh” Trung Quốc bắt đầu đi thu mua sứa ngày một nhiều thì ở đây mới đông vui thế chứ ngày xưa sứa trôi đầy trên biển cũng chẳng ai vớt đâu. Vớt sứa thì vất vả lắm chứ không nhẹ nhàng như nhiều người vẫn nghĩ, nhưng thu nhập thì gấp đến cả vài chục lần so với đánh bắt hải sản. Thế nên ai cũng ham, tận dụng triệt để mùa sứa để đi đánh bắt bất kể ngày đêm. Nhà nào có tàu lớn thì sau một vụ thu cả trăm triệu đồng, tàu nhỏ hơn như nhà tôi sau khi trừ chi phí cũng được dăm bảy chục triệu đồng”. Khi câu chuyện của ông Đàm đã vãn, cũng là lúc chúng tôi đi kéo lưới. Chỉ sau vài động tác, đã thấy có rất nhiều sứa biển bám dính vào lưới. Số còn lại thì lơ lửng dưới mặt nước biển. Sứa vốn là loài di chuyển chậm chạp, nay vào lưới thì gần như chẳng di chuyển gì, cứ mặc sức chờ người vớt. Lần lượt, chúng tôi vớt sứa cho vào khoang thuyền. Công đoạn này nghe ra thì dễ dàng nhưng thực chất khá mất sức vì sứa mang theo cả nước biển nên rất nặng. Trung bình mỗi con sứa khoảng từ 15 - 20kg; có những con sứa to dễ chừng phải nặng từ 50 - 60kg .

Sơ chế sứa, loại bỏ phần không cần thiết ngay tại tàu đánh bắt.

Chợ sứa

Chừng sau 2 giờ đồng hồ lao động cật lực, khi đã đầy ăm ắp sứa trong khoang, tàu chúng tôi rời điểm neo cập điểm thu mua tại xã đảo Minh Châu kết thúc một đêm làm việc. Lúc này, đã vào khoảng 10 giờ sáng. Công việc cuối cùng của chúng tôi chỉ còn là tìm đến điểm thu mua sứa gần nhất. Được biết, các điểm thu mua sứa trên các xã đảo hiện nay đều là tự phát, và cũng chỉ có từ tháng Giêng đến tháng 3 âm lịch hàng năm “chợ sứa” mới mở cửa để phục vụ nhu cầu mua - bán của ngư dân và thương lái. Ngoài những chợ họp gần bờ, cũng có rất nhiều tàu thuyền của lái thương di chuyển rải rác trên biển để thu mua, chuyển tải sứa cho ngư dân. Công việc này diễn ra liên tục cho đến hết mùa sứa mới thôi.

Khi tàu chúng tôi đến một điểm chợ, tại đây, đã tụ họp hơn 20 phương tiện đánh bắt đủ chủng loại, mã lực chờ thương lái đến thu mua. Nếu nói về công đoạn đánh bắt sứa dài bao nhiêu thì đến công đoạn thu mua thứ “vàng biển” này lại nhanh bấy nhiêu. Vì để lâu sứa teo nhỏ lại có thể bán không được giá nên quang cảnh mua - bán ở chợ này lúc nào cũng tấp nập, nhộn nhịp khác thường kể cả người bán lẫn người mua. Trung bình mỗi tàu chỉ mất khoảng 30 phút để “chuyển tải” toàn bộ sứa của tàu mình sang tàu của thương lái. Tính theo đầu sứa thương lái mua từ 25.000 - 45.000 đồng. Đang vào thời điểm vụ chính, sứa to nên trung bình một ngày đêm một tàu có thể thu nhập từ 10 - 15 triệu đồng; những phương tiện đánh bắt đơn lẻ, công suất nhỏ thu vài triệu đồng một đêm cũng là chuyện thường.

Từng chứng kiến nhiều mùa sứa nhưng những ngư dân ở xã đảo Minh Châu đều khẳng định, trong 5 năm trở lại đây, thì mùa sứa năm nay là nhiều nhất, bội thu nhất. Dân đi biển vẫn kháo nhau: “Chỉ sợ không có sức vớt sứa chứ không sợ không có sứa”. Thế mới biết, nguồn lợi trời cho này nhiều cỡ nào. Qua tìm hiểu được biết, mỗi thùng sứa được đóng với trọng lượng khoảng 13 đến 15kg, có giá bán dao động từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng/thùng. Riêng sứa đỏ, người ta dễ bán đến hàng chục triệu đồng/thùng. Đến nay, thị trường quốc tế lớn và duy nhất của sứa vẫn là bạn hàng Trung Quốc. Sứa khai thác và sơ chế được bao nhiêu, thương lái Trung Quốc thu mua hết bấy nhiêu. Chỉ có khoảng 20% sứa được tiêu thụ trong thị trường nội địa.

Hồng Nhung

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005