Chương trình phát triển cá nước lạnh còn nhiều điều đáng bàn: Cá “khát” quy hoạch

Sau khi đưa chúng tôi xem lá đơn, anh Đỗ Tiến Thắng, Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Thiên Hà (thành phố Lào Cai) vẫn liên tục nhắc: “Nhà báo cứ nói là chúng tôi đang kêu cứu nhé, mà không được cứu ngay thì chỉ có mà… phá sản”.

Chăm sóc cá giống tại Trung tâm nghiên cứu cá nước lạnh Sa Pa. Ảnh: Phạm Sơn

Lá đơn mới đây của Công ty Thiên Hà gửi Ủy ban nhân dân huyện Sa Pa trình bày như sau: Năm 2006, Công ty được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt Dự án và Ủy ban nhân dân huyện Sa Pa cấp 7.000 m2 đất tại thôn Can Hồ A, xã Bản Khoang (Sa Pa) để xây dựng trang trại nuôi cá nước lạnh. Ngay sau đó, Công ty Thiên Hà đã đầu tư xây dựng đồng bộ 5.000 m2 ao nuôi cá và hệ thống cấp, thoát nước kiên cố, các công trình hạ tầng khác đi kèm. Đến nay, năng lực và thực tế sản xuất hàng năm của công ty đạt 40 - 60 tấn cá hồi, cá tầm thương phẩm. Trong quá trình sản xuất, công ty gặp nhiều khó khăn do điều kiện thời tiết, mùa mưa lũ ống, mùa khô thiếu nước, thị trường tiêu thụ sản phẩm có nhiều bất lợi, nhưng Công ty Thiên Hà vẫn đứng vững, duy trì sản xuất. Tuy nhiên, hiện công ty đang tiếp tục đối mặt với trở ngại lớn, bỗng nhiên xuất hiện một ao nuôi cá của cơ sở khác đã chặn ngang đầu nguồn nước suối Can Hồ mà đơn vị này đang sử dụng để nuôi cá nước lạnh. Việc bị chặn ngang nguồn nước khiến các ao nuôi cá của Công ty Thiên Hà thiếu nước, ảnh hưởng xấu đến năng suất, sản lượng cá và cá có nguy cơ chết hàng loạt vì thiếu ô-xy. Điều đáng ngại hơn là việc sử dụng chung nguồn nước rất dễ phát sinh và lây lan dịch bệnh đối với cá tại các ao nuôi phía hạ nguồn.

Ông Nguyễn Thái Thịnh, Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Thịnh Mơ, cơ sở nuôi cá nước lạnh tại xã Tả Phìn (chúng tôi đã đề cập trong bài viết trước) cũng đã thừa nhận việc vừa tự nguyện xin rút chủ trương đầu tư một trại nuôi cá lớn trên đầu nguồn suối Can Hồ sau khi Công ty Thiên Hà có những phản ứng mạnh mẽ.

Trao đổi với chúng tôi, ông Đỗ Tiến Thắng cho biết thêm: Cá nước lạnh rất mẫn cảm với nguồn nước không đảm bảo chất lượng, nhất là nguồn nước sử dụng lại từ ao nuôi cá sử dụng thức ăn công nghiệp. Cá nước lạnh có thể nuôi với mật độ dày, nhưng nếu thiếu nước hoặc cá bị nhiễm bệnh sẽ chết rất nhanh và chết hàng loạt khiến lãnh đạo Công ty Thiên Hà rất lo lắng khi cơ sở nuôi cá tại đầu nguồn nước vẫn tồn tại. Ông Đỗ Tiến Thắng khẳng định có đủ cơ sở để đề nghị cơ sở này dừng hoạt động vì Công ty Thiên Hà đã được Ủy ban nhân dân tỉnh cấp phép khai thác, sử dụng nguồn nước mặt và giấy phép xả thải vào nguồn nước tại suối Can Hồ. “Nếu nguồn nước bị nhiễm bẩn hoặc không đủ lưu lượng cho trang trại cá, chúng tôi có thể bị thiệt hại cả chục tỷ đồng chỉ trong mấy ngày” - ông Thắng không giấu nổi bức xúc. Trong khi đó, từ đầu năm 2012 đến nay, Công ty Thiên Hà đã một số lần gửi đơn đến Ủy ban nhân dân huyện Sa Pa, nhưng đến nay quyền lợi chính đáng của đơn vị vẫn chưa được bảo vệ vẹn toàn.

Trung tâm Nghiên cứu cá nước lạnh Sa Pa (Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), cái nôi của nghề nuôi cá tầm, cá hồi vân Việt Nam đi vào hoạt động từ năm 2005. Gần đây, Trung tâm nghiên cứu cá nước lạnh Sa Pa đã khá vất vả trong việc giải quyết tranh chấp với một cơ sở tư nhân đăng ký xây dựng ao nuôi cá giống trên đầu nguồn nước mà cơ quan nghiên cứu này đã sử dụng bấy lâu. Nó cũng gióng lên hồi chuông báo động về việc đầu tư ồ ạt, thiếu kiểm soát đối với nghề nuôi cá nước lạnh.

Không chỉ là những vụ việc tranh chấp nguồn nước giữa các cơ sở, người nuôi cá nước lạnh tại huyện Sa Pa còn đang phải đối mặt với việc chia sẻ và điều tiết nguồn nước đối với sản xuất nông nghiệp. Trong những ngày cuối mùa khô vừa qua, có đến quá nửa số cơ sở nuôi cá nước lạnh tại huyện Sa Pa bị thiếu nước, nhiều ao nuôi cá chết hàng loạt, một trong những nguyên nhân là các cơ sở nuôi cá nước lạnh phải nhường nước cho hệ thống thủy lợi. Cá biệt có trường hợp như cơ sở nuôi cá nước lạnh của Công ty Thịnh Mơ phải nhường một phần nguồn nước đang sử dụng cho công trình cấp nước sinh hoạt tại xã Tả Phìn đang xây dựng. Lo lắng 5.000 m2 ao nuôi thiếu nước, ông Nguyễn Thái Thịnh đã có ý kiến với cơ quan chuyên môn huyện Sa Pa đề nghị sử dụng nguồn nước khác cho công trình nêu trên. Thậm chí Công ty Thịnh Mơ còn chấp thuận việc chịu toàn bộ chi phí khảo sát, thiết kế lại công trình cấp nước sinh hoạt nhưng vẫn không thể thay đổi tình hình.

Chưa bao giờ nghề nuôi cá nước lạnh lại “khát” nước như thời điểm này, nhất là các cơ sở nuôi cá tại huyện Sa Pa. Nguyên nhân là thiếu sự điều tiết kịp thời của cơ quan chuyên môn trong việc xây dựng bản quy hoạch chi tiết và có tính chiến lược, lâu dài. Năm 2008, Ủy ban nhân dân tỉnh đã có bản quy hoạch khá chi tiết về ngành nuôi thủy sản nhưng trong đó chỉ đề cập một phần nhỏ quy hoạch nuôi cá nước lạnh. Sự phát triển nhanh và mạnh của nghề nuôi cá nước lạnh trong mấy năm gần đây đã dẫn tới những vụ việc tranh chấp nêu trên. Thiếu quy hoạch sẽ dẫn đến việc đầu tư thiếu hiệu quả và nguy hiểm hơn là thiếu cơ sở pháp lý để xử lý dứt điểm các vụ việc tranh chấp, tình trạng đầu tư ồ ạt, tác động xấu đến môi trường, môi sinh, cảnh quan vùng đất du lịch.

Ông Nguyễn Văn Tuyển, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Hiện, ngành đang thực hiện điều chỉnh bản quy hoạch nuôi thủy sản năm 2008, trọng tâm là quy hoạch chi tiết ngành nuôi cá nước lạnh. Tuy nhiên, theo ông Tuyển thì việc xây dựng mới bản quy hoạch với khung thời điểm đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025 nhưng mức kinh phí trên 200 triệu đồng là quá thấp, sẽ khó xây dựng được bản quy hoạch chính xác như mong muốn và mang tầm chiến lược. Ý kiến của ngành nông nghiệp và của hầu hết các cơ sở nuôi cá nước lạnh là khi chưa có bản quy hoạch chi tiết thì chính quyền địa phương cần nêu cao tính chủ động trong quản lý xây dựng, sản xuất cá nước lạnh, kịp thời giải quyết các vấn đề phát sinh, những mâu thuẫn để tránh thiệt hại cho nhà đầu tư.

Cao Cường - Vân Thảo

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005