Quảng Ninh: Suy giảm nguồn lợi thuỷ sản: Nỗi lo còn đó

Là một trong 4 ngư trường khai thác trọng điểm của cả nước, trong những năm qua nghề khai thác, đánh bắt thuỷ sản của Quảng Ninh đã có bước phát triển mạnh, mang lại hiệu quả kinh tế khá cao cho bà con ngư dân. Tuy nhiên, cũng chính vì thế mà dẫn đến hậu quả nguồn lợi thuỷ sản bị cạn kiệt, nhiều loài có giá trị kinh tế, quý hiếm ở vùng ven bờ đang đứng trước nguy cơ bị đe doạ tuyệt chủng...

Theo đánh giá của Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản tỉnh Quảng Ninh, hiện nay nguồn lợi thuỷ sản khu vực gần bờ trên vùng biển của tỉnh đang giảm dần, cả về trữ lượng, sản lượng và kích thước cá đánh bắt được. Mặc dù tổng sản lượng khai thác thuỷ sản năm sau vẫn cao hơn năm trước, nhưng chất lượng thì không tăng, những loài cá có giá trị kinh tế cao không còn nhiều như trước. Tỷ lệ cá tạp trong một mẻ lưới tăng tới 70%, nếu như trước đây, một số loài hải sản có giá trị cao vẫn đánh bắt được ở vùng bờ thì nay đã trở nên khan hiếm, như cá trích, tôm hùm, bào ngư, điệp, mực v.v.. Nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm nguồn lợi là do cùng với việc khai thác quá mức là sự suy thoái nghiêm trọng của các hệ sinh thái gần bờ (như hiện tượng rạn san hô, rừng ngập mặn, tảo biển v.v.. bị chết chẳng hạn); rồi còn do việc sử dụng các phương pháp khai thác huỷ diệt (chất nổ, xung điện) và các công cụ khai thác không lựa chọn.

Bà con ngư dân ở Vân Đồn phân loại thuỷ sản sau một chuyến đánh bắt. Ảnh: THU NGUYÊN

Có một thực tế, với áp lực của cuộc sống hiện nay, để khai thác được nhiều loài thuỷ sản với phương châm đánh bắt được càng nhiều càng tốt phục vụ nhu cầu mưu sinh thì ngư dân sẵn sàng vi phạm pháp luật làm các nghề cấm để đạt được mục đích khai thác. Trong một chuyến đi thực tế cùng Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản kiểm tra ngư trường khu vực Hải Hà, Móng Cái, chúng tôi đã được tận mắt chứng kiến không ít trường hợp vi phạm trong việc đánh bắt thuỷ sản. Trong đó, nhiều nhất vẫn là tình trạng khai thác trong vùng cấm, sử dụng mắt lưới nhỏ hơn quy định để khai thác... Khi hỏi một số người dân làm nghề xăm bãi trong khu vực cấm khai thác, rằng họ có biết việc làm của họ đang vi phạm vào quy định công tác bảo vệ nguồn lợi và môi trường sống của các loài thuỷ sản không thì hầu hết các ngư dân đều thừa nhận việc làm của mình là không đúng. Có người nói, họ cũng đã từng bị các lực lượng chức năng nhắc nhở và phạt tiền, nhưng tất cả cũng chỉ vì miếng cơm, manh áo hàng ngày nên họ “biết sai vẫn cứ làm”…

Vì không có điều kiện ra khơi xa, nên các ngư dân đánh bắt ven bờ chủ yếu chỉ khai thác được các loài cá nhỏ. Ảnh: Hữu Việt

Nói về việc bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, ông Vũ Văn Nam, Chi cục trưởng Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, cho rằng, so với các tỉnh khác, Quảng Ninh cũng gặp nhiều khó khăn hơn. Do địa bàn quản lý rộng, có nhiều đảo, lắm vùng vịnh và luồng đi lại trên biển, tàu thuyền phân tán ở các ngư trường khác nhau khiến công tác kiểm tra kiểm soát của Chi cục và các lực lượng chức năng gặp nhiều khó khăn. Các đối tượng xấu có thể tận dụng yếu tố này để thực hiện các hành vi vi phạm. Thêm nữa, mặc dù Quảng Ninh là một trong số những tỉnh có số lượng tàu thuyền hoạt động khai thác thuỷ sản lớn nhất trong cả nước, song chủ yếu là tàu công suất nhỏ, khai thác ven bờ. Trong tổng số 10.524 phương tiện tàu thuyền khai thác lắp máy hiện nay thì có tới 7.939 tàu thuyền công suất máy dưới 20CV, chỉ có 172 tàu công suất trên 90CV tham gia hoạt động khai thác xa bờ. Mặt khác, trong những năm qua, việc thực hiện các quy định về khu vực cấm khai thác và thời gian cấm khai thác tại Quảng Ninh vẫn chưa được thực hiện triệt để; chưa có cơ chế chính sách hỗ trợ của Nhà nước cho người dân trong thời gian cấm khai thác và tại các khu vực triển khai khoanh vùng bảo tồn, nhất là những người dân địa phương sống chủ yếu bằng nghề khai thác thuỷ sản, kinh tế khó khăn chưa có khả năng đóng tàu lớn để vươn khơi xa. Việc gia tăng tốc độ khai thác như hiện nay, đặc biệt là sự mất cân đối giữa 2 lực lượng khai thác ven bờ và xa bờ, chính là mối lo trong tương lai nguồn lợi thuỷ sản ven bờ của tỉnh, nhất là các nhóm cá nổi, cá tầng đáy, sẽ vĩnh viễn biến mất. Ngoài ra, quá trình phát triển, đô thị hoá xây dựng các công trình ven biển, các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của các ngành khác: công nghiệp, khai thác than, du lịch, san lấp mặt bằng, quai đê, lấn biển, khai thác, nuôi trồng, chế biến thuỷ sản v.v.. cũng góp phần làm ô nhiễm, suy giảm chất lượng môi trường sống của các loài thuỷ sản; thu hẹp, mất dần diện tích các rừng ngập mặn, bãi cỏ biển, rạn san hô vốn là nơi sinh trưởng của các loài hải sản trong giai đoạn ấu trùng và con non. Từ đó, nguồn lợi thuỷ sản vốn đã cạn kiệt, ngày càng trở nên cạn kiệt hơn, một số loài thuỷ sản có nguy cơ bị tuyệt chủng…

Cùng với những bất cập nói trên, hiện nay cơ sở dịch vụ hậu cần nghề cá trong tỉnh, nhất là các cảng cá, bến cá, cung ứng dịch vụ xăng dầu, nước đá, nước ngọt quy mô lại còn quá nhỏ, manh mún chưa đáp ứng được yêu cầu sản xuất của ngành. Các dự án đầu tư xây dựng trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá, các khu neo đậu tránh trú bão cho tàu thuyền nghề cá tiến độ đầu tư chậm chưa phát huy được hiệu quả trong sản xuất; việc đầu tư cho đào tạo, phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực khai thác còn hạn chế; ngư dân hoạt động thuỷ sản đa số là người nghèo, nhìn chung trình độ dân trí còn thấp hơn so với mặt bằng chung của xã hội, hạn chế trong việc tiếp thu và thực hiện pháp luật, nhất là những quy định trong lĩnh vực khai thác và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản. Điều đáng nói, mặc dù các cơ quan chức năng thường xuyên tiến hành kiểm tra, nhưng do lực lượng mỏng, trang thiết bị thiếu v.v.. nên không đủ để “bao sân”. Từ đó, việc xử lý vi phạm chỉ như “bắt cóc bỏ đĩa”…

Trước tình trạng này, để hoạt động khai thác, bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản phát triển bền vững, thực sự là một thế mạnh trong phát triển kinh tế của tỉnh, các ngành chức năng cần có những định hướng và giải pháp cụ thể. Trong đó, quan trọng nhất là phải có cơ chế, chính sách về vốn nhằm hỗ trợ ngư dân đầu tư nâng cao công suất tàu, giảm dần tàu có công suất nhỏ; hỗ trợ về lãi suất vốn vay ngân hàng đóng mới, cải hoán tàu đánh bắt xa bờ và hỗ trợ trong việc ứng dựng công nghệ mới vào khai thác, chuyển đổi nghề cho ngư dân. Đồng thời phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật thuỷ sản, công tác bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản đến các tầng lớp nhân dân…

Với tiềm năng, lợi thế sẵn có cùng với kinh nghiệm sản xuất được tích luỹ bao đời nay và định hướng phát triển đúng đắn, hy vọng tình trạng suy giảm tài nguyên biển sẽ từng bước được khắc phục.

Thu Nguyên

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005