Khai thác tận diệt nhuyễn thể hai mảnh vỏ: Vơi dần nguồn lợi hải đặc sản

Thời điểm này đang là giai đoạn cấm lặn hải đặc sản (HĐS) trên toàn vùng biển Bình Thuận (từ 1/4/2013 đến hết ngày 31/7/2013). Mặc dù vậy, ngày ngày, cảnh mua bán các loài HĐS vẫn diễn ra bình thường tại nhiều tụ điểm, chợ. Điều đó cho thấy lệnh cấm thực hiện chưa nghiêm, thiệt hại về nguồn lợi HĐS là điều đã rõ.

Mưu sinh

Vào buổi chiều đầu tháng 5/2013, tôi có mặt tại chân cầu Dục Thanh đường Bà Triệu - phường Phú Trinh, hình ảnh đầu tiên ghi nhận được tại đây là cảnh nhộn nhịp mua bán các loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ. Được biết, hàng ngày từ 13 - 15 giờ tại đây có 2 chuyến thuyền cập bến để đưa sò lên bờ. Hầu hết từ chủ thuyền đến những người dân bán sò đều biết thông tin cấm tất cả các hoạt động khai thác lặn các loài HĐS (nhuyễn thể hai mảnh vỏ và các loại ốc) trong thời gian sinh trưởng. Tuy vậy, họ vẫn bất chấp quy định để mưu sinh. Ông Năm Phấn (53 tuổi), ngụ phường Đức Long chia sẻ: Biết là vậy nhưng chúng tôi không thể không đi lặn, cuộc sống chính của gia đình phụ thuộc vào những chuyến biển, nếu chịu khó hàng ngày mỗi người cũng kiếm được vài trăm ngàn đồng. Hiện nay, trung bình mỗi kg sò có giá từ 20 - 60 ngàn đồng (tùy loại).

Nhộn nhịp mua bán sò đoạn dưới chân cầu Dục Thanh - đường Bà Triệu (Phan Thiết).

Theo tính toán của một số lão ngư, thường thì một thuyền lặn có từ 8 - 10 bạn lặn, nếu thuyền có công suất khoảng 140CV sẽ lặn được khoảng 2,5 - 3 tấn sò/ngày. Sau khi trừ hết chi phí, thấp nhất mỗi ngày bạn lặn được chia khoảng 500 nghìn đồng, nếu lặn “trúng” có thể được vài triệu. Chính vì do tác động trực tiếp của các cơ sở thu mua và lợi nhuận cao nên đã gián tiếp lôi kéo một bộ phận ngư dân tham gia lặn bắt HĐS trái phép. Phần lớn ngư dân chúng tôi tiếp xúc đều tiết lộ, trong quá trình khai thác nếu bị tàu thanh tra phát hiện, họ sẵn sàng nộp phạt rồi lại tiếp tục hành vi khai thác trái phép với suy nghĩ “gỡ lại vốn”. Bởi vậy, hễ ghé vào quán nhậu nào ven đường, gọi các món sò hay loại HĐS tương tự thì không thiếu. Chị Tám Minh, một người bán sò tâm sự: “Gia đình có 5 người con đang tuổi ăn học, chồng chạy xem ôm bữa có bữa không, thu nhập chính của gia đình lại chỉ phụ thuộc vào buổi chợ của tôi. Gần đây, tôi có nghe quy định cấm lặn sò nhưng biết sao được, nhiều chủ thuyền lặn sò lên rồi bán lại với giá cũng rẻ nên tôi mua lại về chợ bán kiếm vài đồng nuôi tụi nhỏ thôi”. Chị là một trong nhiều người dân “mua đi bán lại” để mưu sinh.

Lợi thế bị “bào mòn”

Không thể phủ nhận, với chiều dài 192km bờ biển cùng 52.000 km2 diện tích mặt nước biển, nguồn lợi thủy sản của tỉnh đa dạng, phong phú với nhiều loại có giá trị kinh tế cao. Kinh tế thủy sản Bình Thuận đã trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong nền kinh tế chung của tỉnh, đặc biệt là các loại nhuyễn thể hai mảnh vỏ như: sò điệp, sò lông, dòm, bàn mai... Hàng năm, toàn tỉnh có trên hàng trăm lượt thuyền hành nghề lặn HĐS, chủ yếu tập trung tại vùng biển huyện Tuy Phong. Nhờ đó, đời sống của nhiều ngư dân được cải thiện, giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động xã hội. Nhưng điều đáng nói, các loại nhuyễn thể hai mảnh vỏ đang trong mùa sinh sản cũng bị đông đảo ngư dân khai thác triệt để, rồi tiêu thụ ra thị trường với giá rất rẻ. Thông tin từ Chi cục Thủy sản, năm 2012, sản lượng khai thác sò điệp là 8.711 tấn, chiếm 55,8% trên tổng sản lượng khai thác HĐS; sò lông 1.786 tấn, chiếm 11,4%. Sò điệp xuất hiện nhiều nhất tại vùng biển Tuy Phong, sò lông tập trung nhiều nhất tại vùng biển La Gi.

Những năm gần đây, sản lượng sò lông đánh bắt khá thấp và chủ yếu là sò non chưa đảm bảo kích cỡ khai thác nên giá bán khá thấp. Mới đây, theo khảo sát của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh trên toàn bộ vùng biển của Bình Thuận cho thấy, nguồn lợi nhuyễn thể hai mảnh vỏ trữ lượng rất ít, tỷ lệ kích cỡ cho phép khai thác rất thấp và đặc biệt loại nghêu lụa hầu như không còn xuất hiện. Nhằm mục đích duy trì, bảo vệ và phục hồi nguồn lợi nhuyễn thể hai mảnh vỏ đang ngày càng bị cạn kiệt, Chủ tịch UBND tỉnh đã có Công văn 981 yêu cầu Sở Nông nghiệp - PTNT, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng, UBND các huyện, thị xã, thành phố ven biển thực hiện việc cấm tất cả các hoạt động khai thác lặn các loài HĐS (nhuyễn thể hai mảnh vỏ và các loại ốc) trên toàn vùng biển Bình Thuận trong thời gian từ 1/4/2013 đến hết ngày 31/7/2013.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Huỳnh Quang Huy - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản cho biết: Hàng năm, Thanh tra Thủy sản đã phối hợp với các cơ quan chức năng như công an, biên phòng… để xử hàng trăm vụ khai thác HĐS trái phép. Qua đó, ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân đã nâng cao hơn trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Tuy vậy, do nhân lực, phương tiện chưa đủ để hoạt động tuần tra, phát hiện, xử lý trên diện rộng được, kết quả thực hiện chỉ mới là hạn chế nạn khai thác HĐS non. Không chỉ vậy, hiện tượng tái vi phạm vẫn còn thường xuyên diễn ra như lặn HĐS non, lặn trong thời gian cấm, giã cào bay hoạt động sai tuyến, đánh chất nổ… Bên cạnh đó, vẫn còn một số bộ phận ngư dân chống đối lực lượng chức năng khi bị phát hiện, xử lý, xử phạt. Việc triển khai thực hiện các quy định trong quản lý thủy sản giữa các tỉnh chưa thống nhất, đồng bộ, nên có nhiều trường hợp tàu ngoài tỉnh vi phạm trên vùng biển Bình Thuận.

“Theo tôi, để đạt hiệu quả cao, cần tăng cường công tác tuyên truyền, để ngư dân hiểu rõ hơn lợi ích của việc cấm khai thác HĐS trong thời gian 1/4 đến 31/7 hàng năm. Trong năm 2012, UBND tỉnh đã ban hành thông báo cấm nghề lặn từ 1/4 đến 31/7, và hiệu quả bước đầu đã thấy được, một số loài đã xuất hiện trở lại nhiều hơn, kích cỡ lớn hơn. Vì vậy, nên phát huy những kết quả đã đạt được trong các năm tiếp theo, bên cạnh đó cần chú trọng công tác tuyên truyền hơn nữa bằng nhiều hình thức, để ngư dân hiểu rõ hơn, thấy được lợi ích về lâu dài đối với việc cấm lặn HĐS mùa sinh sản”, ông Huy cho biết thêm.

Thực tế trên đây cho thấy, để bảo vệ nguồn lợi HĐS tỉnh nhà và vì lợi ích lâu dài của ngư dân, chính quyền tỉnh đã ban hành văn bản cấm thời gian khai thác. Chính quyền, đoàn thể cũng đã ra sức tuyên truyền cho ngư dân về hiệu quả và lợi ích thiết thực của họ trong việc chấp hành khai thác HĐS, đồng thời xử phạt không ít trường hợp vi phạm. Nhưng xem ra các liều thuốc này chưa đủ “đô”, nên chăng cần tăng cường mức phạt, hình thức chế tài nghiêm hơn, đẩy mạnh tuyên truyền sâu hơn, rộng khắp hơn, đặc biệt là các chủ phương tiện lặn. Không dừng lại ở đó, cần mở rộng đối tượng phạt không chỉ trên biển mà cả trên bờ, ở các tụ điểm, các chợ... mà ở đó có mua bán HĐS trong thời gian cấm khai thác hoặc HĐS non, để kinh tế biển Bình Thuận vẫn còn là mũi nhọn.

Riêng năm 2012, Thanh tra Thủy sản đã xử lý 148 trường hợp vi phạm trong hoạt động nghề lặn. Cụ thể, vi phạm hành nghề lặn trong thời gian cấm: 93 trường hợp; khai thác HĐS non: 29 trường hợp; kinh doanh, khai thác HĐS trong thời gian cấm: 8 vụ kinh doanh vận chuyển trong thời gian cấm khai thác và 18 vụ khai thác HĐS trong thời gian cấm. Từ đầu năm đến tháng 4/2013, Thanh tra Thủy sản đã xử lý 15 trường hợp, trong đó, khai thác sò lông nhỏ có 5 trường hợp; lặn trong thời gian cấm là 10 trường hợp.

Thu Hà

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005